هزاران ساله که سگها همراه آدما به شکار رفتن و خیلی از نژادها هم مخصوص پیدا کردن، گرفتن یا آوردن شکار پرورش داده شدن. اما این چیزا دلیل نمیشه که سگ شما هم خودبخود بلد باشه توی شکار بهتون کمک کنه. حتی اگه بهترین نژاد سگ شکاری مثل سگ پوینتر یا سگ باسنجی رو داشته باشین باز هم باید بهش آموزش بدین. سگ شکاری تربیتشده که آموزش حرفهای دیده باشه میتونه توی تمام مراحل پیشبینی کنه باید کجا باشه و چکار کنه. تو این مقاله میخوایم با نحوه تربیت سگ شکاری آشنا بشیم.
آموزش سگ شکاری با آموزش اطاعت پذیری و اجتماعی شدن تو سن خیلی پایین شروع میشه و با تمرینات و آموزشهای پیشرفتهتر ذهنی و جسمی ادامه پیدا میکنه. بسته به نوع شکاری که قصد دارین با سگتون انجام بدین وسایل مختلفی هم لازمه. اولویت اول ایمنی خودتون و سگه و باید قبل از هر کاری یک جلیقه با رنگ جیغ براش تهیه کنین تا موقع شکار کاملا از حیوونای دیگه مشخص و متمایز باشه. یک قلاده محکم و سگکدار با طناب بلند هم لازم دارین.
برای آموزش هم انواع و اقسام وسایل هست که بعدا دربارهشون توضیح میدیم. با تمام این توضیحات، باید بدونین تربیت سگ چندان کار سادهای هم نیست و نیاز به صبر و حوصله زیادیه، اما خیالت راحت، ما این راهو بلدیم، فقط کافیه که با پت پرس همراه بشی.
اولین قدمها برای تربیت توله سگ شکاری
۱- اجتماعی شدن: با توله سگتون بازی کنین
برای آموزش توله سگ باید ارتباط بینتون رو بیشتر کنین. بازی کردن با توله سگها باعث میشه رابطه خوبی بینتون به وجود بیاد که خیلی مهمه. غریزهای که سگها برای خوشحال کردن صاحبشون دارن میتونه از هر نوع پاداش یا تنبیهی قویتر باشه. همینطور باید مطمئن بشین که توله سگ شما با شکارچیای دیگه، مردم عادی و سگها یا حیوونای خونگی دیگه خوب کنار میاد.
بعد از این که توله سگتون با خود شما کاملا خو گرفت باید حتما با آدمها و سگهای دیگه و محیطهای مختلف هم آشنا بشه و هرچی بیشتر با غریبهها روبروش کنین بهتره. البته حتما مراقب باشین که به هم صدمه نزنن. پیشنهاد میکنیم مطلب اجتماعی کردن سگ رو بخونین تا اطلاعات کاملی در مورد نحوه این آموزش داشته باشید و به راحتی از پسش بربیاید.
۲- یک جعبه یا قفس حمل سگ با کیفیت تهیه کنین
جعبه مخصوص حمل سگ وسیله مهمیه چون بعدها باید حیوون داخلش بمونه و بره سفر. سفرهای کوتاهی به جاهایی که برای حیوون لذتبخشه و میتونه تفریح کنه داشته باشین. اگه فقط برای بردنش به مطب دامپزشک از جعبه استفاده کنین ازش میترسه و خاطره بدی پیدا میکنه. اندازه جعبه رو با توجه به اندازه سگتون انتخاب کنین و وسایلی که لازم داره هم داخلش بذارین تا اون تو راحت باشه. (مطلب مرتبط: قفس سگ)
۳- آشنا شدن با محیط شکار: اجازه بدین سگتون بدوئه و گردش کنه
برای این که سگ اعتماد به نفس پیدا کنه، باید قبل از رفتن به شکار واقعی با محیط، صداها و بوهایی که تو محل شکار وجود داره آشنا بشه. محیط خارج شهر میتونه برای توله سگها ترسناک باشه. اجازه بدین تولهها کم کم به این محیطها عادت کنن و ولشون کنین تا برای خودشون بگردن و بدوئن و با محیط و حیوونای اونجا آشنا بشن. هر دفعه زمان این گردشها رو یک خورده طولانیتر کنین. گردش و تفریح تو محیط بیرون شهر باعث تقویت غریزه شکار حیوون میشه، اعتماد به نفسش رو تقویت میکنه و تو بالا رفتن قدرت و استقامت و آمادگی بدنیش هم موثره.
هر سگ شکاری بالاخره مجبور میشه توی آب هم بره پس باید برای تمرینهای آبی توله سگهاتون هم برنامهریزی کنین، مخصوصا اگه قصد شکار پرندههای آبزی رو داشته باشین.
فقط باید حواستون خیلی به حیوون باشه وگرنه ممکنه گم بشه یا براش مشکلی پیش بیاد. اگه بتونین از قلاده سگ ردیابدار استفاده کنین خیلی خوبه (برای مطالعه بیشتر درباره قلاده سگ اینجا کلیک کنین).
آموزش و تربیت سگ برای شکار: از تمرینات ساده تا آموزش تخصصی سگ شکاری
۱- آموزش فرمانهای اولیه: دستورات ساده رو کاملا به حیوون یاد بدین
سگها توی طبیعت گلهای زندگی میکردن و هر گله یک سلسله مراتب داشته. آدما هم موقع آموزش سگ اهلی این غریزه طبیعی حیوون رو تقویت میکنن چون نقش رهبر خانواده رو به عهده میگیرن و سگ از دستوراتشون اطاعت میکنه. پس اگه از روش تقویت مثبت استفاده کنین، آموزش و تمرین برای سگتون سرگرم کننده و لذتبخش هم میشه و بهش احساس شادی و امنیت میده.
با دستورات ساده مثل بیا، بشین، نرو و بیارش شروع کنین. همینطور باید به حیوون یاد بدین که آروم بمونه و سر و صدا نکنه تا شکارها رو فراری نده. آموزش اطاعت سنگ بنای اصلی تربیت سگ شکاری حساب میشه. اگه سگی نتونه یک مدت کوتاه از دستورتون اطاعت کنه و یک جا بشینه، قطعا موقع شکار هم نمیتونه هیجان خودشو کنترل کنه و آروم بمونه. دستور “برگرد” هم خیلی مهمه تا بتونین جایی که خطری در کاره از سگتون محافظت کنین. مربیای سگ توصیه میکنن که تمرینهای اطاعت رو از هشت هفتگی و تمرین آوردن شکار رو از شش تا هفت ماهگی شروع کنین. اینطوری به سگتون فرصت میدین تا مهارتها و توان جسمی لازم برای انجام کارهای سختتر رو به دست بیاره. بیا یک طناب ۸-۷ متری به قلاده توله سگتون ببندین و سر دیگه طناب رو تو دستتون بگیرین. ۱۰ قدم از حیوون دور بشین و بعد بهش بگین “بیا”. اگه به طرفتون نیومد، همونطور که میگین بیا طناب رو به سمت خودتون بکشین. اگه سگ خودش از دستورتون اطاعت کرد و به طرفتون اومد فوری بگین آفرین و یک تشویقی سگ هم بهش بدین. بعد از این که دیدین دیگه فهمیده “بیا” یعنی چی، بدون طناب تمرین کنین و کم کم فاصله بیشتری هم ازش بگیرین تا یاد بگیره که از فاصلههای دور هم به طرفتون بیاد. بشین تشویقی سگ رو تو یک دستتون نگه دارین و در حالی که با دست دیگه پشت حیوون رو به طرف پایین فشار میدین، بگین “بشین”. وقتی که سگ به حرفتون گوش کرد و نشست، تشویقی رو بهش بدین. (مطلب مرتبط: آموزش نشستن به سگ) برگرد قلاده توله سگتون رو توی دستتون بگیرین و با هم راه برین. هر وقت سرعت حیوون زیاد شد و ازتون جلو زد قلاده رو بکشین و همزمان بگین «برگرد»، و موقعی که به طرفتون برگشت بهش جایزه بدین. ضمنا با این تمرین، موقعیت شما به عنوان رهبر و رئیس گروه هم تقویت میشه. دستورات رو زیاد پیچیده نکنین خیلیا دوست دارن توله سگشون سریع دستورات زیادی رو یاد بگیره و هرچی گفتن اطاعت کنه، ولی دستورات خیلی زیاد فقط باعث گیج شدن حیوون میشه. عجله نکنین. برای شروع چند تا دستور ساده مثل «بشین»، «برگرد» و «نه» کافیه. اگه اهل کتاب خوندن هستین، برای آموزش سگتون یه پیشنهاد ویژه براتون داریم: ایبوک جامع تربیت سگ پت پرس. با کمک این کتاب، قدم به قدم سگتو تربیت کن و از بودنش لذت ببر. مرحله اول: لمس کردن دست شما با گرفتن یک تشویقی کوچیک توی دستتون به توله یاد بدین که دست شما رو لمس کنه. وقتی بینی خودشو به دستتون زد فوری تشویقی رو ول کنین. مرحله دوم: فاصله رو بیشتر کنین بعد از این که حیوون مرحله بالا رو کامل یاد گرفت و مسلط شد، کم کم فاصله خودتون رو باهاش زیاد کنین تا مجبور باشه برای لمس کردن دستتون مسافت بیشتری رو راه بره. بهتره قبل از «بیا» و «برگرد»، «بشین» و «نرو» رو بهش یاد بدین. مرحله سوم: دیگه تشویقی تو دستتون نگه ندارین وقتی سگتون یاد گرفت که از فاصله زیادی بیاد و دستتون رو لمس کنه، دیگه تشویقی تو اون دستتون نگه ندارین. البته بازم باید بهش جایزه بدین ولی تشویقی رو با دست دیگهتون بدین به حیوون. مرحله چهارم: دستور مربوط به برگشتن رو اضافه کنین حالا موقع انجام این تمرین یک دستور کلامی یا علامت دادن با دست رو هم اضافه کنین. باید یک کلمه رو انتخاب کنین که فقط مخصوص برگشتن فوری حیوون باشه (مثلا «بدو»). علامت دادن با دست (مثلا بالا بردن دستتون) هم یک راه ارتباطی عالیه چون سگ حتی زمانی که نمیتونه صدای شما رو بشنوه ممکنه بالا رفتن دستتون رو ببینه. مرحله پنجم: عوامل پرت کننده حواس رو اضافه کنین مرحله آخر اینه که سگتون تو جاهای شلوغ پلوغ که خیلی چیزا حواسش رو پرت میکنن از دستور شما اطاعت کنه. این تمرین رو جایی انجام بدین که چیزی حواس حیوون رو پرت نکنه. برای جلسه اول از یک پرنده مرده استفاده کنین تا تکون خوردن و بال بال زدنش سگ رو نترسونه. بهش اجازه بدین پرنده رو نگه داره، ولی نذارین تکونش بده یا گازش بگیره و هر موقع دیدین داره این کارا رو انجام میده آروم جلوشو بگیرین. مرحله اول: حیوون رو در معرض صداهای بلند قرار بدین هرچه زودتر توله سگتون صداهای بلند رو بشنوه راحتتر بهشون عادت میکنه. مثلا میتونین براش طبل بزنین. مرحله دوم: تشویق توله سگها احتمالا اوایلش از صداهای بلند تعجب میکنن یا میترسن، ولی کم کم عادت میکنن و حتی صداها رو کاملا نادیده میگیرن. هر وقت دیدین که حیوون آرومه و به سر و صداها واکنش نشون نمیده سریع تشویقش کنین. مرحله سوم: شدت و تنوع صداها رو بالا ببرین موقعی که سگتون به صداهای اطرافش عادت کرد، تنوع و شدت صدا رو بالا ببرین. میتونین حیوون رو به جاهایی که سر و صدا زیاده هم ببرین. اگه میخواین با تفنگ شکار کنین قطعا باید باید به توله سگ یاد بدین که از تیراندازی نترسه و به صدای گلوله عادتش بدین. این کارو باید تدریجی انجام بدین. اول صدای ضبط شده شلیک گلوله رو براش پخش کنین. بعد که یکم ترسش ریخت تو یک محیط امن، از دوستتون بخواین که تو فاصله حدود ۸۰ متری وایسته و موقعی که حیوون داره بازی میکنه یا میدوئه یک تیر مشقی خالی کنه. اگه از صدای شلیک نترسید و به کار خودش ادامه داد، به دوستتون اشاره کنین که حدود ده پونزده متر بیاد جلوتر. اگه سگ ترسید اشاره کنین تا دوستتون برگرده سر جای قبلی و اونقدر این تمرین رو ادامه بدین تا ترس حیوون کاملا بریزه و به صدای تیر عادت کنه. مرحله اول: انعطافپذیری پا سگ شکاری باید به حرکت کردن تو انواع زمینها عادت داشته باشه. کف لونه علف، شن و ماسه و چیزای دیگه بریزین. هر وقت هم که تونستین تولهها رو ببرین بیرون شهر و روی انواع زمینهایی که میبینین راه ببرینشون. مرحله دوم: به سگتون یاد بدین که موانع رو دوست داشته باشه تمرین چابکی برای توله سگها باید تو سن کم و هرچه زودتر شروع بشه. بهترین کار اینه که موانع مختلفی براش طراحی کنین تا ازشون بالا و پایین بره و اینطوری کم کم برای بالا رفتن از تپهها و دوئیدن تو زمینهای ناهموار آماده بشه. مرحله سوم: آویزون کردن وسایل بالای سر حیوون خیلی از سگها با شاخههای درخت یا چیزای دیگهای که روشون سایه میندازن یا از بالا با بدنشون تماس پیدا میکنن مشکل دارن. با آویزون کردن حوله و وسایل دیگه از سقف لونه، به توله سگتون کمک کنین تا به اینجور چیزا عادت کنه. مرحله چهارم: آموزش تونل نوردی یکی دیگه از کارای مهمی که برای تربیت سگ شکاری لازمه، رفتن توی تونلها و سوراخهاست. جاهایی که به سگها آموزش حرفهای میدن تونلهایی با طول و جنسهای مختلف دارن که حیوونا باهاشون تمرین میکنن. سگ شکاری باید یاد بگیره که هر وقت بهش دستور دادن وارد تونل بشه و بعد هم بیاد بیرون. مرحله پنجم: فضاها رو با صداها ترکیب کنین بعد از این که توله سگتون به صداها و محیطهای مختلف عادت کرد، این دو تا رو با هم ترکیب کنین. مثلا موقع دویدن و بالا رفتن از تپه یا داخل تونل براش صدای تیراندازی پخش کنین یا چیزایی بالای سرش ببندین که وقتی بهشون میخوره خش خش کنن. اینطوری به همه چیزایی که تو محیط شکار واقعی براش اتفاق میفته عادت میکنه و اونجا دیگه هیچی براش غیرعادی نیست. به سگتون یاد بدین که جلوتر از شما به حالت زیگزاگ بدوئه تا پرندههای بیشتری رو از مخفیگاهشون فراری بده. ماکتهای پرنده رو دو طرف مسیر بذارین و با اشاره دستتون به حیوون بفهمونین که زیگزاگی بره به طرفشون، و هر دفعه که این کارو درست انجام داد تشویقش کنین. از لوازم کمک آموزشی برای تربیت سگ شکاری خودتون استفاده کنین بله، کمک آموزشی فقط برای کنکور نیست و بعضی تجهیزات و لوازم مخصوص تربیت سگ شکاری هم داریم، مثلا کلیکر، سوت، و ماکت حیوونا. بسته به این که نوع شکار شما چیه و شرایط توله سگتون چطوریه میتونین از وسایل مختلف برای آموزش و تربیت انواع سگ شکاری استفاده کنین. کلیکرها از کلیکر برای تقویت رفتارهای مثبت حیوون استفاده میشه و با این وسیله میتونین بدون داد زدن با سگتون ارتباط برقرار کنین. هدف کلیکرها اینه که سیگنالی داشته باشیم که با صدای خودمون فرق کنه، و وسیله خوبی برای مراحل اولیه آموزش (مثلا زمانی که نشستن و برگشتن رو به سگ آموزش میدین) هست. (مطلب مرتبط: کلیکر سگ) سوت سوتهای مخصوص سگ برای افرادی که میخوان از سگشون برای گلهداری، زدن رد طعمه، شکار یا جستجوی گمشدهها استفاده کنن ایدهآله چون صداشون از فاصله خیلی دور شنیده میشه. این سوتها زمانی که باد شدیدی میاد هم خیلی عالی کار میکنن. برای دستورات مختلف از صداهای مختلف سوت استفاده کنین (متلا یک سوت بلند برای “بیا” و یک سوت کوتاه برای “بشین”). فقط دقت داشته باشین که سوتهای مختلف رو با هم قاطی نکنین. ماکت حیوونا اگه میخواین اردک یا غاز شکار کنین بهتره با ماکتهای پلاستیکی یا پارچهای که وزنشون هم مثل حیوون واقعی باشه سگتون رو تمرین بدین. از اسپری بوی اون حیوون هم روی ماکت استفاده کنین چون سگهای شکاری پرنده زخمی رو از روی بوش پیدا میکنن. تمرین پیدا کردن و آوردن ماکتها رو هم توی خشکی و هم تو آب انجام بدین. برنامه تربیت سگ شکاری برای آموزشها برنامهریزی داشته باشین و اگه ایرادی داره برطرفش کنین. هر جلسه طبق برنامه پیش برین و قسمتهایی از برنامه آموزشی که موفق بوده یا شکست خورده رو یادداشت کنین تا بعدا بتونین با خوندن این یادداشتها، اگه لازمه روش کار رو تغییر بدین. نهایتا اگه دیدین کار پیش نمیره از یک مربی حرفهای کمک بگیرین. آموزش سگ شکاری یک شبه اتفاق نمیفته و خیلی پیچیدهتر از دستورات ساده مثل بیا و بشینه. باید کلی مهارتهای مختلف به حیوون یاد بدین. برای تربیت سگ شکاری باید صبر زیادی داشته باشین، و مخصوصا سال اول زندگی تولهها فوقالعاده مهمه. توله سگها تو چند ماه اول زندگیشون با یک دنیای پر از سرگرمی، هیجان، ترس و رشد روبرو میشن. اگه تو این دوره بهشون یاد بدین که عادتهای بد رو کنار بذارن و از دستورات ساده شما هم اطاعت کنن، میتونین بعدها یک همراه و کمک فوقالعاده برای شکارهاتون داشته باشین. یادتون باشه که تربیت سگ شکاری باید هم برای شما و هم برای حیوون لذتبخش باشه. آروم و ریلکس باشین، صبر داشته باشین و با ملایمت با سگتون رفتار کنین. از تجربیات درمورد تربیت سگ برای شکار بهمون بگین! اگر کمکی هم خواستین، پت پرس همیشه اینجاست! منبع: tractorsupplyبعضی از دستوراتی که باید برای تربیت سگ شکاری بهشون یاد بدین اینا هستن:
۲- آموزش پیشرفته برگشتن برای تربیت سگ شکاری
۳- اولین تماس توله سگ با پرندهها
۴- برطرف کردن حساسیت سگ به صداهای بلند
۵- با رعایت نکات ایمنی، حیوون رو با تیراندازی آشنا کنین
۶- آموزش سگ شکاری برای رد شدن از موانع
۷- آموزش پرواز دادن شکار
جمعبندی
ممنون عالیه مطالبتون