اگه فکر می‌کنید که سگ شما جدیدا بیشتر مایعات و غذا نوش جان می‌کنه یا به هر خوراکی که جلوش بگذارید نه نمی‌گه. بهتره این مقاله رو تا آخر دنبال کنید. این‌ها نشونه‌هایی از بیماری کوشینگ در سگ شماست. البته در موارد شدیدتر ممکنه که شکم سگ باد کنه و موهای اون شروع به ریزش کنه. بله! این بیماری ممکنه خطرناک‌تر از چیزی باشه که شما فکر می‌کنید.
در ادامه این مقاله پت پرس، اول یک تعریف جامعی از بیماری کوشینگ در سگ‌ها ارائه می‌دیم و بعدش میریم سراغ علائم، نحوه تشخیص، پیشگیری و درمان اون. خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و اطلاعات کامل در مورد این بیماری رو تو این مقاله آوردیم. اگه سگ شما هیچکدوم از این نشانه‌ها رو نداره باز هم توصیه می‌کنیم این اطلاعات مفید رو به یاد داشته باشید. چرا که همیشه پیشگیری بهتر از درمانه.
بیماری کوشینگ در سگ‌ها چیست؟
سندرم کوشینگ یا پرکاری غدد فوق کلیوی در سگ که با عنوان Hyperadrenocorticism (تلفظ: هایپرآدرنوکورتیسیس) هم مطرح میشه، یک بیماری خاص در سگ‌هاست که علائم اون با تولید بیش از حد هورمون کورتیزول (کورتیزون) توسط غدد فوق کلیوی نمایان میشه.
در واقع بیماری کوشینگ در سگ، در نتیجه افزایش کورتیزول در بدن اون به وجود میاد. هر چقدر که میزان این کورتیزول بیشتر بشه، شدت علائم هم بیشتر شده و بیماری خطرناک‌تر میشه. بسته به شدت سندروم کوشینگ سگ، آسیب کلیه، دیابت و حتی مرگ حیوون می‌تونه اتفاق بیفته. این بیماری معمولا در سگ‌های مسن‌تر شایع هست.
اکثر موارد ابتلا به این بیماری، ناشی از یک تومور خوش‌خیم در غده هیپوفیز هست. البته تومورهای غده فوق کلیوی هم باعث این بیماری می‌شن، اما این موضوع کمتر به چشم می‌خوره. همچنین استفاده زیاد از داروهای استروئیدی که برای درمان اختلالات آلرژیک و بهبود ایمنی سگ‌ها تجویز میشه، می‌تونه علت سندروم کوشینگ در سگ باشه.
انواع مختلف بیماری پرکاری غدد فوق کلیوی در سگ
بیماری کوشینگ در سگ ممکنه منشا متفاوتی داشته باشه. با این حال شایع‌ترین نوع اون از غده هیپوفیز به وجود میاد. در ادامه انواع کوشینگ‌ها! رو بررسی می‌کنیم:
تومور غده هیپوفیز
شایع‌ترین نوع بیماری کوشینگ (۸۵ الی ۹۰% موارد) مربوط به تومور غده هیپوفیز هست. این تومور می‌تواند از نوع خوش‌خیم یا بدخیم باشد که در بیشتر موارد با نوع خوش‌خیم آن روبرو می‌شویم. این تومور باعث میشه که غده هیپوفیز، هورمون (ACTH) رو بیش از حد تولید کنه. این هورمون، غدد فوق کلیوی رو برای تولید کورتیزول تحریک می‌کنه.
بنابراین اگه فعالیت غدد فوق کلیوی رو در این نوع از بیماری بشه کنترل کرد، بسیاری از سگ‌های مبتلا به بیماری کوشینگ می‌تونن سال‌ها با داشتن این بیماری به زندگی خودشون ادامه بدن. البته تا زمانی که داروهاشون رو مصرف کنند و تحت نظر پزشک باشند.
تومور آدرنال یا غدد فوق کلیوی
بیماری کوشینگ ممکنه نتیجه پیدایش یک تومور خوش‌خیم یا بدخیم در غدد فوق کلیوی باشه. در این حالت تومور خوش‌خیم با جراحی قابل برداشتن هست. در موارد بدخیم هم جراحی می‌تونه کمک کننده باشه.
ترشح کورتیوزل بیش از حد، ناشی از استفاده طولانی مدت از داروهای استروئیدی
آخرین نوع بیماری کوشینگ در سگ‌ها که به کوشینگ یاتروژنیک هم معروف هست، با مصرف بیش از حد داروی استروئیدی خوراکی یا تزریقی به وجود میاد. هرچند که مصرف استروئیدها منع پزشکی نداره و به صورت قانونی تجویز می‌شن، اما استفاده بیش از حد از اون‌ها می‌تونه منجر به ایجاد این بیماری در سگ شما بشه.
چه مواردی به عنوان علائم بیماری Cushing در سگ شناخته می‌شوند؟
یکی از نشانه‌های آشکار برای بیماری کوشینگ در سگ، تشنگی و همچنین ادرار بیش از حد این حیوون هست. در واقع این تعدد در ادرار باعث میشه که نیمه شب هم سگ شما به دستشویی بره و اگه چنین عادتی نداشته باشه، احتمالا از دیدن چنین صحنه‌ای تعجب می‌کنید!
علاوه بر این موارد دیگهای هم وجود داره که بسته به شدت بیماری، ممکنه در سگ شما دیده بشه. این علائم شامل موارد زیر هستند:
- ریزش موی سگ
- افزایش وزن
- به نفس نفس افتادن
- تغییرات پوستی
- کاهش ایمنی
- تورم شکم
- بی‌حالی سگ
در اکثر موارد مراجعه شده، این علائم بصورت خفیف مشاهده شدند، بنابراین انتظار نداشته باشید که پوست سگ شما در عرض چند روز دچار مشکل بشه، بلکه کوچکترین تغییرات در رنگ، بافت و ویژگی‌های دیگه پوست اون، می‌تونه یکی از علائم بیماری کوشینگ در سگ باشه.
تشخیص سندروم کوشینگ در سگ
همونطور که دیدید علائم این بیماری مخصوص نیستند و در بسیاری از بیماری‌های سگ وجود دارند. بیشتر این نشانه‌ها در واقع مربوط به متابولیسم غیرطبیعی چربی، پروتئین، سیستم ایمنی و بیماری‌های التهابی سگ هستند. این موضوع، شناسایی سندروم کوشینگ در سگ رو دشوار می‌کنه. به همین دلیله که معمولا تشخیص این بیماری با تاخیر همراهه و ممکنه که دیر متوجه اون بشید.
تشخیص این بیماری بر اساس آزمایش‌های غربالگری انجام میشه. در این آزمایش‌ها ترشح بیش از حد هورمون کورتیزول مشخص میشه و از این طریق پزشک می‌تونه متوجه وجود بیماری کوشینگ در سگ بشه.
البته وجود هورمون کورتیزول در جریان خون ثابت نیست و همیشه با نوسان همراهه. بنابراین تنها مشخص شدن این موضوع دلیل بر اثبات وجود این بیماری در سگ شما نمی‌شه. در حالت پیشرفته‌تر، آزمایش‌های ACTH و دگزامتازون با دوز پایین از سگ گرفته میشه که نتایج اون‌ها دقیق‌تر هست و حتی می‌تونه نوع این بیماری رو هم مشخص کنه.
یک آزمایش دیگه که بشدت کاربردی هست، سونوگرافیه. آزمایش سونوگرافی برای تشخیص وجود تومور (در غدد فوق کلیوی) توصیه میشه که می‌تونه در روند درمان بیماری تعیین کننده باشه.
بیماری کوشینگ چه تاثیری بر روی سگ‌ها می‌گذارد؟
شاید از خودتون بپرسید که این هورمون کورتیزول که مقادیر زیاد اون باعث ایجاد سندروم کوشینگ در سگ میشه، چطوری ایجاد میشه. باید گفت که یکی از مهمترین دلایل ترشح هورمون کورتیزول، زمانی هست که سگ دچار استرس میشه. در واقع هورمون کورتیزول در پاسخ به استرس ایجاد شده در بدن سگ ترشح میشه.
همونطور که خیلی از پزشکان به این نتیجه رسیدند که بیشتر بیماری‌های ایجاد شده در پیری مربوط به استرس‌هاییه که تو دوران کودکی و جوانی کشیدیم، احتمالا دامپزشک‌ها هم به زودی این خبر رو باید اعلام کنن! گویا این استرس نه فقط ما آدم‌ها بلکه زندگی همه موجودات زنده رو تحت تاثیر خودش قرار داده.
همین موضوع در دراز مدت به تدریج باعث نمایان شدن مشکلات پوستی، عفونت، دیابت و بیماری‌های کلیوی سگ میشه.
چه راهکارهایی برای پیشگیری از پرکاری غدد فوق کلیوی در سگ وجود داره؟
راهکار مشخصی نداره! این کوتاه‌ترین پاسخیه که میشه به این سوال داد. متاسفانه هیچ راه پیشگیری برای بیماری کوشینگ ناشی از تومور غده هیپوفیز یا تومور غدد فوق کلیوری وجود نداره. اما قطعا با جلوگیری از مصرف طولانی مدت استروئیدها، می‌تونید سگ‌تون رو از ابتلا به نوع یاتروژنیک در امان نگه دارید.
درمان بیماری کوشینگ در سگ با توجه به انواع مختلف آن
بطور کلی درمان کوشینگ علاوه بر جراحی، معمولا شامل داروهایی میشه که میزان کورتیزون تولید شده در غدد فوق کلیوی رو تنظیم می‌کنند. با این حال تنها راه درمان همیشگی این بیماری، برداشتن تومور هست، اما اگه به دلایل مختلف مانند امکان وجود خطر در جراحی و پیچیده شدن اون، این کار توصیه نشه، در اکثر موارد میشه یا تجویز دارو به جنگ این بیماری رفت.
در ادامه، بصورت جداگانه راهکارهای درمانی ارائه شده برای هر کدوم از انواع بیماری کوشینگ در سگ رو بیان می‌کنیم:
درمان تومور غده هیپوفیز
در واقع درمان این نوع از بیماری کوشینگ، نسبت به انواع دیگر اون پیچیده‌تر هست. چندین داروی مختلف برای درمان تومور این غده وجود داره که بهترین کار برای اطلاع از مناسب‌ترین دارو، مشورت با دامپزشک متخصص هست. دامپزشک متخصص با توجه به شدت این نوع، ممکنه داروهای متفاوتی رو برای سگ شما تجویز کنه. خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و برای این کار می‌تونین از دامپزشکان متخصص پت پرس مشورت‌های لازم رو بگیرین.
درمان تومور آدرنال
اگه سگ شما دچار این نوع از بیماری کوشینگ شده باشه، جراحی می‌تونه گزینه بسیار مناسبی باشه. در صورتی که جراحی موفقیت آمیز واقع بشه (یعنی کل تومور برداشته بشه) این شانس وجود داره که سگ بتونه سلامتی کاملش رو دوباره بدست بیاره. البته اگه تومور بدخیم نباشه!
همچنین اگه به دلایل مختلف، جراحی به عنوان یک راه درمان قابل اجرا نباشه، میشه این بیماری رو با دارو مدیریت کرد، البته در این حالت نیازه که سگ شما همواره زیر نظر پزشک باشه و داروهاش رو هم مصرف کنه.
درمان کوشینگ در سگ از نوع یاتروژنیک
همونطور که گفتیم علت نوع یاتروژنیک بیماری کوشینگ، مصرف طولانی مدت داروهای استروئیدی هست. بنابراین درمان این نوع کاملا مشخصه: قطع مصرف هرگونه استروئید! البته اگه تا الان سگ شما داروی استروئیدی مصرف می‌کرده، نباید اون رو بصورت ناگهانی قطع کنید. این کار باید کاملا به تدریج و به صورت کنترل شده انجام بشه تا درگیر عوارض دیگهای نشید (در واقع مراقب باشید از چاله نیاین بیرون به چاه بیفتید!).
متاسفانه مشکل دیگهای هم که وجود داره اینه که استروئید ممکنه اثرات نامطلوبی روی عملکرد غدد کلیوی سگ شما ایجاد کرده باشه. در واقع باید به فکر یک درمان دیگه هم باشید! چرا که با قطع استروئید ممکنه غدد کلیوی قادر به تولید هورمون‌های لازم نباشند (دقیقا مثل اتفاقی که در ترک اعتیاد برای بدن بیمار می‌افته!).
آیا بیماری کوشینگ سگ کشنده است؟
اینکه بیماری کوشینگ در سگ شما از کدوم نوع باشه و مهم‌تر اینکه شدید یا خفیف باشه، برای پاسخ دادن به این سوال کاملا تعیین کننده هست. بطور کلی میشه گفت که تشخیص و درمان به موقع این بیماری، تمام نگرانی‌ها رو برطرف می‌کنه. اما اگه این تشخیص دیر انجام بشه و به قولی بیماری اوت کنه، ممکنه شرایط سخت‌تر بشه.
علائمی که در نتیجه این بیماری در بدن سگ به وجود میاد، با تحت نظر گرفتن سگ توسط دامپزشک قابل مدیریت و در طولانی مدت قابل درمان هستند.
در نهایت باید گفت اکثر سگ‌های درگیر با بیماری کوشینگ رو میشه با دارو درمان کرد (البته که این دارو درمانی ممکنه با عوارض جانبی هم همراه باشه). با این حال تحت نظر بودن سگ و پیگیری آزمایش خون اون می‌تونه خیال شما رو از بابت سلامتی اون راحت کنه.
سگ‌هایی که تحت نظارت پزشک قرار نمی‌گیرند، ممکنه به دلیل اوت کردن بیماری، شرایط سختی رو تجربه کنند و یا حتی از بین برند.
جمع بندی
بیماری کوشینگ در سگ یا به عبارتی سندروم هایپرآدرنوکورتیسیس (!)، به دلیل تولید بیش از حد کورتیزول در بدن سگ به وجود میاد که این موضوع می‌تونه به دلایل مختلف انجام بشه. با توجه به همین دلایل مختلف، سه نوع متفاوت از کوشینگ وجود داره که راهکارهای درمانی متفاوتی هم دارند. از مهمترین علائم بیماری پرکاری غدد فوق کلیوی در سگ میشه به ریزش مو، افزایش وزن، تغییرات پوستی و ورم کردن شکم اون‌ها اشاره کرد.
برای درمان کوشینگ در سگ استفاده از دارو و در صورت امکان، جراحی از رایج‌ترین گزینه‌ها هستند که این موضوع حتما باید تحت نظر دامپزشک، تعیین و انجام بشه. در نهایت هم گفتیم که این بیماری می‌تونه در صورت بیخیالی والدین منجر به مرگ سگ بشه که البته رخ دادن این موضوع بعید بنظر می‌رسه.
امیدواریم این مقاله برای شمایی که سگ دارید مفید بوده باشه. حالا شما تجربه‌تون رو با ما به اشتراک بگذارید و بگید که آیا سگ‌تون تابحال درگیر این بیماری شده؟ اگر این اتفاق افتاده، از چه راهکاری برای درمان اون استفاده کردید؟
