تایید توسط:
بیماری هرپس گربه یکی از بیماری‌های ویروسی و خطرناک در گربه‌هاست که به خاطر علائمش گاهی بهش سرماخوردگی گربه‌ها هم می‌گن. این بیماری در بچه گربه‌ها، گربه‌های واکسینه نشده و مکان‌هایی که تعداد زیادی گربه نگهداری می‌شن دیده می‌شه و به شدت واگیردار و مسری هست.
خوشبختانه راه‌های پیشگیری مطمئنی در برابر این بیماری ویروس خطرناک وجود داره. خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و در این مقاله در مورد این بیماری گربه و راه های پیشگیری اون صحبت می‌کنیم. در ضمن در مورد اینکه اصلا بیماری هرپس گربه چیه؛ چطوری منتقل می‌شه و چه روش‌هایی برای درمانش وجود داره هم توضیح می‌دیم. در ادامه با ما در پت پرس همراه باشین.
بیماری هرپس گربه‌سانان (FHV) چیست؟
بیماری هرپس در گربه (FHV) یا هرپس گربه‌سانان یک جور بیماری ویروسی مسریه که میتونه باعث بروز آنفلوانزا و عفونت‌های تنفسی دیگه در انواع گربه‌های اهلی و وحشی بشه. این بیماری علائم مختلفی داره که بیشترشون معمولا بعد ۳-۲ هفته برطرف می‌شن اما خود ویروس ممکنه سال‌ها داخل بدن حیوون مخفی بشه و باقی بمونه. البته باقی موندن ویروس هرپس تو خیلی از گربه‌ها مشکلی ایجاد نمی‌کنه، ولی احتمال داره بعضی وقت‌ها، مخصوصا موقع بیماری یا استرس گربه دوباره ظاهر بشه. به بیماری هرپس گربه، التهاب بینی و نای یا رینوتراکیتیس ویروسی گربه (FVR) هم می‌گن.
برای مطالعه بیشتر درباره انواع بیماری‌های عفونی در گربه‌ها سری به مقاله عفونت گربه و برای اطلاعات بیشتر در مورد سرماخوردگی گربه، علائم و درمانش به مقاله سرماخوردگی گربه مراجعه کنید.
کدوم گربه‌ها بیشتر در معرض خطر ویروس هرپس هستن؟
همه گربه‌ها میتونن این بیماری رو بگیرن، ولی معمولا عفونت تو گربه‌هایی که جوون هستن یا بیماری مزمن دیگه‌ای دارن شدیدتره. بچه گربه‌ای که ناقل ویروسه و علائم بیماری رو نداره هم ممکنه بعد از به دنیا اومدن آلوده بشن که تو این حالت علائم معمولا چندین هفته بعد از تولد ظاهر می‌شن و بیماری میتونه خیلی شدید بشه.
نشانه‌ها و علائم هرپس گربه چیه؟
معمولا این بیماری ویروسی، بخش فوقانی تنفسی در گربه ها رو درگیر می‌کنه و همین یکی از عوامل اصلی این نوع عفونت‌هاست که باعث علائم زیر می‌شه:
- عطسه کردن گربه
- گرفتگی بینی
- آب‌ریزش از دهن
- درد یا حساس شدن گلو
- سرفه گربه
- ترشحات چشم و بینی که ممکنه شفاف و آبکی یا غلیظ و چرکی (به رنگ زرد/ سبز) باشن
- چشم صورتی
- پلک زدن بیش از حد
- نیمه باز بودن چشم‌ها
بعضی علائم عمومی هم ممکنه دیده بشه، مثلا:
- تب
- بی‌حالی گربه
- بی‌اشتهایی
- خستگی
- بزرگ شدن غده‌های لنفاوی.
هرپس گربه شایع‌ترین علت التهاب ملتحمه چشم این حیوونا (یعنی بافت‌هایی که پلک‌ها و اطراف چشم‌ها رو پوشوندن) هم هست و بعضی وقتا هم عفونت قسمت جلوی چشم و التهاب و عفونت قرنیه (کراتیت) رو به وجود میاره. اگه عفونت مزمن یا شدید بشه، کراتیت میتونه خشکی چشم مزمن یا زخم قرنیه رو ایجاد کنه. (مطلب مرتبط: عفونت چشم گربه)
این بیماری ویروسی گربه میتونه یک نوع عفونت پوستی کمیاب دیگه به اسم درماتیت مرتبط با FHV هم ایجاد کنه که باعث التهاب و زخم اطراف دهان و بینی حیوون و بعضی وقتا هم تو قسمت‌های دیگه بدنش (مثلا جلوی پاها) می‌شه. بنابراین خیلی مهمه که با دیدن علائم بالا سریع با دامپزشک مشورت کنید و نسبت به درمان گربه اقدام کنید. خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و در صورت مشاهده هر کدوم از علائم بالا میتونین به سادگی با دامپزشک آنلاین پت پرس مشورت کنید و سوالات و مشکلات گربتونو باهاشون مطرح کنید.
گربه‌ها چطور هرپس می‌گیرن؟
بیماری هرپس در گربه‌ها از راه تماس مستقیم با ذرات محتوی ویروس منتقل می‌شه. ویروس توی بزاق و ترشحات چشم و بینی گربه‌های آلوده وجود داره، پس اگه یک گربه حساس به بیماری مستقیم با گربه آلوده تماس پیدا کنه، یا با اشیاء و وسایلی که به ذرات ویروسی آلوده شدن تماس داشته باشه، این بیماری رو می‌گیره.
بعضی از شایع‌ترین راه‌های انتقال هرپس گربه ایناست:
- یک گربه آلوده عطسه بزنه و ذرات بزاقش با نفس کشیدن وارد ریه گربه سالم بشه
- استفاده مشترک از ظرف غذا یا آب، لباس یا ملافه، جعبه دستشویی یا هر نوع وسیله دیگه
- انتقال از مادر به بچه‌گربه‌ها توی چند هفته اول زندگی‌شون
ویروس هرپس قدرت سرایت خیلی زیادی داره و معمولا توی محیط‌هایی که گربه‌های زیادی با هم زندگی می‌کنن (مثلا پناهگاه گربه‌های بی‌سرپرست، پانسیون گربه یا خونه‌هایی که چند تا گربه دارن) دیده می‌شه.
کدوم گربه‌ها ممکنه ویروس هرپس بگیرن؟
همه گربه‌ها با هر سن، اندازه و نژادی میتونن ویروس هرپس رو بگیرن؛ ولی بعضی چیزا باعث می‌شه که احتمال مریض شدن گربه بالاتر بره:
- زندگی کردن تو یه محیط شلوغ که گربه‌های زیاد دیگه‌ای هم هستن
- زندگی تو یک محیط پر اضطراب
- ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن
ممکنه آدم یا سگ، بیماری هرپس رو از گربه بگیرن؟
نه، خوشبختانه ویروس هرپس مخصوص گربه به آدما و سگ‌ها منتقل نمی‌شه. این بیماری رو نوع ۱ هرپس ویروس گربه ایجاد می‌کنه. همه ویروس‌های هرپس خیلی اختصاصی هستن یعنی هر کدوم فقط تو یک گروه خاص از حیوونا باعث مریضی می‌شن. ویروس هرپس گربه هم فقط گربه‌های خانگی و گربه‌سانان وحشی رو مبتلا می‌کنه.
البته بعضی عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی گربه هم باکتریایی هستن که بعضیاشون ممکنه به آدما هم منتقل بشن. اگه مسائل بهداشتی رو خوب رعایت کنین (مثلا شستن دست‌ها بعد از دست زدن به هر گربه‌ای)، احتمال این که بیماری‌های این حیوونا بهتون منتقل بشه خیلی کمتره. اگر در مورد بیماری‌های قابل انتقال گربه به انسان نگران هستید و میخواین با اسامی و علائم اونا آشنا بشین، بهتون پیشنهاد می‌کنیم مقاله بیماری مشترک انسان و گربه رو مطالعه کنین.
راه درمان بیماری ویروسی هرپس گربه چیه؟
هرپس گربه رو می‌شه با چند تا داروی ضد ویروس مختلف درمان کرد. برخی از رایج‌ترین داروهایی که استفاده می‌شن اینا هستن:
- درمان ضد ویروسی سیستمیک: تو این روش از یک داروی ضد ویروس هرپس انسانی به اسم فم‌سیکلوویر (که مشخص شده برای گربه‌ها خطری نداره) استفاده می‌کنن. این دارو رو به خورد حیوون می‌دن و به کنترل عفونت‌های شدید کمک می‌کنه.
- درمان ضد ویروسی موضعی چشمی: داروهای ضد هرپس ایدوکسوریدین، تری‌فلوریدین و سیدوفوویر رو می‌شه به عنوان قطره چشمی، برای درمان هرپس ویروس گربه استفاده کرد. این قطره رو معمولا هر روز تو چشم گربه می‌چکونن و بعضی وقتا ممکنه همراه‌شون از داروهای دیگه‌ای هم استفاده بشه.
- بستری کردن حیوون: اگر گربه دچار کم‌آبی، افسردگی یا بیماری خیلی شدید شده باشه، ممکنه دامپزشک توصیه کنه که توی بیمارستان بستری بشه تا بتونن بهش دارو یا سرم‌های غذایی تزریق کنن.
- یک روش درمانی جدید به اسم تحریک سیستم پلی‌پرنیل (PI) هم هست که به نظر میاد میتونه موثر باشه.
خیلی وقتا عفونت‌های باکتریایی هم همراه هرپس گربه به وجود میان و مشکل رو پیچیده‌تر می‌کنن. اگه این‌طوری شد باید به دامپزشک مراجعه کنین تا درمان با آنتی‌بیوتیک مناسب و درمان‌های حمایتی که لازمه رو انجام بده. این کار مخصوصا برای بچه گربه‌ها لازمه. آنتی بیوتیک‌هایی که معمولا استفاده می‌شن داکسی‌سایکلین، آزیترومایسین و کلاواموکس هستن. در مورد داکسی‌سایکلین باید حتما نوع مایعش مصرف بشه چون قرصش میتونه به مری آسیب شدیدی بزنه. اگر مجبور شدیم از قرص داکسی‌سایکلین استفاده کنیم، باید روش روکش بکشیم و بعد از خوروندنش هم حداقل ۶ سی‌سی آب به خورد حیوون بدیم.
چطور می‌تونیم از FHV در گربه پیشگیری کنیم؟
به گربه‌تون واکسن بزنین. زمان اولین واکسن حدود ۶ تا ۸ هفتگیه. بعد تو سن یک سالگی باید واکسن دوم زده بشه و بعد اونم گربه‌تون هر سال باید واکسن بزنه.
البته این واکسن از گرفتن بیماری جلوگیری نمی‌کنه، ولی میتونه شدتش رو خیلی کمتر کنه، یعنی فقط یک بیماری خفیف به وجود میاد که ممکنه به درمان هم احتیاج نداشته باشه و خودش خوب بشه. توی مطلب واکسیناسیون گربه میتونین اطلاعات کاملی درباره واکسیناسیون گربه به دست بیارین.
در ضمن باید گربه‌های جدیدتون رو حداقل یک تا دو هفته قرنطینه کنین تا اگه بیماری مخفی دارن به بقیه منتقل نشه.
چطوری می‌تونیم از شدید شدن این بیماری گربه جلوگیری کرد؟
معمولا برای جلوگیری از شدید شدن علائم هرپس گربه، از پماد یا قطره چشمی استفاده می‌شه. ممکنه دامپزشک برای تقویت سیستم ایمنی بدن حیوون، بعضی مکمل‌ها رو تجویز کنه. مثلا ال لایزین یک نوع اسید آمینه است که میتونه به کاهش شدت بیماری و کاهش انتشار عفونت کمک کنه. استفاده از پروبیوتیک‌ها هم باعث کاهش مدت بیماری گربه می‌شه.
راه دیگه کاهش شدت بیماری اینه که محیط تمیز و راحتی برای گربه‌تون فراهم کنین. تمام ملافه‌ها و پتوهای گربه رو باید مرتب بشورین. ظرف‌های آب و غذا و جعبه دستشویی هم باید هر روز تمیز بشن و جایی بذارین‌شون که حیوون راحت بهشون دسترسی داشته باشه.
برای گربه‌هایی که گرفتگی بینی یا نای دارن ممکنه با بردن رطوبت محیط یا بردن حیوون به حموم پر بخار (چند بار در روز، هر بار ۱۰ تا ۱۵ دقیقه) مفید باشه.
معمولا بهتره ترشحات چشم یا بینی رو با یک پارچه نرم یا دستمال مرطوب پاک کنین تا صورت یا چشمش کمتر تحریک بشه.
گربه‌هایی که عفونت تنفسی دارن به خاطر ضعیف شدن حس بویایی معمولا اشتهاشون کمتر می‌شه. پس بهتره غذاهای خیلی خوشمزه که بوی زیادی دارن بهشون بدین. بعضی وقتا هم ممکنه دامپزشک داروی اشتهاآور تجویز کنه. ممکنه ندونین که چه غذایی باید به گربتون بدین، نگران نباشین میتونین به بخش برنامه غذایی گربه مراجعه کنین.
چطور می‌تونم به گربه‌ای که هرپس گرفته کمک کنم تا حالش بهتر بشه؟
هرپس میتونه اضطراب زیادی برای حیوون ایجاد کنه ولی خوشبختانه چند تا کار هست که میتونین برای کمک به گربه‌تون انجام بدین:
- یک محیط تمیز و راحت و آروم براش آماده کنین که بتونه با آرامش و خیال راحت استراحت کنه
- هر روز ظرف آب تازه و غذای تمیز رو براش بذارین، طوری که بتونه راحت ازشون استفاده کنه
- به دستورات دامپزشک توجه داشته باشین و داروها یا قطره‌های چشمی رو دقیقا همون‌طور که تجویز شده مصرف کنین
گربه‌ای که به ویروس مبتلا شده، تا چند وقت میتونه بقیه گربه‌ها رو آلوده کنه؟
وقتی یک گربه به هرپس ویروس آلوده می‌شه معمولا بعد از ۲ تا ۵ روز علائم بیماری رو نشون می‌ده (که به این مدت دوره کمون بیماری می‌گن). گربه میتونه تو این مدت حیوونای دیگه رو آلوده کنه. معمولا بعد از ظاهر شدن علائم، عفونت فعال حدود ۱۰ تا ۲۰ روز طول می‌کشه که تو این مدت هم بیماری قابل سرایته.
بعدش ویروس تو بدن بیشتر گربه‌ها وارد حالت غیر فعال می‌شه ولی هنوز زنده است. استرس و بیماری میتونن دوباره ویروس رو فعال کنن، و هر وقت که ویروس مجدد فعال بشه، گربه هم دوباره میتونه بیماری رو به بقیه منتقل کنه. معمولا موقع فعال شدن دوباره ویروس، علائم عفونت تنفسی تو حیوون ظاهر می‌شن و می‌تونیم بفهمیم که همچین جریانی هست و باید حیوون رو از بقیه دور نگه داریم. ولی توی بعضی از گربه‌ها هم ویروس فعال می‌شه بدون این که هیچ علائمی رو نشون بده و حیوون هم از همه جا بی‌خبر، راحت بقیه دوستاشو مریض می‌کنه.
ویروس هرپس گربه چقدر میتونه توی محیط بیرون زنده بمونه؟
وقتی بزاق یا ترشحات دیگه گربه باعث آلودگی محیط می‌شه، ویروس تا زمانی که محیط مرطوب باشه میتونه روی سطوح یا وسایل آلوده زنده بمونه. خوشبختانه این ترشحات روی سطوح معمولا خیلی زود خشک می‌شن و ویروس هم از بین می‌ره. ذرات ویروسی که به دست یا پوست قسمت‌های دیگه بدن می‌رسن معمولا حدود نیم ساعت زنده می‌مونن. وسایلی مثل ظرف غذا یا آب، جعبه‌های دستشویی، پتو، پارچه‌هایی که برای تمیز کردن استفاده می‌شن و اسباب بازی‌های گربه هم تو شرایط عادی معمولا بعد چند ساعت خشک می‌شن و ویروس‌های روشون از بین می‌ره.
روش‌های ضدعفونی محیط؛ چطور می‌شه این ویروس رو از بین برد؟
هرپس‌ویروس‌های روی سطوح خیلی راحت با مواد ضدعفونی‌کننده از بین می‌رن، به شرطی که ماده ضدعفونی‌کننده با تمام سطوح آلوده تماس پیدا کنه. روش‌های ضدعفونی برای وسایل مختلفه اما رایج‌ترین روش‌ها شامل موارد زیر است:
- محلول وایتکس (یک قسمت وایتکس معمولی توی ۳۲ قسمت آب) بهترین ضدعفونی‌کننده برای وسایلیه که با وایتکس خراب نمی‌شن. این وسایل رو باید حداقل ۵ دقیقه تو محلول بالا بذارین
- پتوها و اسباب بازی‌ها رو هم میتونین توی ماشین لباس‌شویی یا ظرف‌شویی بذارین و با آب داغ و مواد شوینده معمولی بشورین
- وسایلی که نمی‌شه بهشون وایتکس زد رو باید با آب و صابون کامل شست تا ضدعفونی بشن
- روکش مبلمان رو می‌شه با شامپوی مخصوص خودش تمیز کرد، هرچند که مبلمان معمولا خودش سریع خشک می‌شه و ویروس‌هاش از بین می‌رن
نکته مهم: محلول های ضد عفونی کننده و وایتکس میتونن باعث آسیب به دستگاه تنفس گربه‌ها و ایجاد آلرژی بشن تو رقیق کردن محلول‌ها حتما دقت کنید و در معرض مستقیم گربه‌ها ازش استفاده نکنید.
اگه به یک گربه آلوده دست زدین، کافیه دست‌ها رو با آب و صابون بشورین (فقط حواس‌تون باشه که زیر ناخن‌ها رو هم با برسی چیزی تمیز کنین) و بعدش از یک ضدعفونی‌کننده دست الکلی استفاده کنین.
خلاصه این که …
هیچ درمانی برای ویروس هرپس گربه وجود نداره و هدف فقط کاهش شدت بیماری و جلوگیری از عود کردن‌شه. اما بیشتر گربه‌ها با روش‌های درمانی بهبود پیدا می‌کنن و زندگی عادی و خوبی دارن. رعایت بهداشت، رژیم غذایی مناسب با مشورت دامپزشک، جلوگیری از استرس حیوون و واکسیناسیون منظم بهترین راه محافظت از گربه‌های ناز شما در مقابل این بیماریه.
تا حالا گربه‌ای که هرپس گرفته باشه دیدین؟ سرپرستش چطور ازش مراقبت می‌کرد؟ اگه گربه‌تون این علائم رو داره و نگرانید که گربه‌تون هرپس گرفته باشه تیم پت پرس برای کمک به شما اینجاست!
منبع: vcahospitals.com
