پارس کردن واکنش غریزی سگها نسبت به صداها، آدم‌ها و محیطهای جدید و غریبه است. اما یکی از موارد مهم تربیت سگ اینه که بهش یاد بدید به چه چیزهایی میتونه پارس کنه و در برابر چه چیزهای دیگه‌ای نباید پارس کنه و ساکت باشه. در این مقاله قراره آموزش پارس کردن به سگ با فرمان شما و همینطور پارس نکردن و ساکت موندن رو بهتون آموزش بدیم. در ادامه با ما در پت پرس همراه باشید.
چرا سگها پارس می‌کنن؟
قبل از این که شروع کنیم باید بدونید که پارس کردن یه رفتار و واکنش کاملا طبیعی در سگهاست و حتی به تخلیه استرس و تنش و اضطراب سگ کمک میکنه.
پس ما قرار نیست سگمون رو کلا ساکت کنیم و ازش انتظار داشته باشیم هیچ وقت دیگه پارس نکنه، فقط می‌خوایم به پارس کردنش جهت بدیم و بهش یاد بدیم چه مواقعی اجازه داره پارس کنه و چه وقتایی نباید پارس کنه.
بعضی سگها از روی هیجان پارس می‌کنن، در حالی که بعضی دیگه به خاطر ترس و اضطراب شروع به واق واق کردن می‌کنن.
اگه سگتون به خاطر ترس و اضطراب مدام در حال پارس کردنه پس بهتره اول دلیل این احساسات سگتون رو بررسی کنید و ببینید چرا و از چی انقدر می‌ترسه. حتی اگه لازمه حتما از دامپزشک یا یه مربی سگ خوب و حرفه‌ای کمک بگیرید تا این مشکل رو ریشه یابی و حل کنید.
هدف از این آموزشها اینه که واکنش‌های سگتون نسبت به صداها (مثلا صدای زنگ در) یا موقعیتهای دیگه رو اصلاح کنید و اون رو به سگی خوش رفتار و مودب تبدیل کنید که فقط وقتی لازمه پارس میکنه.
چرا باید به سگم پارس کردن با فرمان رو یاد بدم؟
خب، شاید براتون این سوال پیش بیاد که سگها که به طور طبیعی پارس می‌کنن؛ پس آموزش پارس کردن به سگ یعنی چی و چه اهمیتی داره؟
پارس کردن با فرمان، آموزش بامزه و جالبیه و یجورایی آموزش حرف زدن به سگه! پس می‌تونید جلوی دوستان و مهمونا به سگتون دستور بدید «حرف بزن» و حسابی همه رو سرگرم کنید.
البته هدف اصلی از این آموزش فقط این نیست:
هدف از این آموزش اینه که پارس کردن سگ رو جهت بدیم و اون رو از یه رفتار ناخوشایند و آزاردهنده به یه رفتار خوب و مفید تبدیل کنیم.
در واقع پارس کردن‌های بی هدف و بی دلیل رو به پارس کردن باهدف تبدیل کنید؛ اینطوری هروقت سگتون پارس کنه می‌فهمید که واقعا یه مساله یا مشکلی وجود داره و باید بهش توجه کنید.
مثلا می‌تونید به سگتون یاد بدید هروقت نیاز به دستشویی کردن داره و باید بیرون بره پیش شما بیاد و با پارس کردن منظورش رو بفهمونه.
اهمیت آموزش پارس کردن به سگهای نگهبان
آموزش پارس به سگ شاید برای سگهای خونگی بیشتر جنبه شیرین کاری و تفریح داشته باشه، اما این آموزش در مورد تربیت نژادهای سگ نگهبان خیلی مهم و ضروریه و در واقع، جزء آموزش‌های اصلی تربیت سگ نگهبان به حساب میاد.
با آموزش پارس کردن به سگ نگهبان می‌تونید بهش یاد بدید با مشاهده مزاحم یا دزد تو خونه یا محدوده باغتون شروع به پارس کردن کنه و هم دزد رو فراری بده و هم شما رو از این خطر باخبر کنه.
برای این که در مورد تربیت سگ نگهبان و گارد اطلاعات بیشتری پیدا می‌کنید پیشنهاد می‌کنیم کتاب جامع راهنمای تربیت سگ نگهبان رو دانلود و مطالعه کنید.
اگر نژاد سگتون برای نگهبانی مناسب باشه، میتونین با روش اصولی برای این کار تربیتش کنین. توجه کنین که قبل از دادن آموزش های این کتاب لازمه سگ شما فرامین مقدماتی رو بلد باشه. در این کتاب به تمامی آموزشها برای نگهبانی، محافظت از اشخاص و مکان‌ها به سگ پرداخته شده است.
این کتاب برای کسانیه که دوست دارن سگشون رو برای نگهبانی تربیت کنن یا بهش یاد بدن سگ گارد باشه و با دستور حمله کنه.
قبل از اینکه شروع کنید حواستون به این نکات مهم باشه:
هیچ وقت سر سگتون داد نزنید
اگه سگتون مدام پارس میکنه و کلافه‌تون کرده نباید سرش داد بزنید یا مثلا با صدای بلند فریاد بزنید: خفه شو! چون سگتون که معنای حرفتون رو نمی‌فهمه، اما از لحن و تن صدای شما اینطور برداشت میکنه که ظاهرا شما هم مثل خودش عصبانی، هیجان زده یا خوشحال هستید و دارید پارس می‌کنید! پس اتفاقا بیشتر به پارس کردن تحریک میشه و شما رو بیشتر کلافه میکنه!
پس همیشه یادتون باشه موقع فرمان دادن به سگ باید با لحن آروم اما جدی و قاطع صحبت کنید و بهش بفهمونید که رئیس کیه.
بهتره از کلیکر سگ استفاده کنید!
کلیکر سگ ابزاری بسیار ساده اما موثر و کاربردی در آموزش و تربیت سگه و تقریبا همه مربیان حرفه‌ای سگ ازش استفاده می‌کنن. هرچند بدون کلیکر هم می‌تونید به سگتون آموزش بدید اما به نظر ما استفاده از کلیکر میتونه روند آموزش سگ رو سریعتر و راحتتر کنه و یجورایی کمک دست شما باشه.
هربار که سگتون کاری رو درست انجام میده کلیکر رو به صدا در آرید و صدای خاص و مشخص کلیکر، در کنار تایید کلامی و تشویقی، به سگ می‌فهمونه که کار درست رو انجام داده.
جایزه و تشویقی سگتون رو از قبل انتخاب کنید!
برای این آموزش پیشنهاد می‌کنیم چیزی رو انتخاب کنید که سگتون عاشقشه. هرچقدر پاداشی که به سگتون می‌دید بهتر باشه سگتون بهتر اون آموزش رو یاد می‌گیره.
اکثر سگها عاشق خوراکی‌های خوشمزه هستن و به همین دلیل می‌تونید از انواع تشویقی مخصوص سگ برای این آموزش استفاده کنید. (در این رابطه بخونید: راهنمای انتخاب تشویقی سگ)
البته بعضی از سگها اسباب بازی یا عروسک مورد علاقه‌شون رو به تشویقی ترجیح میدن و به خاطرش حاضرن هرکاری بکنن.
حتی اگه سگتون بازی کردن با شما رو دوست داره می‌تونید به عنوان پاداش و جایزه باهاش بازی کنید!
قبل از جلسه با سگتون بازی کنید!
اکثر سگها به راحتی شروع به واق واق کردن می‌کنن. اما اگه سگتون زیاد اهل پارس کردن نیست بهتره قبل از شروع آموزش باهاش حسابی بازی کنید تا به هیجان بیاد و تمایل بیشتری به پارس کردن داشته باشه.
مدت زمان جلسات باید کوتاه باشه!
جلسات تمرینی نباید خیلی طولانی باشه، وگرنه سگتون کلافه و بی حوصله میشه. بهتره هر جلسه تمرینی جدودا ۱۰ دقیقه (نه بیشتر) باشه، اما در عوض در طول روز یکی دو بار دیگه این جلسات رو تکرار کنید.
آموزش پارس کردن به تمرین زیادی نیاز داره، پس صبور باشید!
هر سگی شخصیت و توانایی متفاوتی داره و نمیشه زمان مشخصی رو برای این آموزش مشخص کرد. بعضی سگها این آموزش رو خیلی سریع و در عرض چند جلسه تمرین یاد می‌گیرن؛ اما بعضی دیگه به زمان و تمرین بیشتری نیاز دارن. پس صبور باشید و مطمئن باشید که با تمرین و صبر و حوصله می‌تونید به سگتون این آموزش رو یاد بدید.
مراحل آموزش پارس کردن به سگ با فرمان و کلمه دستوری
قدم اول: کلمه دستوری مورد نظرتون رو انتخاب کنید
قبل از آموزش، باید یه کلمه مشخص برای آموزش پارس کردن انتخاب کنید و تا جایی که میشه دیگه اون رو تغییر ندید. به طور مثال، کلماتی مثل «پارس کن»، «پارس»، «واق واق کن»، یا حتی «حرف بزن» یا هر کلمه و عبارتی که دوست دارید.
قدم دوم: سگ رو به پارس کردن تحریک کنید.
برای آموزش پارس کردن به سگ باید چیزی یا موقعیتی رو پیدا کنید که سگتون رو تحریک به پارس کردن میکنه.
مثلا صدای زنگ در، صدای تق تق روی میز، پخش صدای ضبط شده پارس سگ یا حتی اینکه خودتون صدای پارس کردن رو تقلید کنید!
یه کار دیگه هم اینه که تشویقی یا اسباب بازی مورد علاقه‌ش رو بهش نشون بدید، بعد اون رو پشتتون قایم کنید. به احتمال خیلی زیاد سگ شروع به پارس کردن میکنه.
قدم سوم: سگ رو به خاطر پارس کردن تشویق کنید
وقتی سگتون شروع به پارس کردن کرد کلیکر رو به صدا دربیارید و با صدای بلند و لحن واضح کلمه دستوری مورد نظرتون (مثلا پارس کن!) رو بگید.
بعد بهش خوراکش تشویقی یا یا اسباب بازی مورد علاقه‌ش رو بدید، نوازشش کنید و بهش بفهمونید که از کارش راضی بودید.
این تمرین رو بارها باید تکرار کنید تا به تدریج بدون دادن تشویقی و فقط با گفتن کلمه دستوری، سگتون شروع به پارس کردن بکنه.
آموزش پارس کردن به سگ با اشاره و حرکت دست
در این آموزش می‌تونید یه حرکت اشاره دست رو به هم به کلمه دستوری اضافه کنید و یه جور علامت اشاره رمزی بین خودتون و سگتون ایجاد کنید.
البته این مرحله جزء مراحل اصلی و ضروری آموزش پارس کردن به سگ نیست و می‌تونید بدون حرکات اشاره هم آموزش رو تکمیل کنید.
اما برای کسانی که دوست دارن با یه اشاره سگشون شروع به پارس کردن بکنه این قسمت رو توضیح میدیم:
- وقتی سگتون کلمه دستوری شما برای پارس کردن رو کاملا یاد گرفت و بدون خطا و اشتباه این کار رو انجام داد می‌تونید علامت دادن با دست رو هم به آموزش اضافه کنید.
حرکت دست میتونه هرچیزی باشه، اما علامت رایج و متداولی که برای این آموزش وجود داره اینه:
- دستتون رو به صورتی که کف دست رو به سگ باشه باز نگه دارید.
- بعد ۴ تا انگشتتون رو مدام باز و بسته کنید و به سمت انگشت شست بیارید (یجورایی انگار دارید پارس کردن رو با دست نشون می‌دید)
- حالا همزمان که کلمه دستوری رو به سگتون می‌گید حرکت دست رو هم انجام بدید. چون سگ کلمه دستوری رو خوب یاد گرفته به مرور ارتباط بین کلمه دستوری و حرکت دستتون رو هم یاد می‌گیره و می‌دونه که این دو تا یه معنی رو میدن.
پس بعد از یه مدت تمرین، فقط با حرکت و اشاره دست شما، سگتون شروع به پارس کردن میکنه!
آموزش پارس نکردن و ساکت شدن به سگ
حالا که آموزش پارس کردن به سگ رو یاد گرفتیم وقتشه آموزش ساکت کردن سگ رو هم یاد بگیریم؛ چون این دو تا آموزش به نوعی مکمل همدیگه هستن.
حتی خیلی‌ها هردو این آموزشها رو با هم به سگشون آموزش میدن. این مساله تا حد زیادی به مهارت شما در آموزش، ارتباطی که با سگتون دارید و توانایی یادگیری سگتون بستگی داره.
البته توصیه ما اینه که هرکدوم رو جدا به سگ یاد بدید تا یه موقع باعث گیجی و سردرگمی سگتون نشه. وقتی سگتون کاملا پارس کردن با کلمه دستوری رو یاد گرفت می‌تونید آموزش بعدی، یعنی پارس نکردن و ساکت شدن با فرمان رو بهش یاد بدید.
۱. یه کلمه دستوری برای ساکت شدن انتخاب کنید
درست مثل آموزش پارس کردن به سگ، اینجا هم باید یه کلمه دستوری مشخص و ثابت رو انتخاب کنید؛ کلماتی مثل «ساکت»، «بسه» و «هیس» جزء رایج‌ترین کلمات دستوری برای این آموزش هستن.
۲. به سگ دستور پارس کردن بدید
حالا که سگتون آموزش قبلی رو خوب یاد گرفته کلمه دستوری پارس کردن رو بهش بگید تا شروع به پارس کردن بکنه.
حتی اگه دوست دارید اول این آموزش رو بهش یاد بدید و بعد آموزش پارس کردن رو، می‌تونید از صدای زنگ در یا تق تق روی میز استفاده کنید تا سگتون به طور غریزی شروع به واق واق بکنه.
۳. توجه سگتون رو به تشویقی یا اسباب بازی مورد علاقه‌ش جلب کنید
در حالی که سگتون داره پارس میکنه خوراکی یا اسباب بازی مورد علاقه‌ش رو جلوی صورتش بگیرید. سگ حتما توجهش جلب میشه و برای بو کردن خوراکی ساکت میشه. وقتی سگتون ساکت شد بهش تشویقی یا اسباب بازی رو بدید.
این مرحله رو بارها تکرار کنید و هربار فاصله بین ساکت شدن و تشویقی دادن رو بیشتر و طولانی‌تر کنید.
۴. از کلمه دستوری استفاده کنید
بعد از چندین بار تمرین وقتشه که کلمه دستوری رو اضافه کنید. وقتی سگ در حال پارس کردنه تشویقی رو نشونش بدید و کلمه دستوری مورد نظرتون رو با لحن صدای واضح و قاطع بگید (ساکت، بسه، هیس) و وقتی سگتون ساکت شد بهش تشویقی بدید.
حواستون باشه که کلمات دستوری رو با لحن آروم اما جدی و محکم بگید و مثلا هیچ وقت سرش داد نزنید «بسه»!
۵. این آموزش رو در موقعیتهای مختلف تمرین کنید!
این تمرین رو به شکلهای مختلف تمرین کنید تا سگتون به خوبی یاد بگیره پارس کردنش رو کنترل کنه. مثلا از دوستتون بخواید در بزنه یا در مراحل بعدی سگتون رو بیرون از خونه ببرید و در واکنش به صداهای بلند مثل بوق ماشین، مشاهده حیوانات دیگه و … ازش بخواید ساکت باشه.
نظر شما چیه؟
شما چه تجربه‌ای در این مورد دارید؟ تا حالا به سگتون آموزش پارس کردن یا ساکت موندن رو یاد دادید؟ به نظرتون این آموزشها برای کسی که تا حالا سگ نداشته کار راحتیه یا حتما نیاز به مربی حرفه‌ای هست؟ لطفا برای ما کامنت بذارید و نظر، تجربیات و سوالات خودتون رو با ما و سایر خوانندگان در میون بذارید. ما در اسرع وقت به سوالات شما پاسخ میدیم.
سگ باید از چند ماه به بالا باشه تا برای آموزش پارس کردن خوب باشه؟؟
سلام محسن جان
بهتره سنش بالای ۲ ماه باشه
سلام واقعا ممنون از مطالب بسیار خوب شما من خیلی چیز از مطالب آموزنده شما یاد گرفتم .
حالا ی سوال من یدونه توله ژرمن دارم بعضی وقتا همش پارس میکنه آبرو منو برده راهی هست که بشه توی مواقع ضروری آرومش کرد که دیگه پارس نکنه؟
ممنون
سلام پارسا عزیز
موردی که براتون سواله در همین مقاله توضیح داده شده ممنون میشم کامل مطالعه کنین.
دوست عزیز بهتر نیست به جای واژه ی “پارس” از واژه ی “واق واق” استفاده کنید؟
سلام دوست عزیز،
کافیه منبعتون بجای کانال های تلگرامی فرهنگ لغاتی مثل دهخدا، عمید، معین و … باشه که کلمه ی پارس علاوه بر معنی سرزمین فارس و نام اشخاص و قوم پارس، منحصرا معنی آواز و صدای سگ هم میده و این دو هیچ ربط و ارتباط و توهینی نداره.