پارس کردن سگ ها روش اونا برای ارتباط برقرار کردنه ولی در خیلی از مواقع این پارس کردن آزار دهنده و غیر قابل کنترل میشه. متاسفانه سگهای زیادی به خاطر این که زیاد پارس می‌کردن رها شدن و خونه‌شون رو از دست دادن!
اما واق واق کردن سگ مشکل رفتاری حادی نیست و خبر خوب اینه که با انجام یکسری آموزش ساده میتونین باعث جلوگیری از پارس کردن سگتون بشین و از رابطه‌تون لذت بیشتری ببرید. در این مقاله درباره برطرف کردن عادت پارس کردن سگ صحبت میکنیم و روش های مختلف آموزش در این باره رو توضیح میدیم.
(توجه: به طور کلی به کار بردن واژه پارس کردن سگ اشتباهه و با توجه به ریشه این کلمه، بهتره به جای پارس بگیم “پاس” )
دلایل پارس کردن سگ
پارس کردن رفتار غریزی سگها و یجور راه ارتباطی و زبون سگی حساب میشه. سگها به دلایل مختلف ممکنه پارس کنن و برای این که مشکل پارس کردن سگ رو برطرف کنید اول باید دلیل این کارش رو متوجه بشید.
از جمله دلایل پارس سگ عبارتند از:
- جلب توجه
- ترس
- تنها موندن و اضطراب جدایی
- بازی و تفریح و شیطنت
- کنجکاوی
- یا هشدار دادن درباره یه خطر
- درد و بیماری
اگر سگ شما به سگ های دیگه یا آدم های جدید پارس کنه مشکلات زیادی به وجود میاد. مثلا اینکه نمی‌تونین به راحتی باهاش به پارک یا پیاده روی برید.
شاید فکر کنین که این کار سگ ها یه مشکل رفتاری تهاجمی هست . اما پارس کردن سگ ها یه امر طبیعی هست ولی باید کنترل بشه. ما در مقاله ای به نام مشکلات رفتاری سگ ها ، تمامی مشکلات رفتاری اونا رو که میتونه براتون مشکل ساز بشه ، بررسی کردیم که میتونین اون بخونین.
برای برطرف کردن عادت پارس کردن به سگ های دیگه، باید روش های مختلفی رو برای تربیت و آموزش سگ به کار ببرین تا دیگه این کار رو انجام نده.
چگونه جلوی پارس سگ را بگیریم (در مواجهه با سگهای دیگه)؟
قدم اول: با سگ در محلی دور از سگ های دیگه بایستید
به سگتون قلاده ببندید و باهم برید به محلی که سگ های دیگه اونجا زیاد هستن. برای ریلکس کردن سگ و آروم شدنش در جایی قرار بگیرید که میتونه سگ های دیگه رو ببینه ولی به اندازه ای دور باشن که باعث نشن بهشون پارس کنه.
اولش ممکنه برای انتخاب جای مناسب دچار خطاهایی بشین ولی با صبر و حوصله و به مرور زمان دستتون میاد بهترین مکان کجاست. مثلا اگر به پارک رفتین گوشه های پارک رو انتخاب کنین نه جایی وسط پارک رو.
قدم دوم: به سگ تشویقی بدین
زمانی که سگ متوجه سگ های دیگه میشه ولی بهشون پارس نمیکنه یا دندون نشون نمیده، بهش تشویقی بدین.
نکته خیلی مهم: به جای دادن یه تشویقی کامل به سگ، تشویقی رو خورد کنین و فقط یه تیکه کوچیک بهش بدین تا بتونین این کار رو برای مدت زمان طولانی تری ادامه بدین.
این تشویقی دادن های پشت سر هم تنها برای این نیست که سگ برای پارس نکردن تشویق بشه بلکه با یه تیر دو نشون میزنین و دارین حواسش رو هم از سگ هایی که نزدیک میشن یا احتمالا از جلوتون عبور میکنن پرت میکنین.
توجه مهم: میزان وعده غذایی سگ رو در اون روز با توجه به میزانی که بهش تشویقی دادید کم کنید.
همینطور که جلسه آموزشی تون پیش میره، شروع کنین به جایگزین کردن تشویق کلامی دادن به سگ به جای تشویقی خواکی.
بعد از تکرار این مرحله میتونین قدرت تشویقی دادن به سگ رو ببینین که چطور معجزه می کنه.تشویقی هایی که به سگتون میدین میتونه خوراکی باشه یا حتی یک تشویق ساده و می تونه از طرف مربی یا صاحبش بهش داده بشه. اگر نمی دونین تشویقی چیه و چند نوع تشویقی داریم؛ نگران نباشین میتونین مقاله « تشویقی سگ چیست » مطالعه کنین تا بتونین به سگتون تشویقی های بهتری بدین.
به علائم واکنش سگ به حضور سگ های دیگه توجه کنین (دندون قروچه کردن، دم تکون دادن، تیز شدن روی حضور سگ دیگه و …) قلق کار اینه که قبل از شروع به پارس تشویقی رو به سگ بدین تا از این کار منصرف بشه.
با تمرین زیااااد و تکرار این جلسات آموزشی، سگ شما وقتی سگی رو میبینه و پارس نمیکنه، بلافاصله بهتون نگاه میکنه و منتظر میمونه که تشویقش کنین یا تشویقی خوراکی بهش بدین.
قدم سوم: یه صدای خاص رو تکرار کنین
قبل از دادن تشویقی به سگ، هر دفعه یه صدا یا کلمه خاص رو تکرار کنید. مثلا بگید نگام کن یا منو ببین. این کلمات رو هر بار که سگ متوجه حضور یه سگ دیگه شد به کار ببرین تا حواسش به شما پرت بشه.
خیلی مهمه که شما و اعضای دیگه خونواده این کلمه خاص رو در طول روز چند بار توی موقعیت های مختلف برای جلوگیری از پارس کردن سگتون به کار ببرین تا خوب یادش بگیره و متوجه بشه که گفتن این کلمه به معنی اینه که وقتی سگ دیگه ای رو دید نباید پارس کنه.
قدم نهایی: سگ رو ببرید نزدیک و نزدیکتر
به مرور زمان جلسه های تمرین سگ رو در جایی نزدیک تر به سگ های دیگه برگزار کنین (مثلا نزدیک به جایی که سگ ها بازی میکنن) اگه زیادی نزدیک شدین و سگ شروع کرد به پارس کردن و واکنش نشون دادن، کمی عقب تر برید. هر بار که پارس نکرد، دادن تشویقی رو فراموش نکنین.
نکته خیلی مهم:
تمرین روزانه برای متوقف کردن عادت پارس کردن سگ خیلی مهمه. برای اینکه حوصله سگتون سر نره جلسات تمرین رو کوتاه برگزار کنین (مثلا ۱۰ دقیقه ای). جلسات تمرین باید پر از انواع مختلف تشویق برای سگ باشن (خوراکی، تشویق کلامی و نوازش).
راهکارهای کنترل پارس سگ در خانه
در این قسمت توضیح میدیم اگر سگ شما وقتی توی خونه است بخاطر صداهایی که میشنوه، رد شدن آدم ها از جلوی خونه یا جلب توجه شما یا هر دلیل دیگه ای پارس میکنه، چی کار باید انجام بدین تا جلوش رو بگیرین.
قدم اول: یاد دادن فرمان «ساکت باش» و «صدا کن»
شما میتونین به سگتون یاد بدید کی اجازه داره پارس کنه و کی اجازه نداره. برای یاد دادن فرمان ساکت باش و صدا کن بهش به این نحو عمل کنین:
- بهش بگین صدا کن. بعد یه کاری انجام بدین که میدونین با انجامش سگتون پارس میکنه (مثل دراوردن صدای اسباب بازی اش یا زدن زنگ در)
- وقتی شروع به پارس کردن کرد، یه تشویقی خوشمزه رو جلوی بینی اش بگیرین تا بو کنه.
- موقعی که برای بو کردن تشویقی پارس کردن رو متوقف کرد، تشویقی رو بدین بهش.
- وقتی سگتون یاد گرفت فرمان صدا کن چه معنی ای داره و بهش عمل کرد وقت یا دادن فرمان ساکت باشه
- برای یاد دادن این فرمان بهش بگین صدا کن، وقتی شروع به پارس کردن کرد بگید ساکت باش.
- تشویقی رو جلوی بینی اش بگیرید و موقعی که برای بو کردنش ساکت شد، در اختیارش بذارین.
- با تمرین زیاد سگ یاد میگیره موقعی که میگید ساکت باش پارس کردن رو متوقف کنه.
توصیه درباره فرمان ساکت باش:
بهتره برای تمرین فرمان ساکت باش سگ رو به یه مکان آروم ببرید تا حواسش پرت نشه. وقتی خوب یاد گرفت میتونین تمرین رو در مکان های شلوغ و در حضور اشخاص یا سگ های دیگه انجام بدین.
هیچ وقت ساکت باش رو داد نزنین. اگه داد بزنین سگ فکر میکنه شما هم دارین پارس میکنین!
تربیت سگ+ دلایل پارس سگ و رفع این مشکل
یکی از دلایل پارس سگ میتونه ترس باشه، اما همونطور که میدونین این کار میتونه علت های مختلفی داشته باشه. آموزش ترک عادت پارس نا به جای سگ ها با یه مقاله امکان پذیر نیست. برای همین در کتاب الکترونیکی جامع تربیت سگ در بخش درباره مشکل پارس کردن سگ ها از بیخ و بُن براتون توضیح دادیم و همه راهکارهای برطرف کردنش رو بهتون آموزش دادیم.
در این کتاب علاوه بر مشکل پارس، همه موارد تربیتی دیگه هم به صورت کاربردی آموزش داده شدن. با عمل کردن به دستورات این کتاب یک بار برای همیشه رفتار پارس کردن نا به جای سگتون رو اصلاح کنید!
برای آموزش سگ به شیوه درست باید بدونین چه موقع، کجا، چه رفتاری رو چه جوری بروز بدید که سگ ببینه و ازش یاد بگیره. این ایبوک قدم به قدم و کاربردی به شما یاد میده از روز اول با سگ چه جوری رفتار کنین و چه چیزهایی رو یادش بدید و کمک میکنه یه سگ با تربیت و خوش رفتار تحویل جامعه بدید 
قدم دوم: از پرت کردن حواس سگ غافل نشین
وقتی قراره موقعیتی پیش بیاد که میدونین سگتون شروع به پارس کردن میکنه، ابا انجام کارهای مختلفی مثل:
- دادن اسباب بازی های مورد علاقش
- شروع کردن به انجام بازی های هیجانی باهاش
- درخواست انجام دستورهایی که بلده و تشویق کردنش
- دادن تشویقی یا استخوان جویدنی و …
حواسش رو پرت کنین تا نتونه روی عامل تحریک کننده تمرکز کنه.
قدم نهایی: تخلیه انرژی و تاثیرش روی جلوگیری از پارس کردن سگ ها
مهم ترین نکته ای که روی به وجود اومدن رفتارهای مخرب سگ ها مثل پارس کردن تاثیر میذاره تخلیه انرژی هست.خیلی از سگ ها پارس میکنن چون میخوان انرژی مازادشون رو تخلیه کنن.
شاید سگ شما هم مثل خیلی از سگ های دیگه وقتی عادت پارس کردن رو پیدا کرده که نتونستین براش وقت بذارین و برای بازی یا پیاده روی ببرینش بیرون از منزل. البته پیاده روی راه حل خوبیه به شرطی که پیاده روی با سگ رو بلد باشین، اگه نیاز به اطلاعات بیشتری در این زمینه دارین، مطلب آموزش هم قدم شدن با سگ رو حتما بخونین.
یادتون باشه یه سگ خسته، یه سگ خوشحاله و یه سگ خوشحال به ندرت پارس میکنه.
چند روش برای تخلیه انرژی سگ ها:
- رفتن به پیاده روی های طولانی
- بازی های هیجانی همراه با فعالیت فیزیکی بالا
- بازی با سگ های دیگه
- بازی با اسباب بازی های فکری
توی مقاله روش‌های تخلیه انرژی سگ در مورد روش های عملی خالی کردن انرژی سگ توضیح دادیم و شما می‌تونید با خوندن اون مطلب با روش های عملی این کار آشنا بشید.
به این نکته توجه داشته باشین که نژادهای مختلف سگ، میزان انرژی مختلفی دارن و بسته به میزان انرژی نژاد سگ شاید لازم باشه از روزی ۱ تا ۳ ساعت برای تخلیه کردن انرژی اش وقت بگذارید!
به خاطر داشته باشید که اجتماعی کردن سگ و تربیتش از تولگی باعث میشه جلوی خیلی از رفتارهای مخرب در بزرگسالی اش گرفته بشه.
جلوگیری از پارس سگ در شب و ساکت کردن سگ
یکی از اولین مشکلاتی که صاحبای سگ باهاش مواجه میشن عادت به پارس کردن سگ در طول شبه. این مساله به ویژه برای کسانی که تو آپارتمان زندگی میکنن میتونه مشکلات زیادی رو به وجود بیاره و براشون این سوال پیش بیاد که اصلا چرا سگها شبها پارس می‌کنند؟
دلایل و علت پارس کردن سگ در شب تا حد زیادی همون دلایل پارس سگ به طور کلیه که در بالا در موردش صحبت کردیم (تنهایی، کلافگی، جلب توجه، هشدار و احساس خطر یا درد و بیماری).
- پارس کردن توله سگ در شب یه موضوع جداگانه و تا حدی نرمال و طبیعیه. توله‌ها موقع تاریکی و شب به خاطر تنها موندن و ترس پارس میکنن و خب باید بهشون کمی حق بدید. توله تازه از مادر و خواهر و برادراش جدا شده و یهو تو یه جای غریبه با آدمای جدید مواجه شده؛ پس مخصوصا شبها که همه جا تاریک میشه می‌ترسه و با پارس کردن می‌خواد شما رو صدا کنه.
- جای خواب نامناسب: اگه سگتون شبها تنها بیرون از خونه می‌خوابه و پارس میکنه شاید بهتر باشه اونو به داخل بیارید. در بسیاری از مواقع مشکل پارس سگ در شب حل میشه.
- پارس کردن به خاطر جلب توجه: اگه سگ بالغتون شبها برای جلب توجه شما پارس میکنه و مطمئنید که تنها دلیلش جلب توجه شماست؛ پس بهش توجهی نکنید. اگه حتی بهش بگید ساکت یا آروم باش و دعواش کنید اینم یجور توجه کردنه و دفعه بعد باز سگتون پارس میکنه!
- برای ساکت کردن سگ بهش تشویقی ندید! خیلی از صاحبای سگ برای اینکه سگشون زودتر ساکت بشه حتی بهش تشویقی و خوراکی هم میدن! این کار فوق‌العاده اشتباهه و سگ با خودش فکر میکنه: «مامان بابام هروقت پارس میکنم بهم خوراکی خوشمزه میدن، پس بازم باید پارس کنم!»
- تنبیه و داد زدن ممنوع! می‌دونیم بیدار شدن از خواب به خاطر پارس سگتون چقدر میتونه کلافه کننده و اذیت کننده باشه اما لطفا هیچ وقت سر سگتون داد نزنید و دعواش نکنید. این کار نه تنها فایده ای نداره بلکه سگ فکر میکنه شما هم در حال پارس کردنید و به واق واق کردن تشویق میشه! علاوه بر اینکه تنبیه بدنی و دعوا کردن تاثیر خیلی منفی روی رابطه‌تون با سگ میذاره و اصلا توصیه نمیشه.
- پارس به خاطر کلافگی: در بسیاری از مواقع سگ به خاطر کلافه شدن و بی حوصلگی پارس میکنه تا یجورایی خودش رو سرگرم کنه! اگه در طول برای سگتون به اندازه کافی وقت بذارید و اونو برای گردش و پیاده روی بیرون ببرید و باهاش کلی بازی کنید انرژی سگتون کاملا تخلیه میشه و شبها خیلی آروم و ساکت می‌خوابه! یادتون باشه که یه سگ خسته، یه سگ خوشحاله!
با تربیت درست و تایید مثبت روی رفتارهای خوب سگ به راحتی می‌تونید سگی خوش رفتار و مودب داشته باشید. البته همیشه پارس کردن سگها بد نیست؛ مثلا سگ های نگهبان باید بتونن به خوبی پارس کنن تا مهاجم‌ها رو بترسونن و بهشون اخطار بدن. در این شرایط باید به سگ ها آموزش داده بشه تا بی خودی پارس نکنن. ما توی مقاله «آموزش پارس کردن به سگ» آموزش های لازم و اولیه رو یادتون میدیم.
ابزارهای کنترل پارس کردن سگ (اسپری، قلاده، صوتی و …)
تاکید ما در قدم اول استفاده از آموزش و تربیت برای متوقف کردن پارس کردن سگه. هم در این مقاله و هم در کتاب الکترونیکی که در بالا معرفی کردیم راهکارهای تربیتی کاربردی و موثری رو بهتون یاد دادیم که جلوی پارس بی موقع سگ رو میگیره.
با اینحال، خیلی از صاحبان سگ به دنبال راهکارهای سریع و فوری هستن و اینجاست که پای ابزارهای کنترل پارس کردن سگ به میان میاد. این ابزارها از طریق اسپری کردن، تولید صدا و شوک الکتریکی سگ رو وادار به ساکت شدن میکنه. ما این ابزارها رو به شما توصیه نمی‌کنیم اما به هرحال لازمه که در موردشون اطلاعات کافی داشته باشید.
اسپری ضد پارس سگ
این اسپری به محفطه کوچیکه که به راحتی توی جیب شما جا میشه. هرموقع که سگتون در موقعیت نامناسب شروع به واق واق کردن کرد با اسپری کردن می‌تونید ساکتش کنید. هم صدای بلند و ناگهانی فیس اسپری و هم بوی نامطبوع اون باعث میشه سگ به مرور شرطی بشه و دیگه کمتر پارس کنه.
قلاده ضد واق واق پاششی (اسپری)
این نوع قلاده حاوی یه محفظه اسپریه که به محض پارس کردن یکم جلوی بینی سگ اسپری میکنه. هم صدای فیسسس و هم بوی اسپری که معمولا برای سگها ناخوشاینده باعث ساکت شدن سگ میشه. به مرور سگ شرطی میشه و می‌فهمه که هربار پارس کنه با صدا و بوی ناخوشایند اسپری مواجه خواهد شد.
قلاده ضد پارس شوک‌دهنده
این قلاده به صدا و ارتعاش صدا حساسه و به محض پارس کردن سگ شوک الکتریکی خفیفی به سگ میده. این شوک به هرحال برای سگ دردناکه و سگ به مرور متوجه میشه که اگه ساکت بمونه و پارس نکنه خبری از شوک هم نیست!
راستش این نوع قلاده خیلی تو ایران رایج شده؛ اما تیم پت پرس استفاده از این نوع قلاده رو به خاطر غیرانسانی بودن و دردناک بودن برای سگ اصلا توصیه نمیکنه!
قلاده ضدپارس صوتی
این قلاده با پارس کردن سگ یه صدای اولتراسونیک (غیرقابل شنیدن برای انسانها) ایجاد میکنه. سگها شنوایی‌شون خیلی خیلی قوی‌تر از ما آدماست و این صدا براشون گوش‌خراش و آزاردهنده است. به همین دلیل به مرور ارتباط بین پارس کردن و این صدا رو متوجه میشه و دیگه کمتر پارس میکنه.
قلاده‌های ضدپارس به خاطر نتیجه و اثربخشی سریعی که دارن خیلی تو ایران استفاده میشن و حتی بعضی مربیای سگ بی‌عاطفه هم از اونا استفاده میکنن. اما تیم پت پرس به هیچ وجه استفاده از این ابزارهای ضدپارس رو پیشنهاد نمیکنه.
سگها فوق‌العاده تربیت پذیر و آموزش پذیرن و به طور غریزی عاشق راضی کردن ما آدما هستن. وقتی میشه به راحتی با تربیت صحیح جلوی پارس کردن سگ رو گرفت چرا باید متوسل به این ابزارهای خشن و دردآور برای سگ شد؟
هرچی باشه سگ دوست وفادار ماست و درست نیست آدم با دوستش اینطوری رفتار کنه، نه؟
سوال از شما:
سگ شما بیشتر در چه شرایطی پارس میکنه؟ عوامل تحریک کننده‌اش برای سروصدا کردن چیا هستن؟ اگه به دنبال این دردسرا نیستین و فقط دنبال یه نژاد سگ آروم و بی سر و صدا هستین، بهتون پیشنهاد میکنیم که مطلب سگ آپارتمانی بی صدا رو هم بخونین.
نظراتتون رو با ما در قسمت دیدگاه ها درمیون بگذارین.
سلام خسته نباشید
من یه سگ سرابی ١.۵ ماهه دارم که هیچ جور رام نمیشه همیشه هم شب ها وقتی بقیه سگ ها پارس میکنن کارایل من هم پارس میکنه و ٧ ماهه عادت نکرده به تنها بودن
ممنون میشم کمکم کنید تا بدونم مشکلش چیه
سگ شما مشکل رفتاری داره
برای حلش توصیه میکنم یا از مشاوره تربیتی در بخش دامپزشک آنلاین کمک گرفته و با مربی مشورت کنید یا کتاب جامع تربیت سگ رو بخونید اونجا کامل توضیح دادیم چی کار کنید