گربهها خیلی مغرورن و استعداد بالایی در پنهان کردن احساساتی مثل استرس، درد و بیماری دارن؛ ولی این موجودات دوست‌داشتنی، قلب کوچولو و حساسی دارن و اتفاقاً خیلی زود دچار ترس و نگرانی میشن. متأسفانه این مخفی‌کاری گربهها باعث میشه گاهی صاحب گربه اصلاً متوجه احساسات گربه‌اش نشه و بدون اینکه بدونه همچنان گربه رو در محیط و شرایط اضطراب‌آور نگهداری کنه!
خب، حالا که گربه‌مون دوست نداره مستقیم در مورد استرسش با ما صحبت کنه وظیفه ماست که بتونیم از روی رفتارها و حرکاتش متوجه اضطرابش بشیم و بهش کمک کنیم. هرچی باشه ما عاشق این پشمالوهای مغرور و کله شقیم، مگه نه؟
اما نشانههای مضطرب بودن گربه چیه؟ چطوری بفهمیم که گربه مضطربه؟ روش‌های درمان استرس گربه چیه و اصلاً چطوری می‌تونیم از بروز این مشکل پیشگیری کنیم؟
خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و تو این مقاله پت پرس قراره مفصل در مورد استرس و اضطراب در گربهها، علائم و راه‌های درمان اون صحبت کنیم.
آیا گربهها واقعا دچار استرس میشن؟
هرکسی که گربه داشته باشه خوب میدونه که گربه ها اصلا از تغییر خوششون نمیاد و کنترل و تسلط بر اوضاع بهشون حس آرامش و امنیت میده. حتی کوچکترین تغییر در چیدمان و وسایل خونه، ورود یه حیوان یا آدم جدید میتونه باعث استرس و اضطراب گربه بشه.
با اینکه گربه ها سعی می کنن ظاهر بی تفاوت و خونسردی داشته باشن ولی خیلی زود دچار اضطراب می شن و کلا اعصابشون به هم میریزه. عوامل خیلی زیادی می‌تونن باعث استرس گربه بشن؛ درد، بیماری، محیط خونه شلوغ، دعوا کردن گربه، اجتماعی نشدن، تنهایی و بی توجهی و … همگی میتونه باعث ایجاد احساسات منفی در گربه بشه.
بعضی‌ها فکر میکنن گربهها با تنها موندن مشکی ندارن و اتفاقا اینطوری راحتتر هم هستن؛ ولی این تصور کاملا اشتباهه. گربهها هم مثل سگها اگه زیاد تنها بمونن دچار اضطراب جدایی میشن. این مشکل به ویژه در گربههایی که قبلا رها شدن یا بارها سرپرست و خونه‌شون عوض شده شدیدتره.
علائم و نشانههای استرس در گربهها چیه؟
علائم استرس گربهها رو میشه به دو دسته علائم رفتاری و علائم فیزیکی تقسیم کرد:
علائم و نشانههای رفتاری
- دستشویی کردن خارج از توالت و ظرف خاک (مطلب مرتبط: علت ادرار کردن گربه خارج از خاک)
- اسپری کردن ادرار روی مبلمان و وسایل خونه
- اسکرچ و ناخن کشیدن شدید و عصبی روی مبلمان (مطلب مرتبط: اسکرچر گربه)
- رفتارهای پرخاشگرانه نسبت به شما، اعضای خانواده یا میهمانان
- پرخاشگری گربه نسبت به سایر حیوانات
- میومیو کردن بیش از اندازه و غیرعادی
- وابستگی شدید و غیرعادی به شما یا خانواده و تمایل زیاد به تعامل با شما
- کناره گیری از شما و سایر اعضای خانواده و علاقه نداشتن به معاشرت
- بی‌توجهی به محیط دور و بر
- بی اشتهایی
- از جا پریدن ناگهانی با شنیدن هر صدا یا حرکت
- مخفی شدن زیر مبل یا زیر تخت یا هر محل سرپوسیده و بسته ای
- بی‌‌‌علاقه بودن به اسباب بازی و بازی کردن
- لیس زدن بیش از حد و غیرعادی بدن
- راه رفتن مدام و بی هدف در خانه همراه با میومیو کردن بلند
- هرگونه تغییر قابل توجه در رفتارهای عادی و روزمره گربه (مطلب مرتبط: معنی حرکات گربه)
اگه گربهتون رو خوب بشناسید میتونید خیلی سریع متوجه تغییر رفتارش بشین. ولی اگه در مورد علائم استرس و اضطراب گربهتون شک دارید خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و می تونید با دامپزشک آنلاین پت پرس در این مورد مشورت کنید تا بهتر بتونید به گربه عزیزتون کمک کنید.
علائم فیزیکی
- اسهال گربه
- استفراغ گربه
- ریزش موی گربه به صورت غیرطبیعی و کچلی سکه‌‌‌‌ای یا تحریک پوستی به خاطر لیس زدن بیش از حد بدن
- آبریزش بینی و چشم
- بیماری زمینه‌‌‌ای گربه؛ علائم اضطراب در گربه‌های بیمار بدتره و حتی می تونه باعث کند شدن روند بهبودی بیماری بشه؛ چون استرس میتونه روی سیستم ایمنی بدن گربه و توانایی مبارزه با بیماری تاثیر بذاره.
- تمایل به خوردن چیزهای غیرخوراکی مثل پلاستیک و پشم (که بهش اصطلاحا پیکا Pica گفته میشه)
- کاهش اشتهای گربه و کم غذایی
- خستگی و بیحالی و تمایل به خوابیدن بیش از حد
- در مواردی، غذا خوردن یا آب نوشیدن بیش از حد
- کاهش وزن یا افزایش وزن ناگهانی و غیرطبیعی
- عدم دفع و یبوست گربه یا تکرر ادرار و مدفوع
- در موارد استرس حاد، سوزش و درد موقع ادرار یا مشاهده خون در ادرار گربه
- در صورت ادامه این روند، ضعف سیستم ایمنی و ایجاد قارچ های مکرر
سایر نشانههای استرس در گربهها
علاوه بر موارد بالا، بارزترین نشونه اینه که به عنوان صاحب گربه متوجه میشید رفتارهای گربهتون تغییر کرده و دیگه همون گربه همیشگی نیست. حتی ممکنه حالات چهره و بدنش تغییر کنه و رفتارهای جدید و عجیبی از خودش نشون بده؛ مثلا:
- حالت بدن قوز کرده و منقبض شده
- گوش‌‌‌ها مدام در حال حرکت هستن یا به سمت عقب خم میشن
- چشمها هشیار و گشاده و مردمک چشمها بیش از حد بزرگ میشه؛ طوری که رنگ چشم‌‌‌‌‌‌هاشون به سیاهی میزنه (البته این حالت موقع هیجان و بازی هم ممکنه دیده بشه)
- خیره شدن به کف خونه با نگاهی ثابت، خیره و بدون احساس
- لیس زدن وسواسی و پشت سر هم؛ مثلا یهو شروع به لیس زدن می کنه و فقط چند ثانیه این کار رو انجام میده
چطور می‌تونیم به درمان استرس گربه کمک کنیم؟
توی ویدیوی زیر در مورد علت‌ها و درمان ترس و استرس گربه به طور کامل توضیح دادیم. پیشنهاد می‌کنیم حتما تا انتهای این ویدیو رو ببینین.
هرچی زودتر متوجه استرس گربهتون بشید راحتتر و سریع‌‌تر میتونید مشکل گربه رو برطرف کنید و به کاهش و درمان استرس گربه کمک کنید.
در هر صورت، مهم‌ترین کاری که باید انجام بدیم ریشه‌یابی و پیدا کردن علت اصلی علائم و نشانههای گربه است. اگه گربه دچار تغییر رفتار ناگهانی شده به این فکر کنید که جدیدا چه تغییری در محیط زندگیتون ایجاد شده. اگه تازه اسبابکشی کردین، یه گربه جدید آوردین، محیط خونه شلوغ بوده و خلاصه هر تغییر جدیدی داشتین ممکنه رفتارهای گربه بخاطر استرسِ ناشی از همین تغییرات باشه.
بهترین روش کاهش و درمان استرس گربه، رفع و حذف عامل به وجود آورندشه. اگه علتش اینه که خاکش همیشه کثیفه، پس بهتره هرروز یا روزی دوبار خاکش رو تمیز کنید. اگه غذاش رو دیر می‌‌دادید یه برنامه‌‌ریزی دقیق برای غذا دادنش تنظیم کنید. اگه دلیلش مهمونی‌های شلوغ و پرسروصداست تا جایی که میشه خونه رو شلوغ نکنید.
در ضمن برخی گیاهان مثل کت نیپ هم اثر آرامش بخش روی گربه دارن و می‌تونن باعث آروم شدن گربه بشن. البته این گیاهان رو بهتره با مشورت و تایید دامپزشک استفاده کنید. علاوه براین، قلاده و اسپری حاوی فرومون هم میتونه به کاهش و درمان استرس و اضطراب گربه کمک کنه.
در مواقعی که میزان ترس و اضطراب خیلی شدید باشه و سلامتیش رو تهدید کنه دامپزشک میتونه برای درمان استرس گربه ها، داروهای ضد اضطراب تجویز کنه.
ولی مهم‌تر از همه اینه بدونین چطوری میشه یه گربه رو عاشق خودتون کنین و اعتماد گربهتون رو به خودتون جلب کرده باشین. اینطوری هر تغییری هم پیش بیاد گربه میدونه که میتونه به شما اعتماد کنه و پیش شما جاش امنه و کمتر مضطرب میشه (مطلب مرتبط: چگونه یک گربه را عاشق خود کنیم؟)
دلایل اضطراب گربه؛ چطور می‌‌‌تونم از استرس گربه‌ام پیشگیری کنم؟
بهترین کار اینه که عواملی که باعث اضطراب گربه میشه رو بشناسید و جلوشون رو بگیرید. بعضی از چیزهایی که باعث اضطراب گربه میشن عبارتند از:
نبودن شرایط ضروری و مناسب برای نگهداری گربه
برای نگهداری گربه به شرایط و وسایل خاصی نیاز دارید و کمبود هر کدوم از اینا باعث استرس میشه. کمبود غذا یا غذا ندادن، در دسترس نبودن آب، نبودن ظرف خاک مناسب یا خاک کثیف و تمیزنشده، محیط زندگی شلوغ و پرتشنج همگی باعث برهم خوردن آرامش و احساس امنیت گربه میشن.
تغییر خونه و محل زندگی گربه
گربهها اصلا از تغییر خوششون نمیاد و به خونه زندگیشون شدیدا وابسته میشن. تغییر خونه و محل زندگی شدیدا روی روان گربه تاثیر میذاره و باعث استرسش میشه. گربهای که تازه به خونه‌تون اومده از این همه تغییر و چیزهای جدید دچار استرس میشه. اگه می‌خواین نحوه رفتار با گربه تازه وارد رو بدونین، حتما مطلب چیکار کنم گربه ازم نترسه؟ رو بخونین.
علاوه بر این، وقتی میخواید اسبابکشی کنید و به خونه جدیدی برید هم حتما حواستون به گربهتون باشه؛ چون این تغییر براش استرس زیادی به همراه داره. موقع اسباب کشی پیشنهاد می‌کنیم گربه رو پیش یک دوست و در جایی آروم بذارید و بعد از اتمام اسبابکشی، گربه رو به خونه جدید بیارید.
ورود یک حیوان خانگی جدید
گربهها قلمروطلبن و اصلا دوست ندارن قلمرو و خونه‌شون رو با یه حیوون دیگه شریک بشن. به همین دلیل اکثر گربهها با ورود یه حیوون جدید مضطرب میشن؛ چون فکر میکنن این مهمون جدید قراره قلمروشون رو تهدید کنه و هرچی داره رو ازشون بگیره.
به همین دلیل خیلی مهمه که این آشنایی به تدریج و کم کم انجام بشه تا هردو حیوان به هم دیگه عادت کنن. یه راه حل خوب اینه که گربه یا حیوان جدید رو حدود یک هفته در یک اتاق یا جای جداگانه نگه دارید تا گربهتون فرصت داشته باشه با بو و صدای دوست جدیدش آشنا بشه. بعد از یک هفته که گربه آرومتر شد میتونید کم کم اونا رو با هم آشنا کنید.
مشترک بودن وسایل گربه مثل ظرف غذا، آب، جای خواب یا توالت
برای یه گربه، تقسیم کردن چیزهای مهم زندگیش (مثل غذا، ظرف خاک، جای خواب گربه و حتی توجه صاحبش) با یه گربه دیگه به شدت اضطراب‌‌آوره. این موضوع به ویژه در گربههایی که از بچگی با هم بزرگ نشدن خیلی شدیدتر و بیشتره. بهتون پیشنهاد می‌کنیم که مقاله‌ی وسایل گربه رو بخونید تا در مورد خرید وسایل ضروری گربتون اطلاعات کافی داشته باشین.
گربهها موجودات تک رو و مستقلی هستن و هیچ وقت عادت به زندگی گروهی و اجتماعی نداشتن. بنابراین گربه دیگه رو به چشم رقیب و تهدید می‌‌بینن. تو این مواقع، بهتره برای گربه‌‌‌هاتون وسایل و ظروف جداگانه بذارید و با توجه و محبت، به کاهش ترس گربه کمک کنید.
جابجا کردن دکوراسیون خونه و وسایل گربه
شاید تغییر دکوراسیون برای ما آدما هیجان انگیز باشه؛ ولی برای گربهها استرس‌‌زاست. گربهها مخصوصا روی وسایل شخصیشون خیلی حساسن و اصلا دوست ندارن جای ظرف آب و غذا، جای خواب و جای توالتشون مدام عوض بشه.
پس سعی کنید از اول جای این وسایل رو مشخص کنید و دیگه اونا رو جابجا نکنید. در مورد دکوراسیون خونه هم از تغییرات ناگهانی خودداری کنید و این تغییرات رو تدریجی انجام بدین تا گربه به شرایط جدید خونه عادت کنه.
ویزیت حضوری دامپزشک!
بله، مراجعه به دامپزشک و کلینیک فوق العاده برای گربهها ترسناک و مضطرب‌کننده است و اکثر گربهها از دکتر رفتن وحشت دارن!
تقریبا تمام مراحل رفتن پیش دامپزشک برای گربه نگران‌کننده است: تو باکس گذاشتن گربه، خارج شدن از خونه و ورود به خیابون شلوغ و پرسروصدا، سوار ماشین شدن، ورود به کلینیک شلوغ و مواجهه با حیوانات دیگه مخصوصا سگها.
البته ویزیت دامپزشک و چکاپ‌های منظم برای حفظ سلامتی گربه ضروریه؛ ولی تا جایی که میتونید از بردن غیرضروری گربه به دامپزشکی خودداری کنید. اگه سوالی در مورد وضعیت سلامتی گربهتون دارین حتما لازم نیست گربه رو پیش دامپزشک ببرید؛ میتونید خیلی راحت اول با دامپزشک آنلاین پت پرس مشورت کنید و سوال و مشکلتون رو مطرح کنید.
در اکثر مواقع، دامپزشک به صورت آنلاین میتونه توصیه‌هایی برای حل مشکل بهتون ارائه کنه و بدون وارد کردن استرس به گربه میتونید جواب سوالتون رو بگیرید. اما در صورتی که بیماری و مشکل اورژانسی و خطرناک باشه دامپزشک پت پرس بهتون میگه که حتما باید گربه رو به بیمارستان و کلینیک ببرید.
تغییر در عادات و سبک زندگی شما!
بله، گربه بیشتر از چیزی که فکر کنید به صاحبش توجه می‌کنه و تمام الگوهای رفتاری و عادت‌های شما رو می‌شناسه. مثلا گربهتون خوب میدونه که شما چه ساعتی بیدار میشید، کی می‌رید سرکار، کی بهش غذا می‌دین، کی حوصله دارید و باهاش بازی می‌کنید و کی خسته‌اید و میخواید بخوابید. این اطلاعات به گربه کمک می‌کنه رفتارهای شما رو پیش‌بینی کنه و احساس آرامش و امنیت کنه.
حالا هر تغییری در سبک زندگی شما میتونه باعث استرس و به هم خوردن آرامش گربه بشه. حالا اگه به هر دلیلی، بیشتر یا کمتر از معمول تو خونه هستید سعی کنید با توجه بیشتر و وقت گذاشتن برای گربهتون به آروم شدن گربه کمک کنید تا بتونه زودتر به شرایط جدیدش عادت کنه.
ورود میهمان و افراد غریبه و میهمانی‌های شلوغ
بعضی از گربهها اجتماعی‌ترن و از ورود میهمانان جدید استقبال هم میکنن؛ ولی خیلی از گربهها اصلا از غریبه‌ها خوششون نمیاد و دچار اضطراب میشن. اگه یکی دوتا مهمون دارید میتونید ازشون بخواید با دادن تشویقی به گربهتون به کاهش استرس گربه کمک کنن و کم کم باهاش دوست بشن. به مهموناتون رفتار درست با گربهتون رو هم آموزش بدین و نذارین مثلا یهو گربهتون رو به زور بغل کنن و باعث استرسش بشن.
از طرفی، برگزاری یه مهمونی شلوغ و پرسروصدا و ورود تعداد زیادی آدم غریبه هم میتونه برای گربهها، حتی گربه‌های اجتماعی هم اضطراب‌آور باشه. تو این جور مواقع، مطمئن بشید که همیشه یه جای ساکت و آروم و خلوت تو خونه برای گربهتون وجود داشته باشه. مثلا یکی از اتاق‌ها رو برای گربه در نظر بگیرید تا هر موقع از شلوغی کلافه شد بتونه اونجا بره و خودش رو آروم کنه.
استرس صاحب گربه!
گربهها خیلی سریع متوجه احساسات ما میشن و احساسات صاحبشون تاثیر مستقیمی بر احساس خودشون داره. اگه شما به عنوان گربه نگرانی و اضطراب زیادی داشته باشید ممکنه ناخودآگاه این استرس رو به گربهتون هم منتقل کنید. بنابراین قبل از هرچیز، به فکر سلامتی جسمی و روحی خودتون باشید و سعی کنید با در پیش گرفتن سبک زندگی سالم و سلامت از موقعیت های استرس‌زا و مضطرب‌کننده دوری کنید.
جمع بندی
گربهها خیلی حساس هستن و با کوچکترین تغییر در محیط زندگی و سبک زندگیشون ممکنه دچار ترس و اضطراب بشن. اکثر گربهها استرسشون رو مخفی میکنن؛ ولی با توجه به یه سری رفتارها و تغییر عادت‌ها میتونید اونو تشخیص بدید.
علت این مساله باید هرچه زودتر شناسایی و برطرف بشه؛ وگرنه ممکنه باعث مشکلات رفتاری شدیدتر و حتی مشکلات و بیماری جسمی خطرناکی بشه و سلامتی و زندگی گربه رو به خطر بندازه، پس درمان استرس گربه رو حتما جدی بگیرین. یادتون باشه که استرس مهم‌ترین عامل در ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن گربه است و گربهای که سیستمی ایمنی ضعیفی داشته باشه نسبت به هر بیماری و مریضی آسیب‌پذیر خواهد بود. اگه شما هم تجربه و نظری در این مورد دارین لطفاً برامون کامنت بذارین و نظرتون رو با ما در میان بذارین.
منبع: www.battersea.org.uk
سلام، چجوری باید با گربه ای که تازه به خونه آوردیم رفتار کنیم تا دچار استرس نشه؟
در این خصوص مقاله “چگونه گربه ها رو عاشق کنیم” رو مطالعه بفرمایید