دلیل اهمیت تزریق واکسن پرندگان چیست؟ واکسن یک قسمت خیلی مهم از مراقبت‌های بهداشتیه و از آمار بیماران و مرگ و میر کم می‌کنه. بعلاوه واکسیناسیون از ایجاد بیماری جلوگیری می‌کنه و در نتیجه نیاز به داروهایی مثل آنتی بیوتیک هم کمتر میشه. هر واکسن با تحریک یا تقویت سیستم ایمنی بدن و تولید آنتی بادی‌هایی که با عامل بیماری‌زا مقابله می‌کنن، باعث پیشگیری از یک بیماری خاص میشه.
انواع و اقسام واکسن پرندگان هم داریم که احتمالا اسم بعضاشونو شنیده باشین، مثل واکسن آنفلوانزای فوق حاد پرندگان که خیلی مهمه چون بعضی وقتا این بیماری می‌تونه از پرنده به آدم منتقل بشه.
خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و توی این مطلب پت پرس تمام نکات مهم درباره انواع واکسن طیور، زمان تزریق، چگونگی واکسیناسیون پرندگان و غیره رو بهتون می‌گیم.
انواع واکسن طیور و ماکیان
بعضی از انواع واکسن طیور، که البته شاید بعضیاش تو ایران موجود نباشه، ایناست:
- نیوکاسل
- آنفلوانزا
- واکسن برونشیت پرندگان
- بیماری بورس عفونی یا گامبورو
- مارک
- کوریزای عفونی
- لارینگوتراکئیت عفونی
- سندرم کاهش تخم مرغ
- واکسن آبله پرندگان
- تنوسینوویتیس
- کوکسیدیوز
- آنسفالومیلیتیس طیور
- مایکوپلاسموز
- سندروم سر باد کرده
- پاستورلوز
- واکسن وبای پرندگان
- پاروویروس
- سالمونلوز
- آنمی ویروسی
- انتریتیس ویروسی اردک
- هپاتیت ویروسی اردک
- پاستورلای اردک
واکسیناسیون بقیه انواع طیور
واکسناسیون مرغ مرتب انجام میشه ولی برای بقیه مثل اردک، بوقلمون و بلدرچین خیلی جاها واکسیناسیون روتین انجام نمی‌دن، مگه این که بیماری خاصی شایع بشه.
واکسن پرندگان زینتی
بیشتر این واکسن‌ها هم در اصل برای حیوونای دیگه ساخته شدن و برای خیلی از بیماری‌های مهم پرندگان زینتی اصلا واکسنی نداریم. علتش اینه که بازار پرنده‌های زینتی نسبتا کوچیکه و برای شرکت‌های داروسازی مقرون به صرفه نیست که کلی براش هزینه کنن. بعلاوه بیماری‌های مسری این حیوونا تو کشورای غربی تا حدودی کنترل شده و دیگه به اندازه قدیم شایع نیست.
مهم‌ترین واکسن تجاری مخصوص پرندگان زینتی مربوط به پولیوماویروس هست. البته همین یکی هم ممکنه برای این حیوونا ضروری نباشه چون بیشتر پرنده‌های خونگی همیشه توی خونه صاحب‌شون، داخل قفس و دور از پرنده‌های غریبه و حیوونای دیگه زندگی می‌کنن.
be.chewy
خیلی از دامپزشکا معتقدن فقط پرنده‌هایی که گله‌ای زندگی می‌کنن (مثلا توی مراکز پرورش پرنده) یا تو فروشگاه‌های حیوانات خونگی کنار کلی پرنده دیگه نگهداری میشن باید واکسن پولیوماویروس بزنن.
پرنده‌های جوون، ماکائوها، کایک‌ها و مرغ عشق (برای شناخت کامل و بهتر مرغ عشق به این مقاله بیماری مرغ عشق مراجعه کنین) بیشتر از بقیه به این ویروس حساسن، ولی حتی اونا هم نیاز نیست که حتما واکسینه بشن. قناری و فنچ هم تا حدودی بهش حساس هستن. قبلا برای آبله قناری هم واکسیناسیون انجام می‌دادن ولی متاسفانه واکسنش دیگه تولید نمی‌شه.
واکسیناسون پرنده به نوع پرنده و شرایط نگهداریش بستگی داره، اگه نگرانی یا سوالی داری، می‌تونی از طریق زیر خیلی زود با یکی از دامپزشک‌های متخصص پت پرس در ارتباط باشی!
گزینه‌های موجود برای واکسیناسیون پرندگان زینتی
با تمام این اوصاف باز هم واکسن‌هایی هست که می‌تونید به پرنده‌هایی زینتی که نگهداری می‌کنین بزنین. یک‌سری واکسن‌ها فقط مخصوص یک‌سری از پرنده‌ها هستن که در ادامه بررسی می‌کنیم:
۱. پولیوماویروس (برای طوطی‌ها و فنچ‌ها)
یک واکسن زیر جلدی ساخت شرکت Creative Science هست که دوز اولش تو ۳۵ روزگی و دوز دوم بعد ۳-۲ هفته تزریق میشه، برای پرنده‌های سنگین‌تر از ۲۰۰ گرم نیم میلی‌لیتر و برای پرنده‌های زیر ۲۰۰ گرم ۲۵ میلی‌لیتر. بهتره هر سال هم دوز یادآور بزنیم.
۲. بیماری پاچیکو (ماکائوها، آمازون‌ها و کانورها)
شرکت Ceva Biomune یک واکسن براش می‌ساخت که فعلا تولیدش متوقف شده.
۳. ویروس‌های آنسفالیت اسب (برای قرقاول‌ها)
واکسن‌های مخصوص اسب داریم که میشه طبق تجویز دامپزشک ازشون استفاده کرد.
۴. ویروس نیل غربی (برای پرنده‌های شکاری و خانواده زاغ و کلاغ)
واکسن‌های مختلفی هست که هر سال یک میلی‌لیتر ازش تو عضله سینه تزریق میشه و سال اول یک دوز یادآور هم لازمه (یک ماه بعد از دوز اول).
۵. آبله (برای مرغ، بوقلمون، قرقاول، شتر مرغ و کبوتر)
واکسن مخصوص آبله کبوتر موجوده، به اضافه واکسن آبله پرندگان برای بقیه‌شون.
۶. نیوکاسل
برای کبوتر می‌تونیم واکسن نیوکاسل مرغی از نوع ویروس غیر فعال شده رو استفاده کنیم.
۷. آنفلوانزای پرندگان
خیلی از پرنده‌ها رو آلوده می‌کنه و واکسن‌های مختلفی هم واسش هست.
۸. واکسن‌های آزمایشی پرندگان زینتی
چند مدل واکسن ایدز پرندگان (PBFD) ساخته شده که تاثیر نسبتا خوبی داشتن. همین‌طور برای بورنا ویروس طوطی‌سانان که منتظریم ایشالا به بازار هم بیان.
روش استفاده از واکسن طیور
هر واکسن روش مصرف خاصی داره. واکسن‌های تزریقی خیلی زمان‌بر هستن و به پرنده هم استرس وارد می‌کنن، اما بعضیای دیگه مثل واکسن خوراکی پرندگان رو توی آب حل می‌کنیم. راه‌های دیگه‌ای هم هست مثل:
- قطره چشمی یا دهانی یا داخل بینی
- اسپری
- تجویز از راه کلوآک (مخرج) یا فولیکول پر
روش تزریق واکسن پرندگان
واکسن عضلانی رو میشه با سرنگ انسولین توی عضله سینه تزریق کرد. فقط باید مراقب باشیم که سوزن وارد اعضای حیاتی حیوون نشه.
البته بهتره که تمام این تزریقات رو به دامپزشکان متخصص بسپریم که بیشتر از ما به آناتومی بدن پرندگان آشنا هستن.
زمان تزریق واکسن پرندگان کیه؟
سن مناسب تزریق واکسن برای پرندگان به نوع واکسن بستگی داره. مثلا واکسن‌های بیماری مارک، برونشیت و بیماری بورس عفونی رو میشه برای جوجه‌های یکروزه هم استفاده کرد و بعضی از واکسن‌ها رو می‌تونیم حتی داخل تخم مرغ تزریق کنیم. در این مورد با دامپزشکان آنلاین پت پرس مشورت کنید.
عوارض واکسن طیور چیست؟
بر اساس چیزی که سایت petangel گفته، واکسن زدن پرنده ممکنه عوارض خفیفی مثل تب یا واکنش آلرژیک هم ایجاد کنه که معمولا یکی دو روزه خوب میشن. ولی اگه دیدین عوارض داره شدیدتر میشه و علائمی مثل ضعف، مشکل در تنفس، استفراغ، اسهال، بیاشتهایی یا حالت غده مانند تو محل تزریق وجود داره سریع به دامپزشک مراجعه کنین.
جمع‌بندی
واکسن طیور صنعتی مثل مرغ فراوونه و کاملا هم لازمه چون توی هر مرغداری چند هزار پرنده چفت هم زندگی می‌کنن. اما واکسن پرندگان زینتی انواع کمتری داره. چون هم تولیدش مقرون به صرفه نیست و هم پرنده خونگی زیاد در معرض بیماری‌های مسری قرار نداره. شما می‌تونین سوالاتتون درباره واکسبناسیون پرندگان رو با دامپزشکان ما در میان بذارین.
