۸۰ درصد سگ‌ها توی سن سه سالگی دچار حداقل یک نوع از مشکلات دندان هستن. بیماری‌های دندان و لثه می‌تونه باعث بیماری‌های سگ دیگه مثل مشکلات قلبی، کلیوی یا کبدی و در موارد شدید حتی انتقال عفونت به استخون و نهایتا شکستگی فک حیوون بشه. پس تمیز کردن مرتب دندونا برای جلوگیری از ایجاد پلاک و جرم گیری دندان سگ خیلی مهمه.
جرم (یا به قول بعضیا سنگ دندانی سگ) یک ماده سخت به رنگ قهوه‌ای – خاکستریه که روی دندونا رسوب می‌کنه. اگه شدت جرم گرفتگی زیاد نباشه ممکنه خودتون بتونین توی خونه برش دارین، ولی خیلی مواقع برای جرمگیری دندان سگ مجبوریم از دامپزشک کمک بگیریم. اگه دهن سگتون بوی خیلی بدی داره، هی پنجه‌شو به دهنش می‌زنه یا موقع غذا خوردن غذا از دهنش می‌ریزه پایین، ممکنه جرم خیلی زیادی روی دندوناش جمع شده باشه. خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و در ادامه هرچی که لازم باشه در مورد جرم گیری دندان سگ بدونی برات آوردیم.
علت جرم دندان سگ چیست؟
باکتری‌هایی که توی دهن همه سگ‌ها وجود دارن یک لایه نازک روی دندونا تشکیل می‌دن که همون پلاکه. اگه پلاک رو سریع پاک نکنیم با کلسیم داخل بزاق ترکیب میشه و حالتی مثل گچ توی کتری پیدا می‌کنه که خیلی سخت و محکمه و بهش می‌گن جرم. رسیدگی به دندان‌های سگ یکی از نکات مهم در نگهداری از سگ محسوب میشه و در واقع جزو واجباته.
اهمیت جرم گیری دندان سگ
باکتری‌هایی که داخل پلاک زندگی می‌کنن باعث:
- بوی بد دهان سگ
- التهاب لثه
- افتادن دندان سگ
- آبسه
- و مشکلات دیگه
می‌شن. جرم دندون هم اولا باعث تجمع پلاک بیشتر و دوما باعث بیماری لثه میشه (اول ژینژیویت و بعد اگه درمان نشه بیماری پریودنتال که تو این حالت لثه از دندون جدا میشه و ممکنه عفونت کنه). بیماری پریودنتال می‌تونه باعث ورود باکتری‌ها از دهن به خون بشه و مشکلات شدیدی برای قلب، کبد و کلیه‌ها ایجاد کنه که بعضیاشون مثل اختلال دریچه قلب قابل درمان هم نیستن.
جرمگیری دندان سگ در خانه
به گفته وبسایت alphapaw:
می‌تونین توی خونه از برس‌های مخصوص جرم گیر دندان سگ استفاده کنین، مخصوصا برس‌های انگشتی که کار کردن باهاشون خیلی راحت‌تره. بعضی از این محصولات شامل چند تا برس مختلف برای جرم گیری، تمیز کردن و پولیش زدن دندوناست.
ولی بیشتر جرم‌ها و پلاک‌ها زیر لثه قرار دارن و با این روش پاک نمی‌شن. ضمنا این کار اصلا راحت نیست چون حیوون آروم نمی‌شینه تا شما هر کاری خواستین انجام بدین. قبل استفاده از این‌جور وسایل باید به حیوون آموزش بدین تا تحمل‌شون کنه.
بعضی غذاها رو هم طوری می‌سازن که موقع جویدن، پلاک یا جرم دندون رو تا حدودی پاک کنه. همین‌طور بعضی دهان‌شویه‌های مخصوص هست که به آب اضافه میشه و می‌تونه جمع شدن پلاک و جرم روی دندون رو کمتر کنه. البته بعضی سگ‌ها از آبی که دهان‌شویه بهش اضافه شده خوش‌شون نمیاد.
اسباب‌بازی‌های جویدنی ضد جرم می‌تونن علاوه بر جلوگیری از جمع شدن جرم روی دندونا، جرمی که تشکیل شده رو کاهش بدن. بعضی از این اسباب‌بازی‌ها مواد خاصی هم دارن که سرعت تشکیل پلاک و جرم رو کمتر می‌کنه. اگه نمیدونین چه اسباب بازی‌هایی برای سگ وجود داره و کدوما براش مناسب‌تر هست، پیشنهاد می‌کنیم مقاله اسباب بازی سگ رو هم بخونین.
جرم گیری دندان سگ در مطب
بهترین راه برای از بین بردن جرم دندان سگ مراجعه به دامپزشکه. اونجا به حیوون داروی آرام‌بخش یا بیهوشی می‌دن و دندوناشو کاملا تمیز می‌کنن. جرم گیری دندان سگ بدون بیهوشی قطعا باعث وحشتش میشه و مشکل پیش میاد.
ضمنا دامپزشک از وسایل حرفه‌ای مثل جرم‌گیر اولتراسونیک استفاده می‌کنه و جرم زیر لثه رو هم برمی‌داره. این کار خیلی مهمه چون در اصل همین باکتری‌های جرم زیر لثه هستن که می‌تونن وارد خون بشن.
آخر کار هم دندونا رو پولیش می‌کنه، یعنی سطح دندونا صاف میشه تا باکتریا نرن توی فرو رفتگی‌های دندون سنگر بگیرن و برای خودشون مشغول پلاک ساختن بشن. در ضمن اگه ریشه دندون مشکلی داشت یا بعضی از دندونا شکسته بودن هم می‌تونه درمان‌شون کنه یا اونا رو بکشه. (مطلب مرتبط: دندان سگ)
سن جرم گیری دندان سگ سن خاصی نیست و مثل آدما هرموقع لازم شد باید انجامش بدیم.
چیکار کنیم که دندونای سگمون جرم نگیره؟
مسواک زدن سگ، بهترین راه جلوگیری از جرم گرفتن دندون سگه. باید از خمیر دندان مخصوص هم استفاده کنین. خمیر دندان سگ رو با انواع طعم‌های مختلف مثل مرغ می‌سازن تا حیوون بیشتر تشویق بشه. با یکم وقت گذاشتن می‌تونین خیلی راحت سگ‌تونو به مسواک زدن عادت بدین.
توصیه دامپزشکا اینه که تمیز کردن دندان سگ با مسواک رو هر روز انجام بدین و این کارو تو سن کم و هرچه زودتر شروع کنین تا حیوون بهش عادت کنه. اگه هر روز هم نشد، هر وقت که تونستین مسواک بزنین چون از هیچی بهتره. بهترین گزینه مسواک‌های انگشتیه که باهاش می‌تونین همه جا رو خوب تمیز کنین (توضیحات کامل درباره نحوه مسواک زدن سگ و انتخاب مسواک سگ رو توی مطلب مسواک سگ بخونین).
اسباب بازی‌های جویدنی خاصی هم تو بازار هست که شبیه مسواک عمل می‌کنه و میشه از خمیر دندون هم روشون استفاده کرد. همین‌طور یک سری محلول‌های ضد جرم گرفتگی هست که می‌تونین به آب خوردن سگ اضافه‌شون کنین. این محلول‌ها ماده‌ای به اسم کلرهگزیدین دارن. مشخص شده که کلرهگزیدین به کمتر شدن جمعیت باکتری‌ها توی دهن حیوون کمک می‌کنه. در نتیجه حتی اگه دندونای سگ‌تونو مسواک نزنین بازم میشه از این موارد به عنوان راه‌های جلوگیری از جرم گرفتن دندان سگ استفاده کرد.
از افشانه‌های کلرهگزیدین‌دار هم می‌تونین استفاده کنین که باید توی دهن سگ اسپری بشه. بعضیا به این محصولات می‌گن اسپری جرم گیر دندان سگ، ولی در اصل برای جلوگیری از جرم گرفتن هستن.
در کنار همه این کارا، خیلی خوبه که سالی یک بار سگتون رو پیش دامپزشک ببرین تا دندوناشو اساسی تمیز کنه (حتی اگه خودتون مراقب دندوناش هستین و تمیزشون می‌کنین). این‌جوری اگه هر مشکل دیگه‌ای هم داشته باشه به موقع درمان میشه.
خلاصه اینکه …
اگه موقع خمیازه کشیدن سگتون می‌تونین بوی دهن‌شو حس کنین، علامت اینه که دندوناش به تمیزکاری احتیاج دارن. بعد از جرم گرفتن دندون سگ کار سخت میشه و معمولا باید به دامپزشک مراجعه کنین. ولی خوشبختانه میشه با رعایت بعضی نکات به راحتی ازش پیشگیری کرد و کارتون به جرم گیری سگ توی مطب نکشه.
