چاقی و اضافه وزن یکی از رایجترین مشکلات گربه‌های خانگیه و حدود ۳۰-۴۵% گربه‌های خونگی درجاتی از اضافه وزن یا چاقی رو نشون می‌دن. چاقی یه بیماریه که به دلایل مختلفی ممکنه به وجود بیاد و می‌تونه منجر به بیماری‌های دیگه هم بشه. در این مقاله قصد داریم در مورد علت و درمان چاقی در گربه ها صحبت کنیم و راهکارهایی برای حل این مشکل و رسیدن به وزن متناسب و ایده آل ارائه کنیم. پس در ادامه با ما در پت پرس همراه باشید.
چاقی در گربه‌ها یعنی چی؟
چاقی به تجمع بیش از حد و غیرطبیعی چربی در بدن گربه گفته میشه.
می‌تونیم اینطوری بگیم که اگه گربه‌ای وزنش ۲۰-۲۵% بیشتر از وزن ایده آل باشه به عنوان گربه چاق دسته بندی میشه.
چاقی و اضافه وزن رایجترین بیماریِ قابل پیشگیری در گربه‌هاست. با این حال، طی آمار در آمریکای شمالی حدود ۳۰-۳۵% جمعیت گربه‌ها چاق هستن و ۵۰% گربه‌های بین ۵-۱۱ سال هم وزنشون بیشتر از وزن ایده آل و مناسبه و اضافه وزن دارن.
برای اکثر گربه‌ها وزن بیشتر از ۵ کیلوگرم به معنای اضافه وزن وچاقیه. با این حال، وزن ایده آل برای نژادهای مختلف گربه متفاوته و به همین دلیل بهتره در مورد وزن ایده آل گربه‌تون با دامپزشک مشورت کنید.
شاید به نظر بعضی‌ها یه گربه چاق خیلی بامزه و دوست داشتنی باشه! اما باید بدونید که چاقی یه نوع بیماری و مشکل پزشکیه و اگه درمان نشه می‌تونه منجر به بیماری‌های دیگه و به خطر افتادن سلامت گربه و حتی مرگ زودهنگامش بشه.
آیا گربه من چاقه؟
خوشبختانه چاقی مشکلیه که کاملا قابل مشاهده است و از روی ظاهر هم میشه تشخیص داد که گربه‌مون دچار اضافه وزن و چاقی شده.
با ویزیت و معاینه دائم دامپزشک و چک کردن منظم وزن گربه، می‌تونید خیلی زودتر متوجه علائم چاقی و اضافه وزن در گربه‌تون بشید و از بروز چاقی بیشتر پیشگیری کنید.
برای اینکه مطمئن بشید گربه‌تون چاقه یا نه به این ترتیب عمل کنید:
- از پهلو به بدن گربه‌تون نگاه کنید. اگه کمر گربه کاملا مشخص و متمایز از قسمتهای دیگه بدنه یعنی گربه‌تون وزن مناسبی داره؛ در غیر این صورت گربه‌تون دچار اضافه وزن و چاقیه.
۲. دستتون رو روی دنده‌های گربه در قسمت پهلوها بکشید. اگه دنده‌ها رو با کمی فشار دادن احساس می‌کنید یعنی گربه‌تون وزن متناسبی داره. در غیر این صورت و اگه به سختی می‌تونید دنده‌ها رو حس کنید و لایه چربی نسبتا زیادی بین دست شما و دنده‌ها وجود داره یعنی گربه‌تون دچار اضافه وزن وچاقی شده.
۳. قسمت انتهای دم که به بدن متصل شده رو لمس کنید. در این قسمت نباید هیچ گونه تجمع چربی رو حس کنید.
۴. دستتون رو پشت گربه و در امتداد ستون فقرات بکشید. در یه گربه با وزن ایده آل باید به راحتی بتونید استخوان‌های ستون فقرات رو زیر لایه نازکی از چربی حس کنید؛ البته اگه استخوان‌ها بیرون زده و کاملا قابل مشاهده باشند هم یعنی گربه زیادی لاغره.
۵. به شکم گربه دست بکشید. شکم گربه باید صاف و کشیده باشه، اگه به سمت بیرون اومده و قسمتهای چربی شل و ول رو به راحتی با دست می‌تونید لمس کنید پس گربه‌تون مشخصا چاقه.
دلایل چاقی و اضافه وزن در گربه‌ها چیه؟
اصلی‌ترین و مهمترین دلیل چاقی عدم تناسب بین کالری دریافتی و کالری مصرف شده است.
یعنی انرژی که گربه‌تون از طریق غذا دریافت می‌کنه بیشتر از میزان انرژیه که در طول روز می‌سوزونه.
به طور کلی تغذیه نامناسب و عدم تحرک مهمترین عوامل چاق شدن گربه‌هاست.
برخی از دلایل چاقی در گربه‌ها عبارتند از:
۱. دسترسی آزاد به غذا، بدترین روش تغذیه گربه‌ها!
بعضی از صاحبان گربه که زمان زیادی خونه نیستن حجم زیادی غذا توی ظرف می‌ریزن و گربه‌ها هر زمانی که دلش بخواد به غذا دسترسی داره. این طوری گربه بیشتر از مقداری که نیاز داره غذا می‌‌خوره و در نتیجه چاق میشه.
۲. پرخوری و غذاهای چرب یا شور
یه گربه سالم معمولا بیش از حدی که نیاز نداشته باشه غذا نمی‌خوره. اما بعضی از غذاهای تجاری (غذای خشک یا کنسروی) برای خوشمزه‌تر شدن غذا بهش نمک یا چربی بیشتر اضافه میکنن که در نتیجه باعث میشه گربه بیشتر از حد غذا بخوره و در نتیجه چاق بشه.
سالم‌ترین رژیم غذایی برای گربه خانگی
رژیم غذایی مناسب تاثیر خیلی زیادی روی سلامتی گربه و جلوگیری از چاق شدنش داره. بنابراین به عنوان صاحب گربه باید بهترین رژیم غذایی رو برای گربه‌تون انتخاب کنید.
همونطور که می‌دونیم غذاهای تجاری مثل غذای خشک گربه حتی اگه از برند باکیفیت و معتبری هم باشن باز هم کلی نمک و چربی و کربوهیدرات و سیرکننده دارن و می‌تونن باعث چاقی و اضافه وزن گربه‌مون بشن.
بنظر پت پرس، غذای خونگی که برطبق دستور دامپزشک تهیه شده باشه بهترین و کاملترین غذا برای گربه است!
ولی نکته مهم در مورد غذای خونگی اینه که اولا بدونید از چه مواد غذایی اجازه دارین استفاده کنید و بعد مقدار و ترکیبات غذا هم باید بالانس شده و متناسب با نیازهای تغذیه‌ای گربه باشه.
خیالت راحت، ما این راهو بلدیم. شما می‌تونید اطلاعات گربه عزیزتون رو به دامپزشکای پت پرس بدین تا یه برنامه غذایی ویژه و اختصاصی برای گربه‌تون تهیه کنن. اگه دقیقا برطبق این برنامه واسش آشپزی کنید مطمئن باشید هیچ وقت دچار چاقی نمیشه و در ضمن، تمام نیازهای غذاییش هم تامین میشه.
سفارش آسان از طریق اپلیکیشن پت پرس
۳. بی تحرکی و فعالیت ناکافی، مقصر اصلی چاقی گربه‌ها!
گربه‌ها در طبیعت فعالیت خیلی زیادی دارن و حتی گاهی برای شکار یه موش کوچولو ساعتها فعالیت و جست و خیز میکنن. اما گربه‌های خونگی دلیلی برای فعالیت ندارن و ترجیح می‌دن یه گوشه لم بدن و چرت بزنن. اگه به اندازه کافی براشون وقت نذارید و اونا رو وادار به بازی و فعالیت نکنید خیلی زود گربه‌تون دچار چاقی میشه.
۴. بالارفتن سن و پیری
گربه‌ها هرچقدر سنشون بالاتر میره تحرک و سوخت و ساز بدنشون کمتر میشه و در نتیجه بیشتر مستعد چاقی و اضافه وزن هستن. به همین دلیل دامپزشکان توصیه میکنن از سن ۶-۷ سالگی به بعد باید رژیم غذایی گربه‌تون رو مناسب گربه میانسال و پیر تغییر بدید.
۵. گربه‌های ماده بیشتر چاق می‌شن!
جالبه بدونید که در شرایط یکسان، جنسیت هم عامل موثری در چاقیه و گربه‌های ماده استعداد بیشتری برای چاقی و اضافه وزن دارن.
۶. گربه‌ها بعد عقیم سازی ممکنه چاق بشن
عمل عقیم سازی علیرغم مزایای فراوانی که داره باعث کاهش تحرک گربه میشه. (در این رابطه بخونید: همه چیز در مورد عمل عقیم سازی گربه‌ها)
گربه‌ها بعد از عقیم شدن دوبرابر بیشتر از قبل مستعد چاقی و اضافه وزن هستن.
به همین دلیل بهتره بعد از عقیم کردن گربه‌تون نظارت بیشتری روی رژیم غذایی و تغذیه و فعالیتش داشته باشید.
۷. حاملگی و بارداری هم باعث چاقی گربه میشه
اگه گربه ماده عقیم نشده دارید که به هرشکلی به گربه‌های نر دسترسی داره ممکنه باهاشون جفتگیری کنه و حامله بشه و یکی از اولین علائم و نشونه‌های حاملگی و بارداری گربه، چاق شدن و اضافه وزنه.
بنابراین در صورتی که به بارداری گربه‌تون مشکوک هستید حتما اونو پیش دامپزشک ببرید تا بدونید گربه‌تون حامله است یا صرفا چاقه!
۸. برخی بیماری‌ها هم می‌تونه احتمال چاق شدن گربه رو بیشتر کنه
البته احتمال چاقی به خاطر بیماری در گربه‌ها خیلی کمه. با این حال، خوبه بدونید که گربه‌ای که به خاطر مشکلات و بیماری‌های قلبی، آرتروز یا مشکلات ریوی کمتر از قبل فعالیت می‌کنه در معرض ابتلا به چاقی و اضافه وزن قرار می‌گیره. بنابراین اگه احساس کردید گربه بیمارتون داره چاق میشه حتما با دامپزشک مشورت کنید.
چرا چاقی در گربه‌ها خطرناکه؟
اگه چاقی و اضافه وزن گربه‌تون رو جدی نگیرید و برای کاهش وزنش کاری نکنید می‌تونه منجر به بروز بیماری‌های سلامتی متعددی بشه.
برخی از شایع‌ترین مشکلاتی که می‌تونه بخاطر چاقی به وجود بیاد عبارتند از:
- دیابت
- فشار خون بالا
- برخی انواع سرطان
- بیماری‌های قلبی و کبدی
- کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن
- کاهش ظرفیت تنفسی
- مشکلات بالقوه عصبی
- مشکلات مجاری ادراری (مثلا سنگ مثانه)
- مشکلات ارتوپدی و مفاصل (مثل آرتروز)
- در صورت در رفتگی دست گربه روند بهبودی مشکل‌تری خواهد داشت
چاقی و اضافه وزن همچنین باعث کوتاه شدن عمر گربه‌ها میشه. براساس آمارهای به دست اومده نرخ مرگ و میر گربه‌های چاق حدود ۳ برابر بیشتر از گربه‌هایی با وزن ایده آله.
راه حل و درمان چاقی در گربه‌ها چیه؟
دامپزشک بهترین شخص برای مشورت و راهنماییه و اگه گربه‌تون دچار چاقی شده توصیه می‌کنیم حتما به دامپزشک مراجعه کنید.
دامپزشک با معاینه گربه و در صورت لزوم انجام آزمایشهای مختلف بهتون توصیه هایی برای کاهش وزن گربه می‌کنه.
درمان چاقی در گربه‌ها اساسا مبتنی بر تغییر رژیم غذایی و کاهش انرژی دریافتی و افزایش میزان فعالیت روزانه گربه است.
معمولا دامپزشک رژیم غذایی کم چربی و کم کالری برای گربه‌تون تجویز می‌کنه تا به مرور با کاهش انرژی دریافتی و همینطور افزایش فعالیت بدنی بتونید گربه‌تون رو به وزن ایده آل و سالم برسونید.
نقش تغذیه و رژیم غذایی در درمان چاقی گربه
تغذیه یکی از تاثیرگذارترین عوامل در کاهش یا افزایش وزن گربه است.
با رعایت رژیم غذایی مناسب که با تایید دامپزشک و با توجه به شرایط گربه‌تون تجویز شده می‌تونید به تدریج باعث کاهش وزن گربه بشید تا در نهایت گربه‌تون به وزن ایده آل و متناسب برسه.
رژیم غذایی متناسب برای گربه باید حاوی مقادیر کافی از پروتئین حیوانی، چربی، کربوهیدرات، ویتامین‌ها و مواد معدنی باشه.
پروتئین باید درصد بیشتری از رژیم غذایی گربه رو شامل بشه (۶۰-۷۰%) و کربوهیدرات تنها در مقادیر کم می‌تونه به گربه داده بشه. برای اینکه در مورد رژیم غذایی مناسب برای گربه بیشتر بدونید پیشنهاد می‌کنیم مقاله «همه چیز در مورد غذای گربه» رو مطالعه کنید.
چطوری غذای تجاری مناسب کاهش وزن گربه‌م رو انتخاب کنم؟
اگه غذای تجاری به گربه‌تون میدید حتما از برندهای معتبر استفاده کنید که از درصد بالای پروتئین حیوانی باکیفیت استفاده میکنن.
چون محصولات ارزان و بی کیفیت برای کاهش هزینه‌ها حجم بسیار زیادی کربوهیدرات و چربی و غذاهای سیرکننده (مثل گندم و ذرت و ماکارونی) در ترکیبات غذا استفاده میکنن و همین موضوع باعث چاق شدن گربه میشه.
همینطور برندهای معتبر محصولات مناسب با شرایط گربه تولید میکنن.
به طور مثال غذای خشک مخصوص گربه خانگی (Indoor)، غذای خشک مخصوص گربه عقیم شده (sterilized)، غذای گربه مسن و پیر و انواع غذاهای رژیمی و درمانی از جمله این محصولات هستن. (حتما مقاله غذای خشک گربه رو بخونین. توی این مقاله بهترین غذای خشک با توجه به نیاز گربه را معرفی کردیم.)
همینطور اگه غذای خونگی به گربه‌تون میدید بهتره در ترکیبات و روش پخت و آماده سازی تجدید نظر کنید. توصیه ما اینه با مشورت دامپزشک، برنامه غذایی مناسب گربه‌تون رو دریافت کنید و با توجه به دستور غذا و راهنمایی‌های پزشک برای گربه‌تون آشپزی کنید.
چقدر به گربه چاقم باید غذا بدم؟
اگه با معاینه و تایید دامپزشک مطمئن شدید که گربه‌تون چاقه باید مقدار غذای دریافتی‌ش رو با مشورت دامپزشک کاهش بدید.
روال معمول این کار اینطوریه که اگه گربه‌تون در حال حاضر ۵ کیلوگرمه و وزن ایده آل براش ۳.۵ کیلوگرمه؛ پس مقدار غذاش باید متناسب با یه گربه ۳.۵ کیلویی باشه.
کاهش مقدار غذای روزانه باید به تدریج و در طی چندین هفته انجام بشه تا گربه به مرور به مقدار غذای کمتر عادت کنه. کاهش ناگهانی حجم غذا خودش می‌تونه باعث مشکلات سلامتی متعددی در گربه بشه و اصلا توصیه نمیشه.
همینطور مهمتر از مقدار غذا، ترکیبات و مواد غذایی استفاده شده در غذاست. به همین دلیل باید از دامپزشک بخواید رژیم غذایی مناسب با وضعیت گربه‌تون رو بهتون بده.
توصیه میشه مقدار غذای روزانه گربه‌تون رو حداقل در طی ۲ وعده (حتی بیشتر) بهش بدید.
نقش فعالیت و تمرین فیزیکی در کاهش وزن گربه
در کنار تغذیه، فعالیت بدنی هم تاثیر زیادی در کاهش وزن گربه و رسوندنش به وزن ایده آل داره. بچه گربه‌ها خیلی شیطون و بازیگوش هستن و اصلا نیازی نیست اونا رو وادار به بازی بکنید. اما با بالا رفتن سن و مخصوصا بعد از عمل عقیم سازی، تمایل گربه‌ها به فعالیت خیلی کم میشه.
پس به عنوان بابا و مامان گربه ، وظیفه ماست که با خرید اسباب بازیهای جدید و جذاب همچنان اون رو به بازی کردن تشویق کنیم.
علاوه بر اسباب بازیهای مختلفی که برای گربه می‌خرید حتما در طول روز خودتون هم زمانی رو به بازی با گربه اختصاص بدید (حداقل ۳۰ دقیقه).
گربه از همبازی شدن با صاحبش لذت می‌بره و تشویق به فعالیت و بازی میشه. همینطور خرید اسباب بازیهای جدید و جذاب می‌تونه در ساعاتی که خونه نیستید گربه‌تون رو ترغیب به بازی و فعالیت بکنه. (در این رابطه بخونید: راهنمای خرید اسباب بازی گربه)
چطور از چاق شدن گربه‌مون پیشگیری کنیم؟
مقدار غذای روزانه گربه بهتره در چند وعده و در حجم کم بهش داده بشه. اگه به خاطر شغلتون یا سفر و .. ممکنه چند روز خونه نباشید بهتره از کسی بخواید به گربه سر بزنه و بهش غذا بده یا از فیدر اتوماتیک که طبق زمانبدی و با مقدار مشخص به گربه غذا می‌ده استفاده کنید.
- اگه گربه برای غذای بیشتر التماس می‌کنه و هربار آشپزخونه می‌رید دنبالتون میاد بهتره به جای غذا دادن، با بازی کردن و نوازش کردنش حواسش رو پرت کنید.
- هر ۲-۳ هفته یک بار یا حداکثر ماهی یک بار گربه‌تون رو وزن کنید و وزنش رو در جایی یادداشت کنید. اینطوری اگه افزایش قابل ملاحظه‌ای در وزن گربه مشاهده کنید سریع می‌تونید به دامپزشک مراجعه کنید.
- فعالیت‌هایی مثل بالا رفتن و پریدن برای سلامت ذهنی و فیزیکی گربه خیلی مفیده. به همین دلیل با خرید درخت گربه چند طبقه یا فراهم کردن شرایطی مشابه، گربه رو به فعالیت‌های متنوع تشویق کنید.
- علاوه بر غذای اصلی، مراقب مقدار تشویقی که به گربه‌تون میدید هم باشید. دادن مقدار زیادی تشویقی هم به خودی خود می‌تونه باعث چاقی و اضافه وزن در گربه بشه. بهتره از تشویقی‌هایی که رژیمی هستن و چربی کمتری دارن استفاده کنید. (راهنمای خرید تشویقی گربه)
نظر شما چیه؟
شما چه تجربه‌ای در این زمینه دارید؟ آیا گربه شما هم اضافه وزن داره و چاقه؟ تا حالا به خاطر چاقی، گربه‌تون رو پیش دامپزشک بردید؟ به نظرتون چطوری میشه وزن گربه‌های خونگی رو در حد مناسب و ایده آل نگه داشت؟ لطفا برای ما کامنت بذارید و نظر، تجربیات و سوالات خودتون رو با ما و دیگر خوانندگان درمیون بذارید.
