نگهداری از سگ یه مسئولیت مهمه و قبل از اینکه سگ بیارید لازمه در مورد شرایط نگهداری و مراقبت ازش اطلاعات خوبی داشته باشین. مخصوصا اگه دوست دارین سگ ماده بیارین باید بدونید که ماده‌ها از بعد از بلوغ، به طور میانگین هر ۶ ماه یکبار وارد دوره استروس یا فحلی میشن و پریود میشن. تو این دوره، سگ ماده به مراقبت‌های خاصی نیاز داره و اگه نمی‌خواید سگتون باردار بشه باید خیلی حواستون بهش باشه. همینطور در مورد خونریزی پریود و قاعدگی سگ و مراقبت‌های بهداشتی هم لازمه نکات مهمی رو بدونید.
خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و قراره تو این مقاله پت پرس به طور کامل در مورد فحلی و دوره پریود سگ ماده صحبت کنیم. بعد از خوندن این مقاله یاد می‌گیرید که اصلا فحلی چیه، پریود سگ از چه زمانی شروع میشه و چقدر طول میکشه و سگ تو این دوره چه علائم و رفتارهایی داره. همینطور در مورد راهکارهای توقف پریود شدن سگ و جلوگیری از جفتگیری و بارداری ناخواسته سگتون هم اطلاعات مفیدی یاد میگیرین. پس در ادامه با ما همراه باشین.
آشنایی با چرخه تولید مثل و فحلی در سگ ماده
قبل از اینکه در مورد پریود شدن سگ صحبت کنیم لازمه کمی در مورد چرخه تولیدمثل سگ توضیح بدیم. چرخه تولید مثل سگ ماده از ۴ مرحله تشکیل شده و فقط تو یکی از این مراحله که سگ اجازه جفتگیری به نرها میده. این ۴ مرحله عبارتند از:
- دوره پیش فحلی یا Proestrus
- دوره فحلی یا سیکل استروس Estrus
- دوره دی استروس Diestrus
- دوره آنستروس Anestrus
در دوره پیش فحلی یا پرواستروس که حدودا ۷ تا ۱۰ روز ممکنه طول بکشه سگ ماده دچار پریود یا خونریزی از واژن میشه. تو این دوره سگ نرها رو جذب میکنه ولی باهاشون جفتگیری نمیکنه.
در اواخر دوره پرواستروس که شدت خونریزی قاعدگی در سگ کم و در نهایت متوقف میشه، سگ وارد سیکل استروس یا فحلی و پذیرش میشه و تمایل زیادی به جفتگیری با نرها پیدا میکنه. تو این دوره اگه سگ جفتگیری کنه حتما باردار و حامله میشه.
برای اینکه در مورد چرخه تولید مثل و تغییراتی که تو هر مرحله در سگ‌ها اتفاق میافته بیشتر بدونید مقاله چرخه تولید مثل سگ رو مطالعه کنید.
عادت ماهیانه یا پریود در سگ از چه زمانی شروع میشه؟
قبل از هرچیز بگیم که استفاده از اصطلاح «عادت ماهیانه» در مورد سگ‌ها درست نیست؛ چون اونا هر ماه پریود نمیشن و این دوره تنها چندبار در سال اتفاق میافته.
به طور میانگین سگ‌ها در حدود سن ۶ ماهگی بالغ میشن و اولین تجربه فحلی و پریود شدن رو تجربه میکنن. البته روند رشد نژادهای سگ با هم متفاوته؛ مثلا فحلی و پریود شدن سگ های کوچک مثل شیتزو، مالتیز یا شیواوا ممکنه در ۴ ماهگی، اولین پریودی سگ ژرمن شپرد ممکنه در ۱۲ ماهگی و شروع سیکل فحلی سگ‌های خیلی بزرگ مثل گریت دین ممکنه در سن ۱۸ تا ۲۴ ماهگی اتفاق بیفته.
جالبه بدونید اولین دوره پریود در سگ‌ها معمولا خیلی ملایمه و گاهی شدت خونریزی انقدر کمه که صاحب سگ اصلا متوجه بالغ شدن و پریودی سگش نمیشه! ولی خب، سگ کوچولوتون بالاخره بالغ شده و اگه حواستون نباشه ممکنه با نرها جفتگیری کنه و حامله بشه. پس بهتره با مشورت دامپزشک و با توجه به نژاد و سن سگ، حواستون به این موضوع باشه.
سگ ماده از اولین فحلی قادر به جفتگیری و باردار شدن هست؛ اما دامپزشکا اکیدا توصیه میکنن که در حداقل دو فحلی اول، اجازه جفتگیری به سگتون ندین. چون سگ هنوز به بلوغ کامل نرسیده و تخمک‌هاش کاملا بارور نشدن.
علائم و نشانه‌های فحلی در سگ ماده
سگ ماده با شروع اولین دوره فحلی دچار تغییرات فیزیکی و رفتاری میشه که به کمک اونا می‌تونید متوجه بالغ شدن سگتون بشین.
اگه سگتون حداقل ۶ ماه سن داره و نشونه‌های زیر رو داره احتمالا وارد اولین دوره فحلی شده:
- افزایش تعداد دفعات ادرار
- بلند کردن پا موقع ادرار کردن یا وقتی یه سگ نر میبینه
- توجه بیش از حد به سگ‌های نر
- بامحبت‌تر و عاطفی‌تر شدن
- تنبل‌تر یا عصبی‌تر شدن
- تکون دادن مدام دم
- پریود و خارج شدن ترشحات خونی
یکی از اولین علائم فحلی و استروس در سگ ماده، تورم و التهاب فرج هست؛ البته این تورم همیشه کاملا واضح و قابل مشاهده نیست. ولی در بسیاری از موارد، خارج شدن ترشحات خونی از واژن اولین نشانه‌ایه که صاحب سگ متوجه‌اش میشه. در بسیاری از موارد، ترشحات انقدر کمه که تا چند روز بعد از فحلی هم ممکنه متوجه‌اش نشیم. در ضمن میزان ترشحات پریود در هر سگی متفاوته و در بعضی سگ‌ها انقدر کمه که اصلا به چشم نمیاد.
سگ در این دوره ممکنه به دفعات زیاد اما هربار در مقادیر کم ادرار کنه و با ادرار کردن تو جاهای مختلف خونه، اقدام به نشانه گذاری کنه. جالبه بدونید ادرار سگ ماده در دوره فحلی حاوی فرومون و هورمون هست و بوی خاصی داره که سگ های نر رو جذب میکنه.
سگ ماده تو این دوره تمام تمرکزش بر جفتگیری و سگ‌های نره و حتی ممکنه از آب و غذا خوردن هم غافل بشه. بنابراین لازمه تو این دوران علاوه بر مراقبت‌های دیگه، حواستون به مقدار و کیفیت غذای سگ و مخصوصا آب خوردنش هم باشه تا یه موقع دچار کم آبی نشه.
سگ ماده کی می‌تونه جفتگیری کنه؟
تعیین بهترین زمان برای جفتگیری کمی سخته؛ ولی معمولا سگ ماده حدودا روز یازدهم فحلی و استروس به سگ‌های نر اجازه جفتگیری و نزدیک شدن میده. تو این دوره، میزان خروج ترشحات پریود کمتر شده و سگ ماده همه فکر و ذهنش دنبال پیدا کردن سگ‌های نره.
دوره پریود سگ ماده چند روز است؟
سیکل پریودی و فحلی در نژادهای مختلف سگ با هم فرق داره. این دوره با مرحله پرواستروس و علائمی مثل تورم فرج و خارج شدن ترشحات خونی از واژن شروع میشه و با توقف خونریزی و برگشتن فرج به حالت نرمال تموم میشه.
مدت زمان قاعدگی و خونریزی سگ حدودا ۷-۱۰ روز طول میکشه (در بعضی نژادها ۲-۳ روز) و وقتی خونریزی کم و در نهایت متوقف بشه سگ وارد مرحله استروس و فحلی و آمادگی برای جفتگیری میشه.
سگ ماده هر چند وقت یکبار فحل میشه؟
بیشتر نژادهای سگ دو بار در سال یا تقریبا هر ۶ ماه یک بار وارد دوره فحلی یا heat میشن. البته فاصله بین دوره‌ها در هر نژادی کمی متفاوته؛ مثلا سگ‌های نژاد کوچک ممکنه ۳ بار در سال و سگ‌های نژاد بزرگ سالی ۱ بار و هر ۱۲ ماه یکبار فحل بشن.
سگ‌های جوان وقتی تازه بالغ شدن ممکنه دوره‌های فحلی و پریودشون نامنظم باشه و منظم شدن این سیکل ممکنه تا دو سال طول بکشه.
آیا سگ‌های ماده تا آخر عمرشون پریود میشن؟
از زمانی که اولین دوره استروس یا فحلی سگ شروع میشه تا وقتی سیکل قاعدگی سگ منظم بشه ممکنه یکی دو سال طول بکشه. وقتی این چرخه منظم بشه اون موقع مشخص میشه که سگتون چند وقت یکبار پریود میشه. سگ‌های نژاد کوچک مثل شیواوا، معمولا ۳-۴ بار در سال ممکنه پریود بشن. ولی سگ‌های نژادهای بزرگ مثل گریت دین، سنت برنارد و وولف هوند ایرلندی ممکنه هر ۱۲ ماه یکبار یا حتی ۱۸ ماه یکبار پریود بشن.
برخلاف آدم‌ها، دوره یائسگی در سگ‌ها وجود نداره و سگ ماده تا آخر عمرش پریود میشه و امکان بارداری رو داره. البته ممکنه با بالا رفتن سن، وقفه‌های بین سیکل پریود کمی طولانی‌تر بشه.
نحوه رفتار با سگ ماده در دوران قاعدگی
هیچ وقت بدون قلاده بیرون نبریدش
سگ ماده تو دوران فحلی فقط میخواد خودش رو به یه سگ نر برسونه و جفتگیری کنه؛ بنابراین تو این دوره به هیچ وجه بدون قلاده سگ و بند قلاده بیرون نبریدش. هرچقدر هم تربیت سگ رو درست انجام داده باشین و سگ مطیع و آرومی داشته باشین تو این دوره ممکنه با دیدن یه سگ نر از پیشتون فرار کنه و بعد شما می‌مونید و یه سگ حامله و چند تا توله کوچولو که قراره به زودی به دنیا بیان!
بعضی از سگ‌های ماده به استراحت بیشتری نیاز دارن
هر سگی ممکنه علائم متفاوتی در دوره فحلی و استروس داشته باشه. اما به طور کل، سگ‌های ماده کمی تنبل‌تر میشن و بیشتر به استراحت نیاز دارن. بنابراین با توجه به خلق و خوی سگتون، میزان فعالیت بدنی و زمان استراحتش رو تنظیم کنید.
به سگتون بیشتر توجه و محبت کنید
در دوره فحلی، سگ به خاطر تغییرات هورمونی خیلی حساس و عاطفی میشه و ممکنه زودرنج یا عصبی بشه. پس سعی کنید حسابی تو این دوره بهش توجه کنید، نوازشش کنید و بهش محبت کنید تا این دوره رو راحتتر طی کنه.
به فعالیت و تخلیه انرژی سگ توجه کنید
سگ ماده تو دوره فحلی، انرژی خیلی زیادی پیدا میکنه که قراره اون رو صرف پیدا کردن جفت، جفتگیری و بارداری بکنه. پس حالا که نمی‌خوایم سگمون حامله بشه بهتره یه راهی برای تخلیه انرژی سگ پیدا کنیم. به سگتون اجازه بازی و دویدن بدید و خودتون هم باهاش بازی کنید تا انرژیش تخلیه بشه و آروم‌تر بشه. البته چون سگ در دوره پریودی خونریزی داره شاید بهتر باشه از فعالیت‌های بدنی خیلی شدید و سخت خودداری کنید.
با تهیه انواع اسباب بازی و تشویقی سگ، حواسش رو پرت کنید
سگ تو این دوره خیلی کلافه و بی‌قراره و همه فکر و ذهنش پیدا کردن جفته، اما شما میتونین ذهنشو با انواع اسباب بازی سگ از این موضوع دور کنید. پس سعی کنید انواع اسباب بازی‌های جذاب و فکری رو در اختیارش قرار بدین تا سرگرم بشه و تا جای ممکن از نظر ذهنی هم فکرش مشغول بشه.
تشویقی دادن به سگ هم فکر خوبیه؛ ولی بهترین کار، استفاده از اسباب بازی‌هاییه که توش تشویقی قایم می‌کنید و سگ باید برای پیدا کردن تشویقی، کلی فکر کنه و معما رو حل کنه. اینطوری ساعت‌ها سرگرم میشه و هم بازی میکنه هم کلی خوراکی و تشویقی خوشمزه گیرش میاد.
پریودی بیماری نیست!
درسته که سگ ماده در دوران فحلی، علائمی مثل بیحالی، بی‌اشتهایی و … داره؛ اما این دوره یه بخش طبیعی از چرخه تولید مثل سگه و به هیچ وجه بیماری نیست. با این حال، می‌تونید با دامپزشک مشورت کنید تا در مورد تغذیه و نحوه مراقبت و نگهداری سگ بیشتر راهنماییتون کنه.
بهتره از قلاده GPS دار استفاده کنید
هرچقدر هم مراقب سگتون باشید ممکنه یه لحظه ازش غافل بشید و سگتون فرار کنه. بنابراین بهتره حداقل تو این دوره از قلاده‌هایی که مجهز به ردیاب GPS هستن استفاده کنید. اینطوری اگه یه موقع در بره هم خیلی زود می‌تونید پیداش کنید و به خونه برش گردونید.
چه چیزای دیگه‌ای باید در مورد مراقبت و نگهداری از سگم بدونم؟
پریود سگ یکی از ده‌ها مواردیه که در نگهداری سگ باید بهش توجه کنید. اما برای اینکه سگتون همیشه سالم و سرحال باشه باید در مورد تغذیه و غذای سگ، آموزش و تربیتش، مراقبت‌های بهداشتی، بازی و سرگرمی، فعالیت بدنی و بیماری‌های سگ هم اطلاعات کافی داشته باشید.
اگه تازه سگ آوردین و در این مورد چیزی نمی‌دونید، خیالت راحت! ما این راهو بلدیم و یه کتاب راهنما در مورد نگهداری از سگ براتون آماده کردیم. تو این کتاب الکترونیکی در مورد هرچیزی که لازمه در مورد نگهداری سگ بدونید توضیح دادیم و این کتاب جامع، همراه و مشاور شما در مراقبت از سگتون خواهد بود.
کتاب نگهداری از سگ رو به صورت یه فایل PDF دریافت می‌کنید و به راحتی تو موبایل و لپتاپ و تبلت قابل خوندنه.
ایبوکی که در طول زندگی سگ به دردتون میخوره و بهش مراجعه خواهید کرد. شامل آموزش همه کارهایی که باید برای سالم نگه داشتن سگ و پیشگیری از بیمار شدنش انجام بدید (مثل خالی کردن کیسه مقعدی، گرفتن ناخن و ..) نحوه مراقبت از سگ در مراحل مختلف زندگی (توله، بالغ، مسن) و توجه به نیازهای هر دوره بیماری های رایج سگ ها و نحوه پیشگیری آموزش کمک های اولیه برای مواقع اورژانسی
استفاده از پد و شورتکس مخصوص سگ
رفتار و میزان خونریزی هر سگی تو دوره پریود و فحلی کاملا متفاوته. بعضی سگ‌ها خونریزی خیلی کمی، در حد چند قطره دارن و بعضی دیگه خونریزی بیشتری دارن. از طرفی بعضی سگ‌ها خیلی به نظافت و بهداشت خودشون اهمیت میدن و مدام با لیس زدن، خودشون رو تمیز میکنن؛ اما برخی سگ‌ها هم خیلی به این چیزا اهمیت نمیدن و هرجا که بشینن رو پر از لکه‌های خون میکنن.
البته اینم بگیم که پریود سگ، در واقع خون خالص نیست و همراهش ترشحات رحم رو هم داره. سیکل قاعدگی معمولا با ترشحات قرمز رنگ و با شدت زیاد شروع میشه و بعد شدتش کمتر میشه و رنگش هم به تدریج به زرد، صورتی و آبکی تغییر میکنه تا متوقف بشه.
خونریزی خیلی شدید یا خونریزی خارج از چرخه فحلی اصلا طبیعی نیست و اگه چنین چیزی رو مشاهده کردید حتما با دامپزشک تماس بگیرید.
در هر صورت، سگ شما هر اخلاقی که داشته باشه به عنوان صاحب سگ وظیفه مراقبت ازش رو بر عهده دارین. در مورد سگ‌های خونگی که دارن تو محیط خونه و پیش ما زندگی میکنن بهترین کار اینه که از پدهای مخصوص و شورتکس مخصوص سگ استفاده کنید.
شورتکس یه چیزی شبیه به شورته که جاذب رطوبته و ترشحات خونی رو کاملا جذب میکنه و از آلوده شدن محیط خونه جلوگیری میکنه. البته حواستون باشه که شورتکس فقط برای قاعدگی و پریود سگ استفاده میشه و با پوشک سگ که برای ادرار و مدفوع سگ استفاده میشه کاملا فرق داره.
تو این دوره باید حواستون به بهداشت سگتون باشه و مرتب پد شورتکس رو عوض کنید تا از بروز عفونت و مشکلات سلامتی برای سگ جلوگیری کنید. شورتکس پریود سگ و پد بهداشتیش رو می‌تونید از پتشاپ‌های آنلاین و حضوری خرداری کنید.
البته حواستون باشه شورتکس فقط جلوی ریخته شدن خون تو خونه رو میگیره و به هیچ نمیتونه از جفتگیری سگ جلوگیری کنه.
چطور از پریود شدن و بارداری ناخواسته سگم جلوگیری کنم؟
جفتگیری و بارداری ناخواسته سگ ماده و متولد شدن ۱۰-۱۲ تا توله کوچولو یکی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های هر صاحب سگیه. خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و به نظر پت پرس، بهترین راهکار برای جلوگیری از فحل شدن سگ و مشکلاتی که به دنبالش میاد عقیم کردن سگتونه.
عقیم سازی سگ مزایای بسیار زیادی برای سگ و همینطور صاحب سگ داره و دامپزشکهای پت پرس هم این کار رو توصیه میکنن. بهترین زمان برای عقیم سازی معمولا قبل از شروع اولین دوره فحلی، یعنی قبل از ۶ ماهگی سگه. البته همونطور که تو این مقاله گفتیم نژادهای مختلف سگ ممکنه در سنین مختلفی پریود بشن و تعیین زمان دقیق برای عقیم سازی توسط دامپزشک تعیین میشه.
عقیم‌سازی علائمی مثل پریود و قاعدگی، نشانه گذاری و تمایل به فرار و پرخاشگری رو از بین میبره و از جفتگیری و بارداری ناخواسته سگتون هم جلوگیری میکنه. همچنین احتمال برخی سرطان‌ها مثل سرطان پستان و رحم رو در سگ به میزان قابل توجهی کاهش میده.
بعضی‌ها معتقدن که بهتره سگ یه بار حامله بشه و بعد عقیم بشه؛ راستش هیچ دلیل و شواهد علمی در مورد این قضیه وجود نداره و دامپزشکا هم این کار رو خیلی تایید نمیکنن.
جمع بندی
فحلی یا پریود سگ به دوره ای گفته میشه که سگ کم‌کم وارد دوره فحلی میشه و دچار خونریزی از واژن میشه. سگ‌ها به طور میانگین از ۶ ماهگی پریود میشن و فاصله بین دوره‌های قاعدگی هم تقریبا ۶ ماه یکباره. البته زمان شروع قاعدگی، مدت زمانش و فواصل بین دوره‌ها به عوامل مختلفی از جمله نژاد سگ بستگی داره.
در اواخر دوره پریود و خونریزی، احتمال جفتگیری و بارداری سگ به شدت وجود داره و برای اینکه جلوی باردار شدن سگتون رو بگیرید لازمه که حسابی مراقبش باشید. هرچند دامپزشکهای پت پرس توصیه میکنن بهتره قبل از شروع دوره فحلی، سگتون رو عقیم کنید تا جلوی خیلی از این مشکلات رو بگیرید و به سلامت سگتون کمک بیشتری بکنید.
شما نظرتون چیه؟ سگتون ماده است یا نر؟ عقیمش کردین؟ اگه سگ ماده دارین چه زمانی اولین دوره پریود و قاعدگیش شروع شد؟ پریود شدن سگ چه علائمی داشت و چه تغییراتی تو رفتارش ایجاد میکنه؟ برامون کامنت بذارین و نظر، تجربه و سوالات خودتون رو با ما در میان بذارین. ما این راهو بلدیم و در اولین فرصت به سوالات شما پاسخ می‌دیم.
منبع:www.akc.org
هر زمان که پاسخی برایتان ارسال شود از طریق پیامک شما را خبر خواهیم کرد.