گوشه گیری و بی اشتهایی گربه من به خاطر چیه؟ منزوی شدن گربه چه علتی داره؟ چرا دیگه باهام بازی نمی‌کنه و دائم می‌خوابه؟ چرا اینقدر کثیف و نامرتب شده؟ چرا همه جا خرابکاری می‌کنه؟ همه اینا ممکنه به خاطر افسردگی گربه باشه. شاید با خودتون بگین برو بابا، مگه گربهها هم افسرده میشن … خب جواب اینه: هم بله، هم نه. افسردگی گربهها با افسردگی آدما یک خورده فرق داره، ولی یک بیماری واقعی و کاملا شناخته شده است.
خیلی از آدمایی که گربه نگه می‌دارن بلد نیستن شرایط مناسب زندگی رو براش فراهم کنن و به همین خاطر گربه‌شون افسرده میشه. خیلیا هم نمی‌تونن این مشکل حیوون خونگی‌شون رو سریع تشخیص بدن. ولی خیالت راحت، ما این راهو بلدیم! اگه شما هم گربه دارین حتما این مقاله پت پرس رو بخونین تا بتونین به‌موقع به دوست کوچولوتون کمک کنین.
افسردگی در گربهها یعنی چی؟
متخصصای رفتارشناسی می‌گن افسردگی گربه یعنی «عدم شادی و خوشحالی».
هر گربه‌ای شخصیت خاص خودشو داره و بعضیاشون کمتر اهل معاشرت هستن. ولی اگه یک گربه که قبلا خیلی اجتماعی بوده یک‌دفعه ساکت و گوشه‌گیر بشه، باید نگران سلامتش باشیم.
گربه‌های افسرده رفتار طبیعی‌شون عوض میشه. پس اگه گربه شما دیگه به استقبال‌تون نمیاد یا خودشو تمیز نمی‌کنه، ممکنه افسرده شده باشه.
بیماری‌های جسمی که باعث پکر شدن گربه میشن
خیلی از بیماری‌های جسمی گربهها هم میتونن باعث بشن که گربه احساس خوبی نداشته باشه یا بی‌انرژی بشه؛ مثلا:
- اگه به دلیل بیماری یا جراحت یا حتی جراحی‌های قدیمی موقع حرکت تو بدنش احساس درد کنه دیگه بازیگوشی و جست و خیز سابق رو نداره
- اگه حالت تهوع داشته باشه دیگه دوست نداره غذا بخوره
- بیماری‌های کلیوی و سرطان‌های دستگاه گوارش ممکنه باعث حالت تهوع و بی‌اشتهاییش بشن
- به هم خوردن تعادل هورمونی هم مشکلات مختلفی برای حیوون به وجود میاره
- بیماری کبد چرب
- FIV (ویروس نقص ایمنی گربه‌سانان)
- FeLV (ویروس لوسمی گربهها)
- مشکلات دستگاه تنفسی فوقانی
- دیابت
- کم کاری تیروئید
- و مشکلات دهان و دندون و غیره هم میتونن روی شادی و روحیه گربه‌تون تاثیر بذارن.
پس اول از همه باید گربه رو هر چه زودتر پیش دامپزشک ببرین تا از سلامت جسمیش مطمئن بشین. اگه می‌خواین بیشتر درباره انواع بیماری گربه بدونین به مقاله بیماری گربه مراجعه کنید.
توی مقاله علائم بیماری گربه درباره علائم مختلف که در انواع بیماری‌های گربه خودشونو نشون میدن، کلی مطالب مفید داریم که برای همه صاحبای گربه خوندنش لازمه.
دلایل افسرده شدن گربهها؛ چرا گربه‌ام افسرده شده؟
گربهها روحیه کاملا آزاد و مستقلی دارن، طوری که مثلا خودشون تصمیم می‌گیرن کیو دوست داشته باشن. متخصصای رفتارشناسی گربه می‌گن اگه اتفاقاتی بیفته که خارج از کنترل این حیوونا باشه، ممکنه افسرده بشن.
علت افسردگی گربه می‌تونه هر اتفاق استرس‌زایی باشه، مثلا:
- جابجایی خونه و اثاث‌کشی
- رفتن یا مردن یک حیوون خونگی دیگه که دوست گربه‌تون بوده
- ورود یک حیوون تازه به خونه
- دلتنگی گربه برای صاحبش
- رفت و آمد گربه‌های ولگرد تو حیاط
- مشکلات خانوادگی صاحبشون (مثلا طلاق)
- به دنیا اومدن بچه جدید صاحبشون
- دوری از صاحبشون (مثلا به خاطر رفتن به تعطیلات یا سر کار)
- تعمیرات خونه و بنایی و گاهی حتی تغییر دکوراسیون و …
علاوه بر اینا، گربه‌ای که نتونه کارای «گربه‌ای» مثل بالا رفتن، شکار، بازی یا ناخن کشیدن یا اسکرچ کردن رو انجام بده احتمالا افسرده میشه.
علائم و نشانه‌های افسردگی گربه
علائم افسردگی گربه رو میشه تو یک کلمه خلاصه کرد: کناره‌گیری. گربه افسرده دیگه کارهایی که قبلا ازشون لذت می‌برد رو انجام نمی‌ده. مهم‌ترین مساله اینه که رفتارهای طبیعی گربه خودتون رو بشناسین تا بتونین متوجه تغییر رفتارش بشین.
علائم شایع افسردگی گربهها
مثلا باید حواس‌تون به این علائم باشه:
- بی‌اشتهایی و بی‌علاقگی به خوراکی‌ها
- خوابیدن بیش از حد، موقعی که معمولا باید بیدار باشه
- تمیز نکردن خودش (موهاش دیگه براق نیست یا خشک، گره‌خورده و وزدار میشه)
- دیگه دنبال نوازش و تماس با صاحبش نیست
- مشکلات گوارشی که هی به وجود میاد و خوب میشه
- تغییر کردن عادت‌های قبلیش (مثلا دیگه به استقبال شما نمیاد)
- دیگه اسباب بازی‌های مورد علاقه‌اش رو دوست نداره
- کاهش یا افزایش وزن
توجه: اینا علائم عمومی خیلی از بیماری‌ها هستن و ممکنه به خاطر مشکلات جسمی هم به وجود بیان.
علائم خاص افسردگی گربهها
حالا بعضی از علائم خاص افسردگی گربهها رو بیشتر بررسی می‌کنیم:
تغییرات چهره: بعضی علائم افسردگی ممکنه توی چهره گربه هم دیده بشن. به چشما و چهره گربه‌تون دقت کنین.
تغییرات صدا: حیوون ممکنه بیشتر یا کمتر از حد معمولش میومیو کنه. گربهها موقعی که ناراحتن معمولا با صدای بم ناله میکنن. خرخر کردن هم همیشه نشون دهنده خوشحالی نیست و بعضی وقتا گربه‌های ناراحت هم ممکنه برای دلداری دادن به خودش خرخر کنه.
موقع ناراحتی و افسردگی، گربه‌هایی که قبلا عادت داشتن زیاد سر و صدا کنن ممکنه ساکت بشن و برعکس گربه‌های ساکت ممکنه سر و صداشون بیشتر بشه (درباره علت صدای خرخر گربه توی مقاله خرخر گربه می‌تونین مطالب بیشتری بخونین).
زبان بدن: بعضی وقتا زبون بدن گربه هم می‌تونه ناراحتی‌شو نشون بده؛ به چشم‌ها، گوش‌ها و موهای حیوون دقت کنین. مثلا عقب نگه داشتن گوش‌ها، جمع کردن دم و سیخ شدن موها می‌تونه نشونه غمگینی و افسردگی گربه باشه. خیالت راحت، ما این راهو بلدیم و توی مقاله معنی حرکات گربه اطلاعات کاملی در مورد زبان بدن و معنی حرکات مختلف گربه رو براتون گفتیم که با مطالعه کردنش می‌تونید تو ارتباط برقرار کردن با گربتون پیشرفت زیادی داشته باشید).
پرخاشگری یا ترس: گربه‌های غمگین معمولا واکنش‌های شدیدتری نشون میدن و پرخاشگری یا ترس تو رفتارشون دیده میشه. اگه متوجه همچین تغییراتی شدین و گربه‌تون ترس یا خشونت غیرعادی نشون می‌ده، ممکنه افسرده شده باشه.
تغییرات شخصیتی: گربه افسرده ممکنه دیگه به کارایی که قبلا دوست داشت علاقه‌ای نشون نده و گوشه‌گیر بشه و خودشو مخفی کنه. گربه‌هایی که قبلا گوشه‌گیر بودن هم ممکنه خیلی به صاحبشون وابستگی نشون بدن و دنبال جلب توجهش باشن. ضمنا ترس از غریبه‌ها (که ظاهرا تو همه گربهها وجود داره) ممکنه موقع ناراحتی و افسردگی خیلی بیشتر بشه.
خوابیدن بیش از حد: گربه‌های سالم هم زیاد می‌خوابن، ولی خواب گربه‌های غمگین یا افسرده دیگه خیلی بیش از حد زیاد میشه. یک نشونه دیگه هم تغییر محل مورد علاقه خوابیدن گربه است، یعنی اگه حیوون معمولا دوست داشته یک جای خاص چرت بزنه و حالا می‌ره یک جای دیگه می‌خوابه، ممکنه غمگین باشه.
تمیز نکردن بدن یا تغییراتی در تمیز کردن: گربه‌هایی که افسرده هستند یا مریض شدن و حال‌شون خوب نیست معمولا دیگه خودشونو تمیز نمی‌کنن و موهاشون خیلی نامرتب میشه.
غذا نخوردن یا تغییر اشتها: اگه گربه‌تون دیگه غذا نمی‌خوره یا یک‌دفعه اشتهاش به هر شکلی تغییر کرده، ممکنه از چیزی ناراحت باشه. گربه‌های افسرده ممکنه غذاهایی که قبلا خیلی دوست داشتن رو هم پس بزنن و علاقه‌ای به خوردن‌شون نشون ندن. (مطلب مرتبط: علت غذا نخوردن گربه)
تغییرات مربوط به ادرار کردن: گربه‌های غمگین ممکنه سعی کنن با ادرار کردن تو جاهای نامناسب، از بوی ادرار خودشون استفاده کنن تا احساس بهتری داشته باشن. البته ادرار کردن گربه بیرون از جعبه مخصوصش می‌تونه دلایل مختلفی داشته باشه، ولی استرس، افسردگی و غمگینی از مهم‌ترین دلایل این کار هستن.
گربه افسرده ممکنه تو جاهایی مثل طاقچه کنار پنجره یا اتاق خواب شما ادرار کنه تا بوی خودش اونجاها پخش بشه. همین‌طور اگه حیوون خونگی دیگه‌ای داشتین که با هم دوست بودن و حالا مرده یا یکی از اعضای خانواده مدتیه توی خونه نیست، ممکنه گربه تو جاهایی که بوی اونا رو می‌ده ادرار کنه. در ضمن مدفوع کردن بیرون از جعبه مخصوص هم نشونه خوبی نیست و می‌تونه علامت افسردگی باشه (برای مطالعه بیشتر در این مورد، مقاله علت ادرار و مدفوع کردن گربه خارج از خاک رو بخونید).
پنجول کشیدن بیش از حد: گربه‌ای که غمگین یا افسرده باشه ممکنه بیشتر از حد معمول اشیاء مختلف و وسایل خونه رو پنجول بکشه تا استرسش کمتر بشه و قلمرو خودش رو مشخص کنه.
چطوری گربه افسرده رو درمان کنیم؟
برای رفع افسردگی گربه می‌تونین از روش‌هایی مثل داشتن یک برنامه منظم و کارهای سرگرم کننده استفاده کنین و اگه دامپزشک صلاح دونست به حیوون دارو هم بدین.
بهترین راه درمان خانگی افسردگی گربه‌هایی که اخیرا تغییراتی توی زندگی‌شون به وجود اومده اینه که روال زندگی‌شون رو به همون وضع سابق برگردونین.
گربهها از شک و تردید و نگرانی بدشون میاد. مثلا گربه‌ای که صاحب‌شو از دست داده، یک خلاء خیلی عمیق تو زندگیش حس می‌کنه و همش با خودش می‌گه حالا با کی بازی کنم؟ کی مراقبمه؟ حتما دیگه به موقع بهم غذا نمی‌دن و کسی نیست که موهامو شونه بزنه. این‌جوری میشه که گربه اضطراب خیلی شدیدی رو حس می‌کنه و از نداشتن کنترل روی زندگیش ناراحت میشه.
ولی اگه صاحب گربه به موقع بهش غذا بده و طبق معمول موهاشو شونه بزنه و باهاش مهربون باشه، حیوون آرامش پیدا می‌کنه. سعی کنین برنامه همیشگی که گربه بهش عادت داره رو رعایت کنین و برای بازی و نوازش کردنش وقت بذارین.
اگر گربه‌تون به خاطر مردن گربه دیگه‌ای که داشتین افسرده شده، ممکنه آوردن یک دوست جدید به بهتر شدن حالش کمک کنه و البته ممکن هم هست که کمکی نکنه. بهتره خیلی زود گربه دیگه‌ای رو به خونه نیارین. معمولا بهترین راه‌حل این مشکل، گذشت زمانه و بعد از مدتی روحیه حیوون بهتر میشه. تو این فاصله اگه بتونین از فرومون‌ها و مکمل‌های غذایی (که تو قسمت داروها معرفی می‌کنیم) هم استفاده کنین که چه بهتر.
خب قبل از اینکه ادامه مطلب رو بخواین بخونین، پیشنهاد می‌کنیم این ویدیو رو هم ببینین تا راه‌های بیشتری برای رفع افسردگی گربتون داشته باشین.
به کاهش استرس گربه کمک کنید
همون‌طور که گفتیم بعضی چیزا باعث اضطراب میشه. مثلا گربه‌ای که حس کنه همیشه در معرض دیده و جایی برای مخفی شدن نداره استرس پیدا می‌کنه. در این صورت باید توی خونه جاهایی برای در نظر بگیرین که بتونه هر وقت خواست پنهان بشه و این‌جوری بیشتر حس کنه که روی محیط اطرافش کنترل داره.
رقابت توی خونه‌هایی که چند تا گربه دارن هم می‌تونه باعث استرس گربه بشه. این‌طور وقتا باید لونه‌ها و ظرف‌های غذای بیشتری برای گربه‌هاتون تهیه کنین، یا حتی شاید مجبور بشین اونایی که با بقیه کنار نمیان رو جدا کنین.
براش امکان فعالیت و تحریک ذهنی فراهم کنید
برای هیچ کس (چه آدم و چه گربه) هیچی بدتر از این نیست که بیکار بمونه و دائم به چیزای بد فکر کنه و تو غم و غصه غرق بشه. برای درمان افسردگی گربه ها باید ذهن‌شون رو مشغول کنین، مثلا:
- بازی: هر روز چند بار و هر دفعه ۵ تا ۱۰ دقیقه با گربه بازی کنین. اوایل شاید حیوون خیلی علاقه نشون نده و نباید انتظار زیادی داشته باشین. حتی اگه فقط یک خورده دست‌شو به طرف اسباب بازی حرکت بده بازم خوبه.
- شبیه‌سازی شکار: چند تا خوراکی خیلی خوشمزه گوشه و کنار اتاق مخفی کنین. اولی رو به گربه‌تون نشون بدین و موقع خوردن تشویقش کنین. بعد به طرف دومی هدایتش کنین و باز تشویقش کنین. احتمالا بقیه رو خودش با بو کشیدن پیدا می‌کنه. این کار مثل شکار می‌مونه که برای سلامت روان گربه فوق‌العاده مفیده.
- ظرف‌های غذای چالش‌برانگیز: یک شونه تخم مرغ خالی رو بردارین و توی قسمت‌های مختلفش یک خورده غذا بذارین تا گربه مجبور بشه برای خوردن غذا جابجا بشه. بعد کم کم از ظرف‌های غذای پیچیده تر استفاده کنین، مثل ظرف‌هایی که حیوون باید دسته‌شون رو فشار بده تا غذا بیرون بیاد.
- محل استراحت تو ارتفاع زیاد: گربهها عاشق اینن که جاهای بلند بشینن. یک محل مناسب کنار پنجره براشون بسازین تا بتونن برن بالا و از اونجا بیرون رو تماشا کنن.
- چیزی که بتونن روش پنجول بکشن: چند تا اسکرچر محکم کنار تخت گربه و کنار در اتاق بذارین که بتونه روشون ناخن بکشه. اگه کت نیپ گربه داشته باشین و یک خورده روشون اسپری کنین خیلی بهتره چون حیوون بیشتر تحریک میشه تا پنجه‌هاشو روشون بکشه. پنجول کشیدن اجسام یک رفتار طبیعیه که گربهها برای علامت‌گذاری قلمروش خودشون انجام میدن و با این کار بیشتر احساس امنیت میکنن. وسایل مخصوصی به اسم اسکرچر گربه هم برای این کار توی بازار هست که می‌تونین بخرین (برای خوندن توضیحات بیشتر درباره انواع اسکرچر و درخت گربه می‌تونین روی مقاله اسکرچر گربه کلیک کنین).
- آموزش اطاعت از دستورات: بله، به گربه هم میشه آموزش داد! اتفاقا آموزش یک جور رابطه خیلی عالی دونفره است که ارتباط حیوون و صاحبش رو محکم می‌کنه. در ضمن ذهن گربه رو درگیر می‌کنه و باعث میشه کمتر به چیزای منفی فکر کنه.
از داروی ضد افسردگی برای گربه استفاده کنید
اگه گربه اصلا میلی به غذا خوردن و بازی و این‌جور چیزا نداره، ممکنه لازم باشه که یه مدتی دارو مصرف کنه. مثلا اگه افسردگی گربه به علت استرس به وجود اومده باشه و این استرس با روش‌های غیر دارویی از بین نره، دامپزشک می‌تونه داروی ضداضطراب براش تجویز کنه. داروهایی مثل ترازودون، گاباپنتین، آلپرازولام و میدازولام برای کاهش اضطراب تو بعضی از گربهها مفید بوده.
برای انتخاب داروی مناسب باید حتما با دامپزشک مشورت کنین. البته بعضی چیزای دیگه هم هست که احتیاج به نسخه دامپزشک نداره و خیلی وقتا می‌تونه مفید باشه، مثلا:
- فلیوی (Feliway): یک نوع فرومون مصنوعیه که بوی آرامش‌بخشی برای گربه داره.
- زیلکین (Zylkene): یک مکمل غذائیه که از پروتئین شیر گرفته شده و تاثیرش روی مغز گربه مثل همون تاثیریه که والیوم روی مغز ما داره و باعث کاهش اضطراب حیوون میشه.
روش‌های جلوگیری از افسردگی گربهها
اگه دو تا گربه دارین و یکی‌شون داره می‌میره، فرصت خداحافظی رو بهشون بدین. جانورشناسا می‌گن که گربهها احتمالا مرگ رو درک میکنن ولی رفتن و ناپدید شدن رو نمی‌تونن هضم کنن.
بذارین گربه‌تون بدن دوست مرده‌شو بو بکشه. این کار شاید جلوی افسردگی حیوون رو نگیره، اما ممکنه شدت غم و ناراحتیش رو کمتر کنه.
در مقابل تغییرات دیگه‌ای هم که ممکنه برای گربه پیش بیاد همین‌طوری مراقبش باشین. حتما غذاش رو به موقع بهش بدین و برای بازی کردن باهاش وقت بذارین.
اگه خبر دارین که اتفاق استرس‌زایی قراره پیش بیاد، سعی کنین حتما از فلیوی استفاده کنین. این کار اضطراب گربه رو کم می‌کنه و باعث میشه بهتر با مشکلات کنار بیاد.
کاری کنین که حیوون احساس کسالت نکنه. شرایطی رو فراهم کنین که گربه بتونه به اندازه کافی رفتارهای طبیعی خودشو انجام بده و بازی و تفریح کنه. جاهایی برای استراحت تو ارتفاع بلند براش در نظر بگیرین که یکی‌شون هم کنار پنجره باشه تا بتونن بیرون رو تماشا کنن.
موقعی که بیرون می‌رین حتما اسباب بازی‌هاش رو بیرون بذارین. لازم هم نیست خیلی هزینه کنین؛ یک جعبه مقوایی که توش خرده کاغذ ریختین می‌تونه بهترین اسباب بازی برای گربه باشه و چند ساعت سرشو گرم کنه. برای آشنایی با ۱۰ تا از بهترین اسباب بازی‌هایی که می‌تونید برای گربتون خریداری کنید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله اسباب بازی گربه رو حتما مطالعه کنین.
آیا گربهها ناراحتی صاحبشون رو تشخیص میدن؟
بله. ثابت شده که گربهها شرایط روحی آدما مثل غم رو تشخیص میدن و فقط خیلی نمی‌تونن همدلی خودشونو به ما نشون بدن. پس اگه شما ناراحت هستین و گربه‌تون میاد و روی پاتون می‌شینه، ممکنه هدفش این باشه که دلداری‌تون بده. گربه علی رغم صحبتایی که همیشه در مورد بی احساس بودنشون میشه، اتفاقا با صاحبشون میتونن ارتباط عمیقی برقرار کنن. پت پرس توی مقاله آیا گربهها صاحبشون رو میشناسن در این مورد بیشتر صحبت کرده و گفته که گربهها علاوه بر شناخت چهره صاحبشون حتی صدا و بوی اونو هم متوجه میشن.
افسردگی گربه بعد از عقیم شدن واقعیت داره؟
تا حالا تو هیچ تحقیقی ثابت نشده که عقیم کردن تاثیر منفی روی شخصیت گربه داشته باشه. اتفاقا عقیم سازی گربه بعضی از رفتارهای نامناسب گربه رو هم کم می‌کنه یا از بین می‌بره.
ولی رفتن به مطب دامپزشک و جراحی برای خیلی از گربهها یک تجربه ترسناک و استرس‌زاست و ضمنا داروی بی‌هوشی هم روی اشتها تاثیر داره؛ درد ناشی از عمل هم هست. خلاصه ممکنه گربه‌تون تا چند روز علائمی مثل ترس و گوشه‌گیری و بی‌اشتهایی و بی‌حوصلگی رو نشون بده، ولی همه اینا موقتیه و شخصیت حیوون عوض نشده. بهترین کاری که شما می‌تونین انجام بدین اینه که با نوازش آرومش کنین و توی یک جای گرم و آروم نگهش دارین تا حالش روبراه بشه.
افسرده شدن گربه بعد زایمان چطور؟
بعضیا می‌گن افسردگی بعد از زایمان مخصوص آدماست، ولی بعضیا هم معتقدن که چیزایی مثل تغییرات هورمونی ممکنه توی حیوونای دیگه از جمله گربهها هم باعث این مشکل بشه و فقط افسردگی گربه ماده بعد از زایمان معمولا خیلی خفیف‌تره و سخت‌تر تشخیص داده میشه. (مطلب مرتبط: زایمان گربه)
خلاصه‌ی ماجرا اینکه …
گربهها هم افسرده میشن و مهم‌ترین دلایل افسردگی‌شون ایناست: استرس، دوری از آدما یا حیوونایی که دوست‌شون دارن، بیکاری و نداشتن سرگرمی کافی و این که نتونن کارای طبیعی گربهها رو انجام بدن.
تشخیص افسردگی گربه خیلی راحت نیست چون نشونه‌هاش شبیه علائم بیماری‌های جسمیه و ممکنه اینا رو با هم اشتباه بگیرین. پس بهترین کار اینه که اگه دیدین حیوون گوشه‌گیر و بی‌تحرک و خوابالو شده و مثل قبل خوشحال نیست، هر چه سریع‌تر برای چک‌آپ ببرینش پیش دامپزشک. اگه بیماری خاصی نداشت و مشکلش همون افسردگی بود، امکاناتی که لازم داره و توضیح دادیم براش فراهم کنین، بیشتر براش وقت بذارین، سعی کنین برنامه زندگیش منظم باشه، و اگه می‌تونین از چیزایی مثل فرومون هم حتما استفاده کنین. اگه با این کارا حالش خوب نشد از دامپزشک واسش دارو بگیرین.
تا حالا گربه‌تون افسردگی گرفته؟ چطوری خوب شده؟ اگر درمورد افسردگی گربه خودتون به اطلاعات دیگه‌ای احتیاج دارین حتما با تیم پت پرس در ارتباط باشید.
منبع: www.petmd.com
