واکنش همه ما نسبت به شنیدن بیماری هاری، ترس و نگرانیه. حق هم داریم؛ چون بیماری هاری یه بیماری خطرناکه که میتونه همه پستانداران به ویژه سگها رو درگیر کنه. با این حال، خوشبختانه این بیماری قابل پیشگیریه و می‌تونید در برابر این بیماری کشنده از سگ عزیزتون و خودتون مراقبت کنید. در این مقاله در مورد بیماری هاری در سگ، راه‌های انتقال، علائم و درمانش صحبت می‌کنیم و بهتون می‌گیم برای پیشگیری از هاری چه کارهایی می‌تونید انجام بدین. پس در ادامه با ما در پت پرس همراه باشید.
بیماری هاری سگ چیست؟
هاری یکی از خطرناک‌ترین بیماری‌های ویروسیه که میتونه پستانداران از جمله سگها رو مبتلا کنه. این بیماری کشنده توسط ویروسی از خانواده رابدوویریده ایجاد میشه و تقریبا در اکثر نقاط دنیا، از جمله آمریکای شمالی، مرکزی و جنوبی، آسیا، خاورمیانه، آفریقا و قسمت‌هایی از اروپا مشاهده میشه.
البته کشورهایی مثل استرالیا، نیوزیلند، ژاپن، ایرلند، ایسلند، انگلستان و ژاپن هم هستن که این ویروس خطرناک اونجا وجود نداره. ویروس هاری مغز و نخاع سگ رو درگیر می‌کنه و باعث مرگ صدها هزار سگ خانگی و ولگرد در دنیا میشه.
چگونه سگ هاری میگیرد؟
ویروس هاری در بسیاری از موجودات زنده وجود داره و از طریق گاز گرفتن حیوان آلوده به سگ منتقل میشه. البته اگه بزاق سگ آلوده با خراش و چنگ یا زخم باز هم تماس پیدا کنه میتونه باعث انتقال بیماری بشه. با این حال، این بیماری سگ غالبا از طریق گاز گرفتن منتقل میشه و احتمال انتقال هاری از روش‌های دیگه خیلی پایینتره.
بعد از گازگرفتگی، ویروس هاری به سرعت وارد دستگاه عصبی پیرامونی سگ (هر عصبی که خارج از مغز و نخاع باشه) میشه، تکثیر میشه و در غدد بزاقی حیوان منتشر میشه. این ویروس برای زنده موندن به بزاق سگ نیاز داره و خارج از بدن حیوان مدت زیادی زنده نمی‌مونه.
در اروپا، روباه، راکون، سنجاب و سایر حیوانات وحشی دلیل اصلی انتقال ویروس هستند. اما در آسیا و برخی نقاط دیگه، سگهای ولگرد و وحشی عامل اصلی انتقال ویروس هاری به شمار می‌رن. جالبه که بدونید گاو ها هم میتونن هاری داشته باشن.
نشانه‌ها و علائم هاری در سگ چیست؟
سگی که مبتلا به هاری شده ابتدا تغییرات رفتاری و خلقی شدیدی نشون می‌ده . اگه سگ در حالت عادی، خیلی آروم بوده ممکنه تحریک‌پذیر و کج خلق، عصبی و پرخاشگر بشه و اگه سگ قبلا کج خلق و بداخلاق بوده ممکنه رام و مطیع بشه.
سگهای مبتلا به هاری به طور مداوم جای گاز گرفتگی رو لیس می‌زنن، گاز می‌گیرن یا می‌جون. در این مرحله، تب و بالا رفتن دمای بدن هم کم کم خودش رو نشون می‌ده. این مرحله ممکنه ۲-۳ روز طول بکشه و بعد بیماری شکل واقعی و ترسناک خودش رو نشون می‌ده.
به طور کلی علائم بیماری هاری سگ به دو شکل میتونه بروز کنه:
۱. هاری خشمگین وقتیه که سگ پرخاشگر و تهاجمی و بسیار تحریک پذیر بشه و ولع و اشتهای غیرطبیعی به خوردن چیزهای غیرعادی مثل سنگ، خاک و آشغال نشون بده. در نهایت فلج اندام‌ها شروع میشه و سگ دیگه قادر به خوردن غذا و نوشیدن آب نیست. سرانجام سگ با تشنج‌های شدید و دردناک تلف میشه و می‌میره!
۲. هاری خاموش یا ساکت در سگها رایج‌تره و بیشتر اتفاق می‌افته. در این نوع بیماری، فلج تدریجی شروع میشه و کم کم اندام‌های حرکتی عقبی و بعدش عضلات صورت رو در برمی‌گیره که باعث تغییر شکل فرم صورت و مشکل در بلعیدن غذا میشه؛ در نهایت سگ به کما می‌ره و می‌میره. در مرحله مشکل در بلع، صاحب سگ ممکنه فکر کنه چیزی تو گلوی سگش گیر کرده و سعی کنه دستش رو داخل دهن سگ ببره؛ غافل از اینکه بزاق سگ حاوی ویروس هاری هست و اگه سگ صاحبش رو گاز بگیره میتونه بیماری رو بهش منتقل کنه.
آب گریزی یا ترس از آب جزء علائم هاری در سگ نیست؛ اما یکی از نشونه‌های هاری در انسان‌ها به حساب میاد.
علائم بیماری چه موقع خودشون رو نشون میدن؟
دوره کمون یا نهفتگی هاری در پستانداران، یعنی از زمان گاز گرفتگی تا زمان بروز علائم بیماری بسته به محلی که گاز گرفه شده و فاصله ی اون با سر، میتونه از چندروز تا ۶ ماه و حتی بیشتر طول بکشه. اما در مورد سگها، این علائم معمولا یکی دو هفته بعد از گازگرفتگی خودشون رو نشون میدن. تو این دوره موقع معاینه و مراقبت از سگ باید احتیاط رو رعایت کنید؛ چون بزاق سگ حاوی ویروس هاریه و میتونه منتقل بشه. بعد از شروع علائم و گسترش بیماری در نهایت سگ به کما می‌ره و تلف میشه.
سرعت گسترش بیماری به سیستم ایمنی بدن سگ، ابتلای قبلی سگ به بیماری‌های ویروسی و همین‌طور نوع و شدت گازگرفتگی بستگی داره. در مواردی که گازگرفتگی خیلی شدید و بزرگ و نزدیک سرو گردن باشه ویروس بیشتری به بدن سگ منتقل میشه و علائم هاری زودتر و شدیدتر خودشون رو نشون میدن.
چه درمانی برای هاری سگ وجود داره؟
متاسفانه، هنوز هیچ درمانی برای بیماری هاری سگ پیدا نشده و همه سگهای مبتلا در نهایت تلف می‌شن . به همین دلیل، خیلی مهمه که با استفاده از راه‌های پیشگیرانه از سگمون و خودمون در برابر این ویروس کشنده و خطرناک محافظت کنیم.
واکسن هاری سگ؛ بهترین روش پیشگیری از بیماری!
واکسیناسیون یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین روش‌های پیشگیری از بیماری هاریه. خوشبختانه واکسن هاری برای سگ در تمام کشورهای جهان موجوده و می‌تونید سگتون رو در برابر این بیمای واکسینه کنید.
واکسن هاری یکی از واکسن‌های ضروری و لازم برای سگه که از سن ۴ ماهگی به بعد و همراه با واکسن‌های چندگانه به سگ تزریق میشه. در مقاله واکسن سگ در مورد واکسن‌های اصلی و فرعی و همین‌طور جدول زمانبندی واکسن‌های سگ صحبت کردیم. حتما این مقاله رو مطالعه کنید و با انجام به موقع و کامل واکسیناسیون، توله سگتون رو در برابر بیماری‌های مختلف مثل هاری مصون کنید.
واکسن هاری اگه قبل از ابتلا به سگ زده بشه کاملا موثر و مفیده و در برابر بیماری از سگتون محافظت می‌کنه. فراموش نکنید که سگ مبتلا به هاری مدت‌ها قبل از اینکه علامت و نشونه‌‌ای داشته باشه میتونه باعث سرایت بیماری بشه. پس واکسیناسیون سگ رو جدی بگیرید و تمام واکسن‌ها رو طبق زمانبندی دقیق و به طور کامل انجام بدین.
سایر روش‌های پیشگیرانه
بسیاری از حیوانات وحشی میتونن ناقل این ویروس باشن و تا دو هفته قبل از اینکه کوچکترین علامتی داشته باشن بیماری رو منتقل کنن. حتی تا مدتی بعد از مرگ حیوان هم ویروس میتونه زنده بمونه و قابل انتقال باشه.
پس نکات زیر رو همیشه به خاطر داشته باشین:
- از هرگونه تماس و برخورد با حیوانات وحشی (چه زنده چه مرده) خودداری کنید
- در صورت مواجهه با سگ ولگرد یا حیوانات وحشی از تحریک کردنشون خودداری کنید و سریع محل رو ترک کنید
- از تماس سگتون با حیوانات وحشی و سگهای ولگرد جلوگیری کنید. اگه با سگتون به طبیعت و جنگل و … می‌رید حتما براش قلاده ببندید و نذارین آزادانه و بدون نظارت شما در طبیعت گشت و گذار کنه
- اگه در حاشیه شهر یا مناطق ییلاقی زندگی می‌کنید زباله‌هاتون رو در محفظه‌های دربسته بذارین تا باعث جلب توجه و جذب حیوانات وحشی و سگهای ولگرد نشه
ویروس هاری سگ چطوری به انسان منتقل میشه؟
هاری از طریق گاز گرفتگی یا تماس زخم باز با بزاق آلوده سگ هار میتونه به آدم‌ها منتقل بشه. هرسال در آمریکا بین ۳۰۰۰۰ تا ۶۰۰۰۰ انسان به خاطر گاز گرفتگی حیوان مشکوک به هاری به بیمارستان مراجعه می‌کنن و درمان‌های پیشگیرانه رو دریافت می‌کنن.
البته غذا دادن، نوازش کردن و لیس زدن پوست سالم نمیتونه باعث انتقال ویروس به شما بشه.
می‌خواین بدونین چه بیماری‌های دیگه‌ای به جز هاری بین انسان و سگ مشترکه؟ مطلب بیماری های مشترک انسان و سگ رو پیشنهاد می‌کنم مطالعه کنین.
اگه سگ یا حیوان وحشی گازم گرفت چکار کنم؟
ویروس هاری چند روز بعد از گازگرفتگی وارد سیستم عصبی انسان میشه و اگه قبل از ورود ویروس به نخاع و عصب، واکسیناسیون انجام بشه میتونه از بروز بیماری جلوگیری کنه.
در صورتی که توسط سگ یا حیوان وحشی گاز گرفته شدین حتما لازمه برای درمان به بیمارستان (یا مراکز بهداشت مرکزی) مراجعه کنید. چون همونطور که گفتیم سگها و حیوانات دیگه قبل از بروز علائم هم ممکنه ناقل ویروس هاری باشه. به همین دلیل در مورد تمام گازگرفتگی‌ها، احتمال هاری هم در نظر گرفته میشه و لازمه که سریع به بیمارستان مراجعه کنید.
قبل از رفتن به بیمارستان این کارها رو انجام بدید:
- ابتدا سریعا محل گزش رو زیر شیر آب بگیرید و با صابون به خوبی تا ۱۰ دقیقه بشورید
- بعد اگر ناحیه دست یا پا بود بالاتر از محل رو با پارچه یا وسیله ی کشسانی به خوبی ببندید تا جریان خون کمتری بهش برسه
- به سرعت خودتون رو به مرکز درمانی برسونید
برای درمان، دوزهای گلوبولین ایمنی هاری انسانی (HRIG) در ۴ دوز به فرد تزریق میشه (دوز اول لحظه مراجعه و سه دوز بعد در روزهای ۳، ۷ و ۱۴). احتمال مرگ و میر انسان‌ها براثر بیماری هاری پایینه که دلیلش مراجعه به موقع و زودهنگام به بیمارستانه. اما این موضوع نباید باعث بشه در انجام واکسیناسیون سگتون کوتاهی کنید و جدیش نگیرید.
نظر شما چیه؟
در این مقاله در مورد بیماری هاری سگ، علائم و روش های پیشگیریش صحبت کردیم. با انجام واکسیناسیون به موقع و کامل برای سگتون، می‌تونید در برابر بسیاری از بیماری‌های کشنده مثل هاری از سگتون محافظت کنید.
تا حالا تجربه برخورد با سگ مبتلا به هاری رو داشتین؟ بنظرتون چه علائم و نشونه‌هایی بیشتر در سگهای هار دیده میشه؟ لطفا برای ما کامنت بذارید و نظر، تجربه و سوالات خودتون رو با ما در میون بذارید.
منبع: hillspet.com
ببخشید این بیماری از تریق حشرات هم منتقل میشه؟
ممنون میشم جواب بدید
سلام دوست عزیز
خیر هاری نمیتونه از طریق حشرات منتقل بشه