فهمیدن رفتار خرگوش ها راحت نیست چون حیوان خانگی خیلی ساکت و بی صدا و خجالتی ای هستن! ولی نشونه هایی هست که بهمون میفهمونه اونا چه احساسی دارن و چی میخوان بگن. در این مقاله با ما همراه باشید تا معنی برخی از رفتارهای عجیب خرگوش ها رو با هم رمز گشایی کنیم!
آیا خرگوش ها فکر میکنن؟
چیزایی که یه خرگوش درک می کنه خیلی عمیق تر از اون چیزایی که صاحبانشون در ابتدا تصور می کنن مغز اونا جوری کار می کنه که واقعا جالبه. خرگوش ها توانایی درک طیف گسترده ای از احساسات دارن که شامل:
- حسادت
- خشم
- ترس
- غم
- عشق
- بی حوصلگی
- تند مزاجی
- و احساس عدم امنیت میشه.
درک این موضوع که چی توی سر یه خرگوش می گذره کار سختیه و نیاز به این داره که رفتارشون رو مشاهده و درک کنیم. ما در مقاله انواع نژاد خرگوش در مورد گونه‌های مختلف خرگوش صحبت کردیم، اما رفتارها و زبان بدن همه خرگوش با هم یکسانه و مفهوم مشخصی را به ما می‌رسونه.
دوست داری خرگوشت رو تربیت کنی؟
تربیت خرگوش ها کاری لذت بخش و جالبه ولی هرکسی بلد نیست اون ها رو درست آموزش بده.
اون ها میتونن شیرین کاری هایی مثل پریدن از روی مانع، دست دادن، غلت زدن، رفتن توی قفس، دستشویی کردن در جای مشخص و کلی چیزهای دیگه رو یاد بگیرین به شرطی که درست آموزششون بدید، زبونشون رو بلد باشید و کاری کنید که بهتون اعتماد کنن.
اگر دوست دارید خرگوشتون رو آموزش بدید، ایبوک تربیت و دستی کردن خرگوش رو دانلود و مطالعه کنید.
این ایبوک آموزش و تربیت خرگوش ها نوشته شده. بخونش، به کارهاش عمل کن و ببین خرگوشت چه جوری با هوشش و مهارت های که یاد میگیره، شگفت زده ات میکنه🤩 کلی هم بازی در این کتاب یاد دادیم که با انجامشون از وقت گذرونی با خرگوشت کلی لذت میبری.
زبان بدن و معنی حرکات خرگوش ها
خرگوش ها نسبتا موجودات آرومی هستن و بعنوان حیوونایی که طعمه سایرین بحساب میان، بنفعشونه خیلی جلب توجه نکن!
با وجود این روش های منحصر بفردی برای بیان حسشون و برقراری ارتباط دارن.
خرگوشها منظورشون با رفتارهایی مثل جهش مخصوص به خودشون، مالیدن بینی و لم دادن می رسونن.
اینجا معنی بعضی از این رفتارها رو براتون توضیح دادیم:
پرش خاص خرگوش ها به چه معنی است؟
در این حالت به بالا می پرن و تو هوا بدنشون پیچ و تاب می دن و می چرخونن.
کسایی که با نگهداری و مراقبت از خرگوش آشنا نیستن ممکنه ندونن که اونا روش های نمایشی برای بیان هیجان و لذت دارن
- اونا می رقصن!
- می پرن!
- و توی هوا می چرخن و بدناشون پیچ و خم میدن!
- و لگد پرونی می کنن!!
در حین این پرش مخصوص، اونا واقعا تماشایین. بعضی وقتها اول می دون و بعد این پرش رو اجرا میکنن و در سایر مواقع بصورت ناگهانی این کار رو انجام میدن.
. چیزی که واقعا خنده داره اینکه وقتی این پرش با موفقیت انجام میشه یه نماش اکروباتیک هم روی زمین بدنبال داره.
باید بگم که هر کسی که فکر می کنه خرگوش ها موجوداتی کسل کننده و بی حالن قطعا یه خرگوش در حال انجام یکی از این پرش های مخصوص رو ندیده!
چرا گاهی خرگوش ها با سرعت بالا میدوند؟
وقتی خرگوش ها با سرعت خیلی زیادی میدون و گرد و خاک بپا می کنن در حال اجرای این حرکت هستن. در این حالت دور اتاق می چرخن. این انفجار سرعتی گاهی با پرش مخصوصشون که همراه با چرخوندن و پیچ و تاب دادن بدنشون در هواست و اوج هیجان، ترکیب میشه.
هر وقت که میخواین یه خوراکی خوشمزه به خرگوشتون بدید انتظار این حرکت رو داشته باشین!
فهمیدن احساسات خرگوش ها براساس حرکاتشون
در ادامه چند تا حرکت رایج خرگوشها رو بهتون معرفی میکنیم که با استفاده از اونا احساساتشون رو به ما نشون میدن. با یادگرفتن معنی این رفتارها میتونید بفهمید که خرگوشتون خوشحاله، راضیه یا برعکس از زندگیش ناراضیه.
۱. علت دراز کشیدن خرگوش به پهلو
وقتی یه خرگوش خوشحال و راضیه خیلی راحت از پهلو روی زمین ولو میشه. گاهی این دراز کشیدن مراحله به مرحله پیش میره و در مرحله اول خرگوش قبل از ولو شدن کامل چندبار سرش رو به اطراف می چرخونه.
اگه خیلی دوست دارین خرگوشتون رفتارایی رو انجام بده که نشونه خوشحالی و رضایتش باشه، باید براش وقت بزارین. بهتون پیشنهاد میکنیم مطلب چگونه خرگوش خود را شاد کنیم؟ رو بخونین تا با یاد گرفتن چندکار کوچیک به راحتی حیوونتون رو خوشحال کنین.
۲. لیس زدن خرگوش نشانه چیست؟
علت لیس زدن خرگوش ها ابراز علاقه و نشون دادن احساسات به طرف مقابلشونه. خرگوش ها عواطفشون رو با لیس زدن نشون میدن.
معمولا می‌‌بینین یک جفت خرگوش هم دیگه رو لیس میزنن و تمییز می کنن؛ این نشون میده پیوند عاطفی قوی بین اوناست.
پس اگر خرگوشتون شما رو لیس زد نگران نباشید، داره بهتون ابراز علاقه میکنه و دوستتون داره!
۳. تولید یه صدای ضعیف شبیه وزوز
یه خرگوش هیجان زده در حین پریدن به هوا ممکنه از خودش این صدا رو دربیاره که نشون دهنده شادیه.
در ضمن وقتی دوربر خرگوش دیگه ای هم هست ممکنه این کار رو انجام بده که در این حالت این صدای خرگوش می تونه نشونه هیجان جنسی باشه.
۴. دندون قروچه کردن خرگوش و معنی اون
جالبه بدونید وقتی یه خرگوش رو نوازش می کنین ممکنه لذت بردنش رو با دندون قروچه کردن نشون بده.
دندون قروچه کردن خرگوش معادل صدای مخصوص خرخر گربه هاست که در حال آرامش از خودشون در میارن.
البته دندون قروچه می تونه نشونه ناراحتی یا درد هم باشه. دندون قروچه ای که در اثر درده نسبت به اونی که در اثر خوشحالیه طولانی تره و بیشتر هم تکرار میشه.
از روی رفتارهای دیگه که همزمان با این کار مشاهده می کنین می تونین تفاوت دو تا دندون قروچه رو از هم تشخیص بدین.
- برای مثال اگه خرگوش پاهاش رو با آرامش دراز کرده و خوابیده و دندون قروچه می کنه، نشونه رضایته.
- ولی اگه در حالیکه خودش رو جمع کرده و مضطربه، دوست نداره حرکت کنه یا غذا بخوره و رفتارهای پرخاشگرانه از خودش نشون میده دندون قروچه بکنه، علامت درده.
برای اطمینان از سلامتی خرگوش و نحوه نگهداری اون، مقاله نگهداری خرگوش رو مطالعه کنید.
۵. غرغر کردن خرگوش به چه معنی است؟
غرغر کردن و خرناس کشیدن نشونه اینه که خرگوشتون از چیزی عصبانی یا مضطربه.
مثلا ممکنه بی اجازه وارد قلمروش شده باشین که در این حالت داره بهتون میگه «گمشو بیرون!»
رفتارهای پرخاشگرانه خرگوش می تونه دردسرساز باشه پس بهتره مواظب باشین.
۶. جیغ زدن خرگوش نشانه چیست؟
خرگوشها به طور طبیعی اهل جیغ زدن نیستن و این رفتار رو فقط در مواقع خاصی نشون میدن. بطور کلی خرگوش فقط موقع مردن یا وقتی درد شدیدی داره جیغ می زنه، پس اگه چنین اتفاقی افتاد فورا به کلینیک دامپزشکی ببریدش.
۷. لگد زدن یا جفتک پروتی
یه خرگوش دلخور ممکنه موقع دور شدن ازتون عمدا لگد بزنه.
در حیات وحش این کار برای پرتاب کردن خاک و خل به صورت حیوانات دیگه انجام میشه.
مثلا انتظار داشته باشین بعد از کوتاه کردن ناخن های خرگوشتون از دستتون دلخور بشه و خاک و گل خیالی بهتون پرتاب بشه.
۸. مالیدن چانه
وقتی خرگوش چونه‌ش رو به چیزی می ماله داره میگه «این مال منه!»
چونه خرگوش ها غدد تراوشی داره که بوی خاصی ایجاد می کنن. بخاطر همین اونا برای علامت گذاشتن قلمروشون چونه‌شون رو به چیزهای مختلف می مالن.
۹. مالیدن بینی توسط خرگوش
خرگوشها محیط اطرافشون رو با بو کردن و مالیدین بینیشون به چیزهای مختلف شناسایی میکنن، حتی شما رو!
این کار ممکنه یه خوش آمدگویی یا اولین مرحله تحقیقاتشون باشه؛ درعین حال می تونه نشونه پررویی و سلطه طلبی هم باشه. در این صورت اگه خرگوشتون بینیش رو بهتون مالید شاید داره بهتون میگه: «از سر راهم برو کنار! مزاحممی!»
گاهی وقتها هم مالیدن بینی برای جلب توجهه و دلیلش اینه که به اندازه کافی نوازشش نمی‌کنین. در این صورت اگه به این کارش اهمیت داده نشه تلاش برای جلب توجه رو با گاز گرفتن ادامه میده. توی مطلب آیا خرگوش صاحبش را میشناسد بهتون گفتیم که اصلا اونا شما رو میشناسن؟ دوستون دارن؟ دلتنگتون میشن یا نه؟
۱۰. چرا خرگوش زمین را می‌کند؟
وقتی خرگوش عملی مثل کندن زمین روی پاهاتون یا روی کف خونه انجام میده نمایش راه دیگه‌ای برای جلب توجه شماست.
در این حالت داره میگه: «نوازش کردن من اهمیت بیشتری از یه تماس تلفنی مهم داره!»
۱۱. گاز گرفتن خرگوش نشانه چیست؟
خرگوش ها در اغلب مواقع برای جلب توجه گازهای کوچیک می گیرن و قصدشون صدمه زدن بهتون نیست. ولی این کار برای ما آزار دهنده است؛ پس بهتره جلوی این کارشو بگیرید.
هر بار که گازتون گرفت جیغ بلندی بکشین تا بفهمه که دارید درد می‌کشین. این کار باعث میشه گاز گرفتن‌ها آرومتر و کمتر بشه و در نهایت این رفتار کاملا از بین بره.
ولی گاهی هم خرگوش ها با خشونت گاز می گیرن! این رفتار میتونه به این دلیل باشه که دارید جای حساسی از بدنش رو نوازش می‌کنید یا رفتاری کردید که احساسات قلمروطلبیش رو تحریک کردین.
البته رفتارهای پرخاشگرانه با عقیم سازی خرگوش هم در جنس نر و هم ماده کم میشه.
۱۲. علت پا کوبیدن خرگوش
خرگوشها در طبیعت وقتی احساس خطر میکنن پاهای عقبشون رو به زمین می‌کوبن؛ انگار که دارن زمین رو میکنن.
این کار یه علامت خطر برای بقیه خرگوش‌هاییه که در اون حوالی وجود دارن.
۱۳. دلیل خوردن مدفوع توسط خرگوش چیه؟
حقیقت جالب در مورد خرگوشها اینه که ۲ نوع مدفوع تولید میکنن.
- یه مدفوع سفت، پلت مانند و تیره رنگ که کف قفس اون رو میبینید
- یه مدفوع نرم و شیری رنگ که از مقعد خرگوش ترشح شده و مستقیما توسط اون‌ها خورده میشه (روی زمین نمیریزه) که بهش «سکوتروف» میگن. خرگوش ها این مدفوع رو که در واقع ماده غلیظی حاوی مواد مغزی تولید شده توسط باکتری های روده است رو میخورن و خیلی هم براشون مفیده!
پس اگه خرگوشتون مدفوع سفت و تیره رنگ کف قفس رو میخوره میتونه نشانه بیماری یا کمبودهای تغذیه‌ای باشه و بهتره سریعا با دامپزشک تماس بگیرید.
چگونه خرگوش را نوازش کنیم؟
خرگوشها از نوازش شدن لذت می‌برن؛ اما باید روش درست نوازش خرگوش رو بلد باشیم و بدونید کجای خرگوش را نوازش کنیم!
- نوازش کردن پیشونی، بالای سر و پشت خرگوشها به این کوچولوها لذت زیادی میده.
- همیشه حواستون باشه که در جهت رویش موها خرگوش رو نوازش کنید؛ نه برعکس!
- اکثر خرگوش ها لمس و نوازش کردن پشت گوشهاشون رو هم دوست دارن.
اگه خرگوشتون عاشق نوازش شدنه میتونید از این موضوع استفاده کنید و با استفاده از برس گربه یا یه برس کوچولو موهای بدنش رو شونه کنید. اینطوری هم نوازشش می‌کنید و هم موهای اضافه رو از بدنش جمع می‌کنید و از تشکیل گلوله‌های مویی پیشگیری می‌کنید.
البته خرگوشها چند نقطه حساس دارن که اصلا از نوازش و لمس اون قسمتها خوششون نمیاد.
این نواحی حساس عبارتند از:
- زیر چانه
- سبیل‌ها
- پاها
- البته بعضی از خرگوشها به دمشون و گوشهاشون هم فوق العاده حساسن و اجازه نمیدن این نواحی رو نوازش کنید.
به مرور و با یادگرفتن زبان بدن خرگوشتون متوجه میشید که علایق و سلایق خرگوشتون چیه و نوازش کدوم قسمتهای بدنش رو دوست داره یا دوست نداره.
دلایل ناراحتی و قهر خرگوشها چیه؟
خرگوشها موجودات حساس و کمی ترسویی هستن و خیلی زود دچار استرس و اضطراب میشن. به همین دلیل اگه حواستون نباشه ممکنه از دستتون ناراحت بشن و به اصطلاح با شما قهر کنن.
برخی از دلایل ناراحتی و قهر خرگوش ها عبارتند از:
- تغییر محیط زندگی
- بی‌‌توجهی به خرگوش
- همیشه تو قفس نگهداشتن خرگوش
- بغل کردن یا از رو زمین بلند کردن ناگهانی
- سروصدای زیاد یا بوهای جدید
اگه خرگوشتون زیاد قهر میکنه حتما مطلب قهر خرگوش رو بخونین تا علت و راه برطرف کردنش رو یاد بگیرین.
نظر شما چیه؟
شاید خرگوش ها صدای خاصی مثل پارس کردن یا میومیو کردن نداشته باشن ولی به روش مخصوص خودشون حسشون بیان می کنن. این کاملا بستگی به شما داره که چقدر درست گوش بدین.
تو این مقاله سعی کردیم تا معنی رفتارها و حرکات خرگوش بررسی کنیم و دلیل هر کدوم رو شرح بدیم. شما هم به عنوان صاحب این حیوان خانگی با بعضی از این حرکات روبه‌رو شدین. پس اگه چنین تجربه‌ای در مورد نگهداری خرگوشها دارید با ما به اشتراک بزارین؟ به نظرتون خرگوشها به چه روش‌های دیگه‌ای احساساتشون رو به ما نشون میدن؟ لطفا برای ما کامنت بذارید و نظر، تجربه و سوالات خودتون رو در این مورد با ما درمیون بذارید. کارشناسان ما در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ میدن.
سلام روزبخیر،
مینی لوپ اکراینی ۵ماهه ماده دارم
خیلی خشن شده ،دوماهه اصلا طرفم نمیاد،اگه هم بگیرمش همش چنگ میندازه و لگد،نمیدونم چیکار کنم
همش هم میره کنج ترین مکان
ممون میشم پاسخ بدین
سلام فاطمه جان،
لازمه بذارین به شما و محیط اطرافش عادت کنه و خودش بهتون نزدیک بشه. با فاصله براش تشویقی و اسباب بازی بذارین. این کتابم میتونه کمکتون کنه:
ایبوک راهنمای تربیت و دستی‌کردن خرگوش + بررسی مشکلات رفتاری
با سلام
تروخدا کمکم کنید دارم از استرس دیونه میشم دو سه روزه یکی از بچه خرگوش هام هر دو چشش چرک کرده و بسته شده و به زور میتونست راه بره امروز اصلا نه غذا خورد حتی راه هم نمی‌رفت بی حال افتاده بود تند تند نفس نفس میزد و نای تکون خوردن نداشت منم از بقیه جداش کردم ترو خدا زود جوابمو بدین تفلک داره تلف میشه هیچیم نخورده
سلام دانیال عزیز،
وقتی حیوونایی مثل خرگوش و جوندگان نشونه ای از بیماری نشون میدن (کار که درحالت عادی یا بیماری خفیف نشون نمیدن به هیچ وجه) بهترین کار اینه که بدون تعلل حضوری به بیمارستان دامپزشکی به فردی که تخصص حیوانات غیرمعمول (اگزوتیک) داره مراجعه کنین.
سلام
خرگوش من دو روزه که انگار فلج شده
اوایل از پایین تنش استفاده نمی کرد ولی الان بهتر شده.ولی مثل سابق نمی دود و جست و خیز نداره و همش شل میزنه
لطفا هرچه سریعتر پاسخ بدهید دو روزه که از استرس دارم میمیرم
سلام عماد عزیز،
با توجه به علائمی که گفتین بهترین کار اینه که حضوری به بیمارستان دامپزشکی و فردی که در زمینه حیوانات غیرمعمول (اگزوتیک) تخصص داره مراجعه کنین.
سلام
من خرگوشم چند روزیه که عطسه میکنه و وقتی به بینیش دست میزنم یه کوجولو خیس میشه معلومه یکم ابریزش بینی داره گهگاهی دندون قروچه هم میکنه
دو سالشه
غذا خوردنش خوبه ماشالا میخوره
دسشوییشم خوبه
میشه بگین این عطسه و ابریزش برا جی میتونه باشه
سلام الهه جان،
اگه زیاد از حده ممکنه مشکل تنفسی داشته باشه. بهترین کار اینه که حضوری به متخصص حیوانات غیرمعمول (اگزوتیک) مراجعه کنین.
سلام من یه خرگوشی دارم الان ۲هفته ی که خیلی خیلی دوستش دارم اما اون حتی یک در ضد هم به من توجه نمی کنه چیکار کنم؟
سلام علی عزیز،
لازمه به مرور اعتمادشو جلب کنین. ترجیحا اوایل کاریش نداشته باشین تا خودش ترسش بریزه و بیاد طرفتون (چه برای گرفتن غذا چه برای بازی) این کتاب هم میتونه کاملتر راهنماییتون کنه:
ایبوک راهنمای تربیت و دستی‌کردن خرگوش + بررسی مشکلات رفتاری
سلام من یه خرگوش داچ دارم که سه هفتست که با منه خیلی هم بازی میکنه و خیلی دستم رو لیس میزنه ولی وقتی شروع کردم به اموزش دادن دستشوئی بهش هر بار به غذاش دست میزنم دستم رو گاز میگیره میشه بگید باید چیکار کنم ؟
سلام عرفان عزیز،
غذاش چون جزو متعلقاتش به حساب میان بهتره که تا حد ممکن بهش دست نزنین. برای آموزش دادن جای دستشویی نیازی نیست به غذاش دست بزنین صرفا به مقدار کاهو یونجه براش نزدیک جاش بذارین و خودش به مرور یاد میگیره. میتونین برای راهنمایی کاملتر این کتاب رو مطالعه کنین:
راهنمای تربیت و دستی کردن خرگوش
تو این کتاب با بررسی دقیق مشکلات رفتاری خرگوش ها ، راهکارهای عملی برای تربیت خرگوش ارائه دادیم.
ممنون
سلام میخواستم بپرسم خرگوش لوپ تو تمام ماه های سال میتونه جفت بیفته و باردار بشه؟
سلام پوریای عزیز،
میشه گفت بله ولی زمان دقیقی نداره و اون مواقعی که صرفا فحل هست اجازه ی جفتگیری میده.
سلام خرگوش من بعد سه ماه که همیشه جای خودش دستشویی می‌کرد چون دیشب مهمون داشتم و بهش توجه نکردم امروز صبح جاهای مختلف ادرار کرده منم عصبانی شدم زندونیش کردم چند دقیقه تو قفس… بعد اینکه درش آوردم سریعا دوباره ادرار کرد! یعنی لج میکنه؟ یا دلیل دیگه یی داره؟
سلام مریم جان،
یکی از دلایلش میتونه تنبیه کردنش باشه. دلایل دیگش میتونه برای قلمروگذاری باشه یا اینکه جای خودش خیلی کثیف بوده.
سلام وقتتون بخیر من یه جفت خرگوش لوپ دارم ماده از وقتی که سه ماهش تموم شده خیلی بد اخلاق شده و نمیذاره اصلا بغلش کنم تازه چند روزه میذاره نازش کنم وقتی میخوام نازشم کنم گاهی وقتا صدایی مث پارس سگ در میاره انگار داره غر غر میکنه ایا مریضه باید برم دکتر؟!
سلام نسا جان،
میتونه بخاطر این باشه که وارد دوره ی بلوغش شده یا صرفا دوره ایه که تغییرات هورمونی داره. نه مشکلی نداره. سعی کنین تو این دوره کاراییکه بیشتر دوست داره رو باهاش انجام بدین و بهش سخت نگیرین.
سلام وقتتون بخیر
من خرگوشم تو حیاط نگه‌میدارم چندروزه صبحا همش ناخوناش رو چوب خونش میکشه علتش چیه
سلام پریزاد جان،
همونطور که تو این مقاله گفته شده. حالت کندن و کشیدن ناخن (چه روی سطوح چه روی بدن ما) اولین علتش جلب توجه هست. علتای دیگه ی جاله کندن برای درست کردن حفره، در معرض قرار دادن قسمت خنک زمین یا فرار و قایم کردن غذاها هست.
سلام.من یه خرگوش خریدم ولی هرچقدر اسمشو صدا میکنم اصلا سمتم نمیاد هی میره پشت مبل.جدیدا هم خیلی دراز میکشه.دلیل این رفتاراش چیه؟
سلام دوست عزیز،
چون هنوز به محیط و افراد جدید عادت نکرده و احساس خطر میکنه. یاد گرفتن اسمش زمان میبره و آموزش و صبوری شمارو میطلبه. ترجیحا اجازه بدین خودش بهتون نزدیک بشه، با فاصله براش غذا و اسباب بازی بذارین و به مرور این فاصله رو کم کنین. برای راهنمایی کاملتر میتونین این کتاب رو مطالعه کنین:
ایبوک راهنمای تربیت و دستی‌کردن خرگوش + بررسی مشکلات رفتاری
سلام خسته نباشید خرگوش من اسهال ابکی دفع میکنه اما باز مدفوع عادی میکنه ایا مشکلیه😭
سلام محدثه جان،
بهترین کار اینه که حضوری به متخصص حیوانات غیرمعمول (اگزوتیک) مراجعه کنین که اقدامات درمانیو انجام بدن و علت رو بررسی کنن. تا اونموقع تنها چیزی که به خرگوشتون میدین کاه و یونجه باشه و تا زمان بررسی علتش بقیه ی اقلام غذایی رو موقتا حذف کنین.
خطاب به دوستانی که سوالای مربوط به خرگوششون رو میپرسن باید بگم که… اگر واقعا پت شما براتون ارزشمنده حتما و حتما دامپزشک ببرین
سلام خرگوش ۳ ماهه من چند روز پیش پاش شکست و الان بهتر شده ولی بعد از اون روز چشماش ورم کرده دراز میکشه و نفس نفس میزنه غذاش رو میخوره دفع هم داره و اصلا آب نمیخوره دلیلش چیه؟!
سلام فائزه جان،
باتوجه به علائمی که گفتین بهترین کار مراجعه حضوریتون به متخصص حیوانات غیرمعمول (اگزوتیک) هست تا معاینش کنن و اقدامات درمانی براش انجام بدن.